شوک 46 درصدی قیمت گوجه فرنگی در آبان ماه 1402+نمودار

گروه کشت و دام بازارنیوز- مهناز میرزاده؛ ایران هشتمین صادر کننده گوجه فرنگی در دنیا است، در تامین نیاز کشورهای همسایه هم نقش بزرگی دارد. از طرف دیگر سهم بالای گوجه فرنگی در سبد سبزی و صیفی مردم، که در انواع غذاها استفاده می شود، تاثیر قیمت آن را در معیشت مردم دو چندان می کند. بعلاوه روی قیمت سایر محصولات هم تاثیر گذار است، به گونه ای که وقتی قیمت گوجه بالا می رود، میوه فروشان قیمت خیار و پیاز و غیره را هم افزایش می­دهند.

بازار محصولات سبزی و صیفی همواره پرنوسان بوده و قیمت ها یک سال به نفع تولید کننده و یکسال به نفع صادر کننده است،‌ عدم ثبات قیمت در این گونه محصولات باعث شده که چشم انداز دقیقی از وضعیت قیمت وجود نداشته باشد.

با این حال آنچه که مشهود است با شروع فصل سرما، شوک قمتی در بازار گوجه فرنگی اتفاق می­افتد که وزارت جهاد کشاورزی همه ساله در این فصل گران شدن گوجه فرنگی را کمبود عرضه به دلیل وجود سرما و نیز اختلال در حمل بار به دلیل بارندگی عنوان می کند. با توجه به اهمیت موضوع در گزارش حاضر به بررسی روند قیمتی گوجه فرنگی در چند سال اخیر پرداخته می شود.

روند قیمتی و تغییرات قیمت ماهانه

نمودار 1 روند قیمت گوجه فرنگی برای خانوارهای شهری به صورت ماهانه از ابتدای سال 1397 به همراه تغییرات قیمت ماهانه آن را به تصویر کشیده است. همان­طور که ملاحظه می شود، متوسط قیمت هر کیلو گوجه فرنگی در آبان ماه 1402، 20122 تومان بوده که نسبت به ماه گذشته، یعنی مهرماه 1402 افزایش قیمت 46 درصدی داشته است که بالاترین تغییرات ماهانه ثبت شده در سه سال گذشته است.

در واقع آخرین شوک قیمتی گوجه فرنگی مربوط به آبان ماه 1399 با 209 درصد افزایش قیمت بوده است. در واقع همان­طور که ملاحظه می شود در سال 1398 و 1399 شوک های قیمتی ماهانه گوجه فرنگی به ترتیب در آذرماه و آبان ماه رخ داده است. موضوعی که در سال­های 1400 و 1401 رخ نداده است. در واقع بعد سه سال مجدداً شوک قیمتی در بازار گوجه فرنگی برای خانوارهای شهری رخ داده است.

وزارت جهاد کشاورزی همه ساله در این فصل گران شدن گوجه فرنگی را کمبود عرضه به دلیل وجود سرما و نیز اختلال در حمل بار به دلیل بارندگی عنوان می کند.

روند قیمت گوجه فرنگی و تغییرات قیمت نقطه به نقطه

نمودار 2 روند قیمت گوجه فرنگی برای خانوارهای شهری به صورت ماهانه از ابتدای سال 1397 به همراه تغییرات نقطه به نقطه قیمت ماهانه آن را به تصویر کشیده است. همان­طور که ملاحظه می­ شود، در آبان ماه 1402 هر کیلو گوجه فرنگی به قیمت 20121 تومان توسط خانوارهای شهری خریداری شده است که نسبت به آبان ماه سال 1401، رشد 45 درصدی داشته است. در واقع تغییرات نقطه به نقطه گوجه فرنگی در آبان ماه 1402 معادل با تغییرات ماهانه آن است. در واقع قیمت گوجه در آبان ماه 1401 معادل مهرماه 1402 بوده است.

بالاترین تغییرات نقطه به نقطه ثبت شده برای گوجه فرنگی در بیش از 5 سال اخیر، مربوط به آبان ماه 1399 به میزان 209 درصد بوده است. همان­طور که ملاحظه می شود روند تغییرات نقطه به نقطه قیمت گوجه فرنگی برای خانوارهای شهری رفتار سیکلی دارد به گونه ای که در فصل پاییز در حال صعود و در فصل تابستان در حال نزول و کاهش است.

نکته پایانی

به منظور جلوگیری از شوک­های قیمتی و همچنین ایجاد ثبات در قیمت گوجه فرنگی، لازم و مناسب است وزارت جهاد کشاورزی در همکاری و هماهنگی با بخش خصوصی، نسبت به ایجاد زیرساخت­های انبارداری گوجه فرنگی اقدام نماید.

به این صورت که در فصل تابستان مازاد تولید را ذخیره و در فصل پاییز که همواره با شوک قیمتی مواجهه هستیم نسبت به عرضه آن اقدام نمایند. از دیگر اقداماتی که در راستای سیاست­های تنظیم بازار گوجه فرنگی می­توان در نظر گرفت، توسعه کشت قراردادی است.

هماهنگی سیاست­ های تجاری (صادرات) با سیاست­های تنظیم بازاری از دیگر اقداماتی است که باید در حوزه مدیریت زنجیره تأمین گوجه فرنگی مورد توجه قرار گیرد.

توسعه کشت گلخانه‌ای از دیگر راهکارهای بلند مدتی است که می­توان در جلوگیری از شوک ­های قیمتی گوجه در کشور نقش مهم و اساسی داشته باشد. زیرا که تولید محصول در گلخانه 10 برابر بیشتر از زمین باز است و میزان مصرف آب هم به حداقل می رسد.

طبق برنامه هفتم توسعه گلخانه‌های کشور به 150 هزار هکتار باید برسد، این در حالی است که بر اساس گزارش های وزارت جهاد کشاورزی اکنون 24 هزار هکتار گلخانه در کشور وجود دارد.

پایان پیام//