نفی خشونت علیه زنان راهبرد دستیابی به صلح پایدار

روز 5 آذر مصادف با 25 نوامبر به نام روز «نفی خشونت علیه زنان» در همه ابعاد زبانی، رفتاری، فیزیکی و غیر فیزیکی در جهان نامگذاری شده تا با اتکا به گرامیداشت این روز، بستر خشونت علیه زنان در جهان فارغ از هر نوع تفاوتی برچیده شود.
همه ساله سازمان ملل این روز را با نام های متفاوت در جهت اتخاذ راهبرد اساسی تعریف می کند تا رهبران کشوره ها را به این سو هدایت کند که نیازمند برنامه های اجرایی و موثر برای نفی خشونت علیه زنان در جوامع خود هستند.
این مناسبت که به صورت کمپین یا پویش نارنجی به مدت 16 روز در همه جهان گرامی داشته می شود تلاشی برای بیان اهمیت موضوع و تاکید بر توجه خاص برآن است. این مهم به دو علت اساسی جهانی شمرده شده است؛ نخست از آن جهت که مساله خشونت علیه زنان پدیده ای قابل مشاهده در همه کشورها است و دوم آنکه نیازمند راهبرد و شیوه مشترک و در عین حال فراگیر برای نفی آن است.
روز جهانی نفی خشونت در قالب پویش 16 روزه برای آشنا سازی جوامع نیز هست که با خشونت به هر شکل آن مقابله کنند ولی سکان اصلی در دست رهبران کشورهاست.

آنها با به کارگیری روش های مقابله با خشونت، قانونگذاری، آموزش، حمایت و تنبیه متخلفان دستیابی به اهداف این روز و پویش جهانی را فراهم می کنند. بر اساس گزارش دبیرکل سازمان ملل در سال 2021 «در اوج گیری بحران کرونا بر اساس بررسی صورت گرفته در 12 کشور، تعداد موارد گزارش شده خشونت علیه زنان و دختران به نهادهای گوناگون، 83 درصد از 2019 تا 2020 افزایش داشته و موارد گزارش شده به پلیس، 64 درصد رشد کرده است.

در ابتدای ماه های همه گیری کووید، تماس با خطوط تلفنی کمک رسان، به طور متوسط 60 درصد در سراسر اتحادیه اروپا افزایش یافت. تماس با خط تلفن خشونت جنسی پرو درسال 2020 نسبت به 2019 تقریبا دو برابر شد. در تایلند تعداد مراجعه کنندگانی که در آوریل 2020 از واحدهای بحران خشونت خانگی به بیمارستان ها مراجعه می کردند، بیش از دو برابر از زمان مشابه سال گذشته بود.

این آمارها و روایت ها در گستره جهان، به همه گیری فعلی خشونت علیه زنان و دختران اضافه می شود. قبل از همه گیری کووید، سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده بود از هر سه زن، یک نفر خشونت مردان را در زندگی خود تجربه می کند.(1)» این گزارش دبیرکل در پیوست به ضرورت یک الگوی جهانی برای مقابله با خشونت علیه زنان را در پی دارد؛ امری که با کم توجهی جامعه جهانی به رغم رشد دانش و اخلاق بشری در جوامع گوناگون قابل مشاهده است.
در اتحادیه اروپا بر اساس آخرین گزارش ها: 12 تا 15 درصد زنان هر روز در خانه خشونت می بینند(2).در همین ارتباط گزارش شده در سال 2022 حدود 89 هزار زن در جهان به قتل رسیده اند که در 20 سال گذشته بی سابقه بوده است (3) که البته آمار واقعی احتمالا بیش از آن است.
بیش از نیمی از این موارد توسط اعضای خانواده یا شرکای زندگی شان به قتل رسیده اند. بیشترین قربانیان بر اساس این گزارش سازمان ملل به ترتیب در آفریقا، آسیا و امریکا ثبت شده است.
این آمارها بیانگر آن است که اتفاق خطرناکی در جهان در حال وقوع است که نیمی از اهالی زمین را تهدید می کند و آن خشونت است. خشونت به واسطه جنسیت! این امر نیازمند طرحی واحد و عزمی جدی از سوی رهبران کشورها است که با اراده موثر جلوی بروز خشونت ها را مسدود کنند. اما این مهم یک شرط اساسی دارد و آن باور به امر عدم خشونت علیه زنان است. امری که به نظر می رسد زیر سایه ناباوری به حق بشری زنان در چتر حمایتی برتری جنسیتی عرصه بروز و ظهور پیدا کرده است. بازنگری قوانین داخلی کشورها و قوانین بین المللی در جهت نفی خشونت علیه زنان اولین اقدام عملی از سوی رهبران جهان است که با تکیه بر این قوانین بتوانند خشونت مبتنی بر جنسیت را برطرف کنند.
همه کشورها مدعی رعایت حقوق بشر و همه رهبران مدعی کرامت انسانی در این امر ناکارآمد بوده اند و تنها با طرح ادبیات گفتاری با این موضوع به مقابله پرداخته اند. برخی کشورها دراین امر کمتر و برخی بیشتر، اما همه درگیر خشونت علیه زنان هستند و به این باور که خشونت مبتنی بر جنسیت امری غیرقابل پذیرش است، نرسیده اند. در ایران نیز مساله خشونت علیه زنان بسیار جدی است لایحه ای که بیش از 10 سال برای امنیت زنان در میان قوه قضاییه و دولت رد و بدل می شد بالاخره در در دولت دوازدهم به مجلس ارائه شد!
اما تاکنون هیچ تلاشی برای مبدل کردن آن به قانون صورت نگرفته و حتی در دستور کار کمیسیون ها و هیات رییسه نیز قرار نگرفته است! مساله خشونت علیه زنان در تصویری نا متعارف نشان از جهانی دارد که مفاهیمی چون عدالت و برابری انسانی و عدم وجود تبعیض، در آن بیشتر شبیه به شعارهای زیبا است تا واقعیت! در نهایت نفی خشونت علیه زنان راهی برای دسترسی به صلح پایدار است؛ راه دستیابی به صلحی که از همه انسان ها فارغ از جنسیت باید آغاز شود.
چرا که صلح به معنای ناخشونت نیست، صلح به معنای عدم وجود تبعیض است، صلح به معنای قدرت فائقه نیست بلکه صلح به معنی برابری میان انسان ها از هر جنس و نژاد و قوم و مذهب است. لذا صلح یابی در پرتو اصل برابری انسان ها و پذیرش حق انسانی است و این محقق نمی شود مگر در بستر نفی خشونت علیه زنان.