باخت نتانیاهو، احیای رقیبان؛ چرا بنت در اسرائیل وارد میدان شد؟

«سال‌هاست که ما مبارزان خود را برای جنگ در شجاعیه علیه حماس ، در جبالیا علیه جهاد اسلامی، در مارون الراس علیه حزب‌الله می‌فرستیم، حتی حوثی‌های یمن به خود اجازه حمله به اسرائیل را می‌دهند.» این بخشی از صحبت‌های نفتالی‌بنت، نخست‌وزیر سابق رژیم‌صهیونیستی است که اخیرا در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال چاپ شده است. بنت در مصاحبه‌ای که با وال‌استریت‌ژورنال داشته به نکات قابل‌توجهی اشاره کرده است، مشخصا مسئولیت انجام برخی اقدامات خرابکارانه اسرائیل علیه ایران را به عهده گرفت و گفت: «به‌عنوان نخست‌وزیر، به نیرو‌های امنیتی دستور دادم که تهران هزینه تصمیم خود را بپردازد.

پس از اینکه ایران در فوریه ۲۰۲۲ دو حمله به هواپیمای بدون سرنشین نافرجام را به اسرائیل انجام داد، اسرائیل یک تاسیسات پهپاد را در خاک ایران منهدم کرد.» بنت تلویحا مسئولیت ترور شهید صیاد خدایی را به عهده گرفت. او البته در بخشی دیگر از صحبت‌های خود اشاره می‌کند که لازم است برای مقابله با نیرو‌های مقاومت، وارد درگیری مستقیم با ایران شویم و در این میان لازم است، متعهد همیشگی آن‌ها نیز به اسرائیل کمک کند. حمایت از حمله مستقیم به ایران بعد از ترور سیدرضی موسوی این گمان را به وجود آورد که استراتژی اسرائیلی وارد کردن ایران به یک جنگ و درگیری مستقیم است.

اما در سمت دیگر ماجرا برخی این نکته را مورد اشاره قرار می‌دهند که بنت اکنون در کابینه نتانیاهو حضور ندارد و اصلا از سیاست فاصله گرفته بر این مبنا نمی‌توان صحبت‌های او را به سیاست‌های کلی اسرائیل تعمیم داد. با این حال مطرح شدن این صحبت‌ها بعد از ترور سیدرضی موسوی در سوریه همچنان این سوال را مورد توجه قرار می‌دهد که اسرائیل به دنبال حضور مستقیم ایران در جنگ و درگیری است یا صرفا در ادامه خرابکاری‌های پی‌در‌پی خود این اقدامات را انجام می‌دهد. برای بررسی بیشتر صحبت‌های نفتالی بنت درباره ایران با منصور براتی، کارشناس مسائل رژیم‌صهیونیستی گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

پذیرش مسئولیت اقدامات تروریستی توسط اسرائیل سابقه ندارد

براتی در ابتدا پذیرش مسئولیت اقدامات تروریستی اسرائیل در ایران را بی‌سابقه دانست و گفت: «کمتر در اسرائیل پیش می‌آید که یک نخست‌وزیر سابق، درمورد عملیات‌های امنیتی و خرابکاری، آن هم به فاصله یک سال صحبت کند. این اصلا سابقه ندارد و در اسرائیل اصلا مرسوم نیست و نمی‌گویند که من دستور دادم که در فلان‌جا به ایران حمله شود، به فلان کشور حمله شود، این را بعد از سال‌های زیاد، معمولا ۱۰، ۱۵ سال بعد لو می‌دهند، چون اقدامات آن‌ها مخفی بوده است. اصلا نباید آن عملیات‌ها را لو بدهند، به‌خصوص که نباید مشخص شود، بسیاری از سیاست‌هایی که دولت اسرائیل دارد مثل ترور، خرابکاری و... کار این‌ها بوده است. به همین خاطر آقای بنت یک رفتار خرق عادتی کرده است و مهم است بدانیم چه هدفی داشته است.»

بنت به دنبال بازگشت به عرصه سیاست

براتی به سه هدف از صحبت‌های بنت اشاره کرد و گفت: «می‌توان گفت که بنت سه هدف از طرح این مسائل داشته است و مهم‌ترین هدفش این بوده که بازگشت خودش به عرصه سیاست را به‌عنوان یک سیاستمدار فعال، اعلام کند. خاطرمان هست که چطور بنت موقتا از عرصه سیاست کناره‌گیری کرد. به نظر می‌رسد این صحبت‌ها یک جور بازگشت به حساب می‌آید. اگر به سال ۲۰۲۱ و شرایطی که اسرائیل داشت برگردیم چهار انتخابات پیاپی برگزار شده بود، جناح‌ها، مخالفان و موافقان نتانیاهو نمی‌توانستند با هم کار کنند.

