دنیای «نابینایی» در سینما
دنیای اقتصاد : امروز روز عصای سفید است. روزی برای گرامیداشت نابینایان در جهان. بسیاری از فیلمسازان سرشناس دنیا درباره این موضوع فیلم ساختهاند و آثار درخشانی را به وجود آوردهاند. در این فیلمها قهرمانان قصه نابینا هستند و جهان خاص آنها همراه با روایت داستان مورد واکاوی قرار گرفته است. تعداد فیلمهای قابلتاملی که با این موضوع ساخته شده زیاد است. برخی از آنها را به مناسبت روز عصای سفید مرور کردهایم. البته در سینمای ایران فیلمهایی با این موضوع تولید شده که «گلهای داوودی» ساخته رسول صدرعاملی، «رنگ خدا» ساخته مجید مجیدی و «شیدا» به کارگردانی کمال تبریزی شاخصترین آنها هستند.
چشمان جولیا ( Julia’s Eyes) -۲۰۱۰
این فیلم ساخته گییم مورالس و محصول کشور اسپانیاست. «چشمان جولیا» از معدود فیلمهای ژانر ترسناک است که شامل یک قهرمان نابینا بوده و از قضا بهشدت مورد تحسین قرار گرفته است. داستان فیلم درباره زنی به نام جولیاست که پس از مرگ خواهر دوقلویش، شرایط پیچیده و عجیبی را تجربه میکند. جولیا عقیده دارد مرگ خواهر مشکوک و خارج از قواعد طبیعی بوده، پس تصمیم میگیرد خودش به ماجرا پی ببرد. بلن روئدا، لوییس آمار، فرانچسک اورلا، پابلو درکی، جوآن دالمائو، خولیا گوتیه رس کابا و... بازیگران این فیلم هستند.
کتاب ایلای (The Book of Eli) - ۲۰۱۰
این فیلم ساخته برادران هیوز و محصول آمریکاست. قهرمان فیلم که ایلای نام دارد یک مرد نابینا و تنها کسی است که که میخواهد کار عجیب و بزرگی انجام دهد؛ نوشتن دوباره انجیل مقدس. «کتاب ایلای» در یک دنیای پساآخرالزمانی روایت میشود و بیشتر آن شامل سفرهای ایلای در این سرزمینهای نابودشده و ویران است. گری اولدمن، دنزل واشنگتن ، میلا کونیس، جنیفر بیلز، ری استیونسون، مایکل گمبون، فرانسیس د لا تور و... در این فیلم بازی کردهاند.
کوری (Blindness) - ۲۰۰۸
این فیلم ساخته کارگردان برزیلی فرناندو مریلس براساس رمانی از ژوزه ساراماگو و محصول ژاپن، کانادا و و برزیل است. داستان فیلم از این قرار است که یک بیماری در شهر سرایت یافته و ساکنان را یکی پس از دیگری کور میکند. برای پیشگیری از سرایت نابینایان را قرنطینه میکنند که موجب آشوب و خشم آنها میشود. گروههایی از نابینایان بهویژه در ایالات متحده، از این فیلم انتقاد کردهاند. در این فیلم بازیگرانی چون جولیان مور، مارک روفالو، سوزان کوین، دنی گلوور و گائل گارسیا برنال ایفای نقش کردهاند.
چشم (The Eye) - ۲۰۰۲
فیلم هنگکنگی و ترسناک «چشم» ساخته برادران پنگ و محصول هنگکنگ است. قصه فیلم درباره دختر جوانی به نام «وونگ» است که از نعمت بینایی محروم است. او با کمک دکتر خود بینایی چشمهایش را به دست میآورد و چیزهایی را میبیند که افراد عادی توانایی دیدنشان را ندارند و همین مساله آغاز اتفاقات وحشتناکی است. بهزودی وونگ متوجه میشود توانایی دیدن ارواح مختلف را دارد، اما کسی حرفهای او را باور نمیکند. این مساله باعث بیماری وونگ میشود. آنجلیکا لی، لرنس چوو، کندی لا و ادموند چن بازیگران این فیلم هستند.
در نگاه اول (At First Sight) - ۱۹۹۹
این فیلم به کارگردانی اروین وینکلر ساخته شده و محصول آمریکاست. داستان فیلم درباره یک مرد نابیناست که جراحی میشود و دوباره بینایی خود را به دست میآورد. او با فرازونشیبهای فراوانی دستوپنجه نرم میکند و به این نتیجه میرسد که دیدن الزاما به معنای در آنچه میبینیم، نیست. او سپس دوباره به دلیل تنشها بیناییاش را از دست میدهد. در این فیلم بازیگرانی همچون وال کیلمر، میرا سوروینو، کلی مکگیلس، استیون وبر، بروس دیویسن، ناتان لین و درنا د نیرو ایفای نقش کردهاند.
عشق و افتخار (Love And Honor) - ۲۰۰۷
این فیلم به کارگردانی یامادا یوجی ساخته شده و محصول ژاپن است. داستان یک سامورایی ژاپنی از طبقات پایین اجتماعی را روایت میکند. او به عنوان تستکننده غذا کار میکند که یک روز متوجه میشود با خوردن حلزون دچار مسمومیت شده است. همین مسمومیت او را نابینا میکند که درنهایت باعث میشود شغلش را از دست بدهد. همسرش با فردی مشکوک ارتباط برقرار میکند و در ادامه داستانها و ابهامات زیادی به وجود میآید. آیا او به همسرش خیانت کرده؟ یا قصد کمک به او را دارد؟ تاکویا کیمورا و تاکاشی ساسانو بازیگران این فیلم هستند.
کوری (Blind sight) - ۲۰۰۶
این فیلم مستند به کارگردانی لوسی واکر و محصول بریتانیاست. داستان درباره ۶ نوجوان تبتی است که فرهنگ و آداب و رسوم برایشان اهمیت زیادی دارد. آنها صلح و آرامش را در میان یکدیگر و معلمشان یافته و تصمیم میگیرند قله اورست را با کمک اریک واینمایر، ورزشکار آمریکایی، بپیمایند. شرایط سفر بسیار سخت و پرچالش است چون این نوجوانان همگی نابینا هستند. روایت این فیلم جذاب و نفسگیر روی دیگر زندگی نابینایان را به تماشا میگذارد که شاید در آثار دیگر کمتر به آن پرداخته شده است.
ری (Ray) - ۲۰۰۴
این فیلم به کارگردانی تیلور هاکفورد ساخته شده و محصول آمریکاست. این فیلم زندگینامه ری چارلز، اسطوره موسیقی جهان، است. او با ترکیب بلوز، ریتم، گاسپل و سبکهای دیگر ژانر خاصی را به وجود آورد و پیانو را هم به آن اضافه کرد. او در دوران کودکی بینایی خود را از دست داد و عجیبتر اینکه با گوشش میدید نه با چشمانش. ری چارلز به جهان ثابت کرد که بر سر راه رسیدن به رویاها هیچ مانعی وجود ندارد؛ داستان زیبا و تاثیرگذار مردی که با وجود نقص به رویایش دست یافت.