اعدام با گاز نیتروژن؛ وقتی یک «انسان» موش آزمایشگاهی می‌شود

پنجشنبه گذشته برای اولین بار در جهان، یک زندانی آمریکایی با تنفس گاز نیتروژن اعدام شد؛ آنهم پس از تحمل بیش از سی سال حبس! این زندانی که «کنت اسمیت» نام داشت، ساعت ۹ شب به وقت محلی در ایالت آلاباما آمریکا بر اثر تنفس نیتروژن دچار خفگی شد و جان خود را از دست داد.

گاز نیتروژن به طور طبیعی ۷۸ درصد هوایی را که تنفس می‌کنیم تشکیل می‌دهد. اما اسمیت به یک تخت بسته شده و ماسکی روی صورت او قرار داده شد که این گاز را با غلظت ۱۰۰ درصد وارد ریه او می‌کرد. فرآیند اعدام که توسط وکلای اسمیت و چند روزنامه‌نگار مشاهده می‌شد، ۲۲ دقیقه بعد پایان پذیرفت و در نهایت اسمیت به دلیل کمبود اکسیژن جان خود را از دست داد.

ادعای «انسانی بودن» این روش چقدر درست بود؟

مقامات دولتی پیش از اجرای این روش اعدام گفته بودند با بستن ماسک به دور صورت فرد و وارد شدن نیتروژن به دستگاه تنفس او، فرد طی چند ثانیه هوشیاری خود را از دست داده و بعد از چند دقیقه می‌میرد.

در عوض، طبق گزارش آسوشیتدپرس، فرآیند اعدام ۲۲ دقیقه طول کشیده است. گفته می‌شود اسمیت چندین دقیقه هوشیار بوده و حداقل ۲ دقیقه روی تختی که به آن بسته شده بود تکان‌های شدید می‌خورد و به خود می‌پیچید. سپس چند دقیقه به سختی نفس کشیده و کم کم نفس‌های او بی‌رمق‌تر شده و در نهایت فوت می‌کند.

کیم چندلر، خبرنگار آسوشیتدپرس که می‌گوید در دهه گذشته شاهد «بیشتر اعدام‌ها» در آلاباما بوده و شاهد اعدام اسمیت هم بوده است، گفت: «حرکاتی که حین اعدام از اسمیت دیدیم اصلا عادی نبود». او همچنین گفت به نظر می‌رسد فرآیند اعدام بیش از آنچه در پرونده‌های دادگاه پیش‌بینی شده طول کشیده است.

جف هود، مشاور اسمیت هم که هنگام اعدام در اتاق حضور داشت در یک مصاحبه تلویزیونی با چشمانی اشکبار گفت: «اسمیت بار‌ها و بار‌ها و بار‌ها روی تخت دست و پا زد. تمام تخت تکان می‌خورد. من هرگز، هرگز چنین چیزی ندیده بودم. این شکنجه بود. این وحشتناک‌ترین چیزی است که تاکنون دیده‌ام».

گذشته از دشواری اعدام، اسمیت ۳۵ سال گذشته را در زندان سپری کرده بود. همچنین، قرار بود حکم اعدام او نوامبر سال ۲۰۲۲ و با استفاده از تزریق مرگبار انجام شود، اما ظاهرا افراد مربوطه نتوانستند رگ مورد نظر را پیدا کنند و اعدام او بیش از یک سال به تعویق افتاد. شاید بتوان گفت که اسمیت یک بار حبس ابد و دو بار اعدام را تجربه کرد.

چرا آمریکا به دنبال روش‌های جدید برای اعدام است؟

در آمریکا روش‌های متفاوتی برای اعدام زندانیان استفاده می‌شود. به گزارش وبسایت دادگاه عالی آمریکا، صندلی الکتریکی، تزریق مرگبار، اتاق گاز، حلق‌آویز کردن و جوخه اعدام (شلیک با اسلحه توسط گروهی از سربازان) همگی روش‌هایی هستند که در قانون اساسی این کشور برای مجازات اعدام، مجاز هستند. رایج‌ترین روش اعدام در آمریکا تزریق مرگبار است که از دهه ۱۹۷۰ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. اما برخی ایالت‌ها به دنبال روش‌های جدیدی برای اعدام زندانیان می‌گردند، چون یافتن مواد شیمیایی که از آن‌ها در تزریقات مرگبار استفاده می‌کنند (به دلیل موانع بشردوستانه) بسیار دشوار است.

انتقادات به هیپوکسی نیتروژن چیست؟

وکلای اسمیت می‌گویند آلاباما اسمیت را به موش آزمایشگاهی برای پیدا کردن روش جدید اعدام تبدیل کرده است. آن‌ها همچنین پیش از اعدام استدلال کردند که ماسک اسمیت کاملا جلوی ورود هوا (اکسیژن) را نمی‌گیرد و ممکن است او را در معرض اعدام طولانی مدت قرار دهد. این وضعیت حتی ممکن بود سبب شود اسمیت در وضعیت نباتی قرار بگیرد. یک پزشک نیز گفته بود که محیط کم اکسیژن سبب تهوع می‌شود بنابراین ممکن است اسمیت بالا آورده و در شرایط بسیار نامناسبی جان خود را از دست بدهد.

کارشناسان منصوب شده توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل در اوایل این ماه هشدار دادند که از نظر آن‌ها، این روش اعدام «شکنجه‌وار، ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» است، اما در نهایت هیچ کدام مانع اجرای این روش نشد.

دادستان آلاباما خرسند از «اثبات» یک روش جدید برای اعدام

در حالی که اعدام اسمیت از سوی بسیاری از کارشناسان و نهاد‌های بین‌المللی به دلیل «آهستگی و زجرآور بودن» محکوم شد، استیو مارشال، دادستان کل ایالت آلاباما یکروز بعد از اجرای حکم در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «آنچه دیشب اتفاق افتاد یک تجربه موفق بود و من اکنون گمان می‌کنم که بسیاری از ایالت‌های دیگر هم به دنبال این باشند که از این روش برای اعدام استفاده کنند. او در ادامه گفت: خفگی با نیتروژن به عنوان وسیله‌ای برای اعدام، دیگر یک روش آزمایش نشده نیست بلکه یک روش اثبات‌شده است».