بنت تا قبل از انتخابات ۲۰۲۱ جزء موافقان نتانیاهو بود و در کابینه نتانیاهو حضور داشت و هیچ مشکلی هم با او نداشت. اما در انتخابات ۲۰۲۱ به مخالفان نتانیاهو پیوست و در ازای اینکه برای نیمی از عمر دولتی که قرار بود تشکیل بشود نخست‌وزیر باشد، نتانیاهو را دور زد و به مخالفان نتانیاهو پیوست. اما آن کابینه و ائتلاف شکننده بود به این علت که در اسرائیل برای تشکیل یک ائتلاف به رای حداقل ۶۱ نفر از ۱۲۰ نماینده نیاز است. آن ائتلاف با ۶۲ نفر بسته شده بود که تازه یکی از اعضای حزب بنت هم، چون با کابینه مخالفت کرده بود به مخالفان پیوست، یعنی در حداقلی‌ترین حالت ممکن کابینه تشکیل شد.

در چنین شرایطی هر زمان که یک نفر از نماینده‌های عضو کابینه در جلسات غیبت می‌کرد این‌ها نمی‌توانستند در رای‌گیری‌ها پیروز شوند، خیلی وقت‌ها دچار مشکل می‌شدند و بعد از گذشت یک سال نارضایتی و اختلاف میان آن‌ها به وجود آمد، به‌خصوص در حزب آقای بنت که به آن «یامینا» می‌گویند و یک نفر از اعضای کابینه استعفا کرد پشت سر آن، دو نفر دیگر استعفا کردند و کابینه از اکثریت افتاد و از آنجایی که بنت به‌عنوان یک راستگرا آمده بود با میانه‌رو‌ها و چپ‌گرا‌ها همکاری کرده، در نظرسنجی‌ها خیلی افت کرده بود.

در آن شرایط بنت ترجیح داد که از عرصه سیاست خارج بشود و اصلا در انتخابات بعدی در ۲۰۲۲ شرکت نکرد، چون خیلی از نظرسنجی‌ها به زیانش بود و حزبش به زحمت می‌توانست چهار کرسی، به دست بیاورد؛ بنابراین از عرصه سیاسی خارج شد و وارد رقابت نشد. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه بعد از ۷ اکتبر، آرای حزب لیکود و نتانیاهو، وضعیت شکننده‌ای دارد و در نظرسنجی‌ها دچار مشکل شدند. از ۳۲ کرسی که در ۲۰۲۲ به دست آوردند الان به زیر ۲۰ کرسی آمدند، مجددا آرای سرگردان زیادی از حزب لیکود آزاد شده است و بخش بزرگی از هواداران جناح راست، آزاد شدند و همه این‌ها اکثرا به سمت آقای گانت رفتند که یک جناح میانه‌رو به حساب می‌آید، در شرایط فعلی وضعیت برای بازگشت بنت، طلایی است. اگر بنت برگردد احتمالا در ماه‌های آینده بعد از جنگ، انتخابات زودهنگام را در اسرائیل خواهیم داشت.

با توجه به اینکه نارضایتی‌ها از نتانیاهو بسیار بالا رفته است فضای بسیار مساعدی فراهم خواهد شد که یا سیاستمداران جدید وارد عرصه بشوند، یا اینکه سیاستمدارانی که قبلا حضور داشتند و یک مدتی بیرون رفته بودند، برگردند. به نظر می‌رسد که آقای بنت با افشا کردن این دو حمله یا ادعای حضور برای نقش‌آفرینی دو حمله در ایران به دنبال این است که برای خود وجه بیشتری بخرد و در برابر جامعه اسرائیل یک آلترناتیوی از خود در برابر نتانیاهو بسازد و بتواند فضایی که گانت اشغال کرده را تا حدی برای جناح راست پرکند، به نظر من این هدف اول بنت است.

