پیشتازی زنان در بازارهای هنر
دنیای اقتصاد : برخی فعالان حقوقبشر معتقدند که تقسیم بازارها و اصناف مختلف شغلی، اقتصادی و اجتماعی به زنانه و مردانه نادرست است؛ با این حال حضور پررنگ زنان در حوزههای مختلف، با هر تعبیر و اصطلاحی توانسته تا معادلات بازارها را تغییر دهد. نگاهی به برندگان جوایز مختلف سینمایی، بازارهای تجسمی مانند نقاشی، موسیقی و البته کتاب نشان میدهد که علاقهمندی مخاطبان به آثار هنرمندان و مولفان زن بیشتر شدهاست. البته در یک دههاخیر و بهویژه در چهار، پنج سالگذشته گروههای بسیاری تلاش کردهاند تا آثار زنان در رویدادهای مختلف هنری و فرهنگی بیش از پیش دیده شود و برابری حقوق زنان و مردان بیش از همیشه موردتوجه قرار گیرد.
پیش از این به اعتراف بسیاری از رسانهها در کانونهای پرقدرت اقتصادی و فرهنگی آمریکا، زنان سهم چندانی نداشتند و هنوز هم البته سهم زنان در هالیوود، صنعت موسیقی و تئاتر این کشور قابل نادیدهگرفتن است اما تلاشهای اخیر شاید در حکم انقلابی علیه دنیای مردانه صنایع هنری در آمریکا باشد.
بازار موسیقی
در سال۲۰۲۳ زنان رکوردهای جالبی را به نفع خود جابهجا کردهاند. بنابر اعلام نشریه آمریکایی بیلبورد که با رصد بازار موسیقی ایالاتمتحده فهرست هفتگی محبوبترین آلبومها را منتشر میکند، آلبوم «۱۹۸۹؛ نسخه تیلور» از تیلور سوئیفت توانست یک هفته دیگر رتبه نخست جدول فروش هفتگی را به خود اختصاص دهد و به این ترتیب تیلور سوئیفت با مجموع ۶۸ هفته صدرنشینی در فهرست «بیلبورد ۲۰۰» از الویس پریسلی خواننده افسانهای سالهای گذشته آمریکا پیشیگرفت، اگرچه سوئیفت ۳۴ساله بهعنوان خواننده منفرد حدنصاب جدیدی را بهثبت رسانده است، با این حال رکورد اول چنین رقابتی همچنان در دست گروه بیتلز قرار دارد که آلبومهای آن ۱۳۲ هفته در رده نخست فهرست «بیلبورد ۲۰۰» قرار داشتهاند. در هفته منتهی به ۲۸ دسامبر، «۱۹۸۹؛ نسخه تیلور» فروشی معادل ۹۸هزار واحد آلبوم را بهنام خود ثبت کرد که تقریبا نیمی از اوج بازار فروش فصل کریسمس صنعت موسیقی در آمریکا بود. این پنجمینبار در سال۲۰۲۳ است که آلبوم تیلور سوئیفت در رتبه نخست فهرست «بیلبورد ۲۰۰» قرار میگیرد.
سینما
سینماگران زن در چند سالاخیر همیشه در کانون توجه بودهاند. سال۲۰۲۱ کلویی ژائو اسکار کارگردانی گرفت و توانست جاده را برای نسل جدید فیلمسازان زن در رویدادهای بزرگ سینمایی جهان بازکند وبرای نمونه نویسنده شناختهشده سینما، سارا پولی توانست سال۲۰۲۳ جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی را کسب کند. موفقیت زنان در رویدادها و جشنوارههای سینمایی کم شمار نیست اما شاید مهمتر از آن حضور زنان در بازارهایمیلیاردی فروش سینماست.
در همین سالگذشته میلادی هم فیلم کمدی فانتزی آمریکایی باربی بهکارگردانی گرتا گرویگ کانون خبری رسانههای هنری و سینمایی بود. این فیلم نقدهای مثبتی کسب کرد و بیش از ۱.۴۴میلیارد دلار در سطح جهانی فروش داشت که پرفروشترین فیلم ۲۰۲۳ شد. باربی از سوی هیات ملی بازبینی و انستیتوی فیلم آمریکا، یکی از ۱۰فیلم برتر سالهم نام گرفت، اما شاید نکته مهمتر کمپین بازاریابی گستردهای بود که این فیلم را تبلیغ میکرد. نشریه تجاری ورایتی گزارش داد که برادران وارنر ۱۵۰میلیون دلار برای بازاریابی باربی هزینهکرده که بیشتر از بودجه ۱۴۵میلیون دلاری ساخت خود فیلم بوده است.
کتاب
زنان تنها در حوزه موسیقی و سینما خبرساز و رکوردشکن نبودهاند. سالگذشته در آمریکا ۲۵کتاب پرفروش مجموعا ۲۱میلیون نسخه فروش داشتهاند که ۱۷کتاب از این جمع را نویسندگان زن نوشتهاند. پابلیشرز ویکلی نوشته است که نویسندگان زن در سال۲۰۲۳ در صدر فهرست پرفروشهای آمریکا قرارگرفتهاند.کالین هوور که برنده سال۲۰۲۲ بود نیز در سال۲۰۲۳ کارنامه قابلتوجهی داشته و با دو کتاب «با ما پایان مییابد» با فروش نزدیک به۱.۳میلیون نسخه در جایگاه نخست ایستاده است.
کتاب «با ما تمام میشود» این نویسنده نیز با فروش ۱.۲۵میلیون نسخه جایگاه دوم فروش را از آن خود کرد. سومین رمان هوور با عنوان «حقیقت» هم در همین فهرست جای گرفت و با بیش از ۹۳۵هزار نسخه فروش در جایگاه نهم قرارگرفت. این سه کتاب در مجموع حدود ۳.۴میلیون نسخه فروش کردند.
این نویسنده کتاب چهارمی هم در فهرست پرفروشترینهای سالداشت که با عنوان «عشق زشت» با فروش ۶۶۸هزار نسخه جایگاه دهم فهرست را تصرف کرد. دو رمان غافلگیرکننده بزرگ سال«بال چهارم» و «شعله آهنین» اثر ربکا یاروس بودند که به ترتیب بیش از ۱.۲میلیون و یکمیلیون نسخه فروختند و جایگاه ۴ و ۷ پرفروشها را گرفتند. سومین نویسنده زنی که سال۲۰۲۳ کتابی پرفروش در فهرست پرفروشترینها داشت، بانی گارموس بود که کتاب «درسهای شیمی» وی به مدد سریالی به همین نام در سال۲۰۲۲، بیش از یکمیلیون نسخه فروش کرد و در جایگاه هشتم قرارگرفت. بهطور کلی، ۱۷کتاب از ۲۵ کتاب پرفروش چاپی در سال۲۰۲۳ را نویسندگان زن خلق کردهاند.