هدف دومی که بنت دارد این است که درحقیقت تفاوت مشی امنیتی دولتش که در مسائل امنیتی تحت مدیریتش بوده با دوره بعد از خودش که نتانیاهو برمی‌گردد را برای مردم مقایسه کند و بگوید که مسیر و کار‌هایی که ما انجام دادیم، نتیجه‌بخش‌تر بود و نتیجه اینکه دولت عوض شد و نتانیاهو برگشت، این شد که ما در ۷ اکتبر چنین ضربه‌ای خوردیم. سومین هدفش هم این است که نظر دولت آمریکا را تا حدی تغییر بدهد و دولت بایدن را از این فاز مماشات با ایران خارج بکند که البته بعید به نظر می‌رسد که بتواند تغییر جدی در سیاست‌خارجی بایدن علیه جمهوری اسلامی ایران به وجود بیاورد. اصلی‌ترین هدف، مساله بازگشت به سیاست رسمی است.»

ریزش محبوبیت نتانیاهو، افزایش محبوبیت بنت

براتی در ادامه توضیحی نیز درباره عملیات‌هایی که اسرائیل مسئولیت انجام آن را به عهده گرفت نیز گفت: «بنت رسما اعلام کرده که من خودم دستور انجام دو عملیات را دادم، ادعا کرده یک عملیات حمله به یک پایگاه پهپادی در ماه فوریه ۲۰۲۲ که اسفند ۱۴۰۰ اتفاق افتاد و بعد یک ترور است که در مارس ۲۰۲۲ است که خرداد ۱۴۰۱ است که احتمالا منظور ترور سرهنگ صیادخدایی است که در تهران و در خیابان ایران اتفاق افتاده بود. اعلام کرد دستور این دو عملیات را خودش داده بود و این را تقریبا افشا کرد.

عرض کردم، چنین چیزی سابقه ندارد و وزیر دفاع فعلی اسرائیل هم این جمله را بیان کرده و گفته: «هواپیماها، کاری را انجام می‌دهند که خیلی از دهان‌ها نمی‌توانند انجام دهند و اصلا لازم نیست در این مورد صحبت بشود.» یعنی انتقاد کرده و گفته که اساسا درمورد اقدامات مخفی، خرابکاری و ترور که انجام شده، لازم نیست، صحبت کنیم. به نظر می‌رسید که در تحلیل این اتفاقات بنت می‌خواهد خود را مطرح کند. در نظرسنجی‌هایی هم که در اسرائیل برگزار می‌شود تقریبا چنین شرایطی در حال به وجود آمدن است، یعنی بعضی از موسسه‌های نظرسنجی در خلال سوال‌های خود می‌پرسند که اگر بنت و حزبش برگردند و قرار باشد انتخاباتی برگزار شود، چقدر به آن رای می‌دهید، چیزی بین ۱۳ تا ۱۵ کرسی حزب بنت در شرایط فعلی به دست خواهد آورد، البته هنوز زود است و نمی‌شود قضاوت کرد که این اتفاق صددرصد رخ خواهد داد، اما وضعیت برای بنت خوب است و بعد از آن ریزش محبوبیت شدیدی که در سال ۲۰۲۲ داشت، فقط با فاصله حدود یک سال با این قدرت بخواهد برگردد.»

بنت به دنبال مقایسه شرایط خود در دوران نخست‌وزیری‌اش و نتانیاهوست

بنت در پاسخ به این سوال که می‌توان این برداشت را داشت که اسرائیل به دنبال درگیری مستقیم با ایران است و این امر را بعد از طولانی شدن جنگ و نبود پیروزی قابل توجه در جنگ پی خواهد گرفت نیز گفت: «به‌نظرم می‌رسد که صحبت‌های بنت ناظر به مفروضات امنیتی است، یعنی می‌گوید که ما باید مفروضات امنیتی‌مان را تغییر می‌دادیم و درباره حماس و گروه‌های مقاومت جوری رفتار نمی‌کردیم که آن‌ها این امکان را در خودشان ببینند که به ما حمله بکنند؛ صحبت‌های بنت عمدتا مربوط به دوره‌ای است که جنگ وجود ندارد و آرامش برقرار است؛ ما باید یک جوری رفتار می‌کردیم و اجازه نمی‌دادیم پولی به دست این‌ها برسد و هرازگاهی حملات کوچک می‌کردیم که استعداد نظامی این‌ها از بین برود و نتوانند استعدادشان را تجمیع بکنند، تا یک حمله بزرگ را علیه ما انجام بدهند.

چیزی که من برداشت می‌کنم این است که دارد سیاست‌های اسرائیل در دوره قبل از جنگ را مورد انتقاد قرار می‌دهد؛ این یک مساله است. مساله بعد این است که نمی‌توان از صحبت‌های بنت اینطور فهمید که اسرائیل در جنگ شکست خورده است. خیلی سخت است که بخواهیم چنین برداشتی از صحبت‌های بنت داشته باشیم، صرفا با سیاست جاری و کابینه نتانیاهو مخالفت می‌کند و می‌گوید این سیاست خوب تنظیم نشده است. حرفش هم همان است که خود را به‌عنوان آلترناتیو نتانیاهو نشان بدهد و به جامعه معرفی بکند و اعلام کند که اگر من در راس کار باشم، چنین اشتباهی تکرار نخواهد شد و بتواند فرصتی به دست بیاورد که بتواند دوباره، نخست‌وزیر بشود و بتواند بخش بزرگی از قدرت را در آینده در اسرائیل برعهده بگیرد.»

اسرائیل به دنبال درگیری مستقیم با ایران نیست

براتی در پاسخ به این سوال که می‌توان صحبت‌های بنت را تکمیل‌کننده پازل ترور سیدرضی موسوی دانست نیز گفت: «من فکر می‌کنم آن اتفاقی که در سوریه افتاد و آن ترور به سیاست کلانی که بنت درباره ایران صحبت می‌کرد، مثل استراتژی هزار خنجر یا مرگ با هزاران زخم یا اینکه ایران، اختاپوس منطقه و اختاپوس ترور است و باید به سر آن حمله کنیم نه به بازو‌های آن، به نوعی شبیه است، اما لزوما به این معنی نیست که این همان سیاست است که احیا شده است. اسرائیل می‌خواهد از آن کشور‌ها شخصیت‌ها و گروه‌هایی که احساس کنند در زدن ضربات موثر به آن‌ها نقش دارند، انتقام بگیرند که قبلا هم این کار را انجام دادند. مثلا دوسال بعد از جنگ ۳۳ روزه ۲۰۰۶ عماد مغنیه در سوریه ترور شد، در حالی که به نظر می‌رسید سوریه در آن زمان محل امنی برای گروه‌های مقاومت باشد، اما اسرائیل فکر می‌کرد که عماد مغنیه در آن شکست، خیلی موثر بوده، بنابراین سعی کرد عماد مغنیه را حذف کند.

نکته مهم این است که اسرائیل حالا از ایران نیز یک‌جور‌هایی انتقام می‌گیرد، از طریق یک کمپین جدید ترور، خرابکاری و حملات سایبری، من بعید می‌دانم که الان اسرائیلی‌ها مفروضات‌شان به این سمت رفته باشد که بخواهند وارد جنگ مستقیم با ایران بشوند، چراکه اصلا چنین چیزی به نفع‌شان نیست و گسترده و منطقه‌ای شدن جنگ اصلا به نفع اسرائیل نیست، چون که تمرکز آن‌ها را در غزه کم می‌کند. با توجه به پیچیدگی‌هایی که جنگ غزه پیدا کرده، طولانی شدنش، اینکه در جبهه غزه نیاز به تمرکز دارند فرض کنید در شمال اسرائیل هم جبهه جدیدی باز شود و در اسرائیل هم وارد جنگ با حزب‌الله بشوند، اصلا به نفع‌شان نیست و باعث می‌شود که نتوانند جنگ غزه را مدیریت کنند.

اگر جنگ غزه تمام شده بود، شاید می‌شد به چنین چیزی فکر کرد، اما در شرایط فعلی جنگ منطقه‌ای خیلی به نفع اسرائیل نیست. به همین خاطر برداشت من این است که ما با یک کمپین جدید خرابکاری و ترور در ایران روبه‌رو هستیم. تحلیل من این است که حمله‌ای که چند هفته پیش در راسک سیستان‌و‌بلوچستان داشتیم، احتمالا در برنامه‌ریزی‌ها یک سر آن به اسرائیل برمی‌گردد و همین‌طور اقدامی که در مورد هک بانک ملت اتفاق افتاد که به هک شدن سیستم پمپ بنزین‌ها انجامید، اسرائیلی‌ها در آن تاثیر داشتند و باید با همان ترور سردار سیدرضی موسوی را در راستای یک کمپین، ببینیم. اسرائیل می‌خواهد انتقام‌گیری کند که در این راستا نیز اقدامات مختلفی، انجام خواهد داد و این آخرین مورد آن هم نخواهد بود.»