35 مهمترین فواید موسیقی برای ذهن و جسم کودکان و بزرگسالان

این که موسیقی توانایی درمان و شفابخشی دارد فقط فرضیه یا باوری مربوط به عامه‌ی مردم نیست بلکه پژوهشگران بسیاری نیز طی بررسی‌های علمی خود بر درستی آن صحه گذاشته‌اند. اثبات شده است که موسیقی کلاسیک بر زنان باردار تاثیر مثبت می‌گذارد و به آن‌ها کمک می‌کند به آرامش برسند و همچنین رشد جنین‌شان را نیز تقویت می‌کند؛ به همین خاطر گوش دادن موسیقی به شدت به آن‌ها توصیه می‌شود. این فقط یکی از فواید موسیقی است، در ادامه فهرستی از فواید موسیقی برای ذهن و جسم که به لحاظ علمی اثبات شده‌اند را با هم مرور می‌کنیم.

فواید موسیقی برای ذهن

۱. اثر ضد صرع دارد

از نظر علمی موسیقی شگفتی‌های بسیاری به همراه دارد و یکی از فواید موسیقی برای ذهن و جسم به خصوص موسیقی کلاسیک توانایی کاهش وقوع حملات صرعی در کودکان مبتلا به صرع است. به عبارت دیگر، موسیقی کلاسیک توانایی ضد صرعی نیز دارد.

۲. استرس را کاهش می‌دهد

این فقط یک فرضیه نیست بلکه تحقیقات ثابت کرده است موسیقی توانایی کاهش استرس را دارد. با گوش دادن به موسیقی یا آهنگی که دوست می‌دارید امکان رفع استرس وجود دارد چون صدای موسیقی پیامی به مغز ارسال می‌کند تا هورمونی ترشح کند که به عنوان کاهش دهنده‌ی استرس بیوشیمیایی عمل می‌کند.

۳. احساسات و عواطف منفی را کاهش می‌دهد

توانایی موسیقی در کاهش احساسات و عواطف منفی و افزایش عواطف مثبت چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. به عنوان مثالی ساده؛ وقتی در شلوغی ترافیک گیر کرده‌اید چه احساسی دارید؟ فقط کافی است ضبط ماشین خود را روشن کنید و در چشم بر هم زدنی کمی احساس راحتی پیدا خواهید کرد – حتی در ناممکن‌ترین وضعیت‌ها.

۴. علائم افسردگی را بر طرف می‌کند

سال‌ها مطالعه اثبات کرده است موسیقی درمانی می‌تواند به انگیزه بخشی و بهبود وضعیت عاطفی افراد کمک کند. همین مطالعات نشان داده‌اند گروهی از افراد مبتلا به افسردگی که در جلسات موسیقی درمانی شرکت کرده بودند در مقایسه با گروهی از کسانی که جلسات موسیقی درمانی را طی نکرده بودند بهبودی قابل توجهی نشان دادند.

فواید موسیقی برای بارداری

۵. موسیقی می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را کاهش دهد

همچنان دلیلی مشخصی برای سندرم افسردگی پس از زایمان وجود ندارد؛ حتی مادری با سالم‌ترین وضعیت سلامتی نیز در معرض خطر ابتلا به سندرم افسردگی پس از زایمان قرار دارد. در واقع چیزی به سادگی موسیقی می‌تواند خطر سندرم افسردگی پس از زایمان را با تحریک مغز و آرامسازی آن در طول دوران بارداری کاهش دهد. ذهن‌های آرام یعنی داشتن ذهنی پاک‌تر برای روبرو شدن با فرایند زایمان که می‌تواند بسیار جراحت آفرین باشد.

۶. استرس حین بارداری را کاهش می‌دهد

مهم نیست یک مادر در حین بارداری چقدر خوشحال باشد: همیشه لحظاتی وجود دارند که آن‌ها احساس استرس می‌کنند. اکثرا این استرس رابطه‌ی نزدیکی با مشکل هورمونی دارد و گاهی فشار کار وضعیت را بدتر می‌کند. موسیقی که توانایی کاهش استرس را دارد برای زنان باردار نیز خوب است و باعث می‌شود آن‌ها احساس آرامش پیدا کنند.

۷. برای رشد مغز جنین مفید است

موسیقی برای مغز نیز مفید است و مشخص شده است حتی جنین داخل رحم نیز می‌تواند با گوش کردن موسیقی به آرامش برسد. مطالعات جدید نشان داده‌اند گوش کردن به موسیقی کلاسیک در طول دوران بارداری می‌تواند بر رشد مغز جنین تاثیر مثبت بگذارد. به همین خاطر زنان باردار باید مرتبا موسیقی گوش کنند تا هم خودشان و هم نوزاد به دنیا نیامده‌شان از آن بهره‌ ببرند.

فواید موسیقی برای کودکان

۸. برای رشد و تکامل مغز کودکان خوب است

دانشمندان پژوهش‌های فراوانی انجام داده‌اند تا ثابت کنند موسیقی می‌تواند بر رشد و تکامل مغز کودکان تاثیر بگذارد. همین بررسی‌ها نشان داده‌اند کودکانی که به طور منظم به موسیقی گوش می‌کنند توانایی عملکردی بهتر در کلاس درس خواهند داشت. این می‌تواند به خاطر توانایی موسیقی در تحریک بهینه‌ی عملکرد مغز باشد که رابطه‌ی مستقیمی با توانایی رشد عاطفی و همچنین آموزشی مغز کودک مانند قابلیت‌های خواندن و انجام محاسبات ریاضیاتی دارد.

۹. حافظه‌ی کودکان را تقویت می‌کند

موسیقی توانایی آن را دارد که عملکرد بهینه‌ی مغز و حافظه‌ی کودکان را تحریک کند و بهبود ببخشد. تحقیقات نشان داده‌اند کودکانی که از سنین پایین موسیقی یاد می‌گیرند یا گوش می‌دهند نسبت به سایر کودکان حافظه‌ی بهتری خواهند داشت.

۱۰. باعث ایجاد اعتماد به نفس در کودکان می‌شود

آیا کودکان‌تان مشکل اعتماد به نفس دارند؟ به لحاظ نظری کودکان دارای مشکل اعتماد به نفس همیشه احساس می‌کنند دیگران از آن‌ها بهتر هستند. بسیاری از کارشناسان اظهار کرده‌اند که احتمالا موسیقی می‌تواند به این بچه‌ها برای رفع مشکل‌شان کمک کند فقط کافی‌ است به آن‌ها اجازه بدهیم یک ساز برای یادگرفتن و نواختن انتخاب کنند. مهارت دیگری که موسیقی می‌تواند پرورش دهد آن است که به بهبود وضعیت اعتماد به نفس نیز کمک می‌کند.

۱۱. صبر و حوصله‌ی کودکان را بهبود می‌بخشد

یاد دادن صبر و حوصله به بچه‌ها می‌تواند کار بسیار دشواری باشد. به همین خاطر است که قرار دادن آن‌ها در موقعیتی که مجبور به انتظار کشیدن برای رسیدن نوبت‌شان می‌شوند می‌تواند درس‌هایی در رابطه با اهمیت صبر و شکیبایی به آن‌ها بیاموزد مانند ثبت نام آن‌ها در کلاس‌های موسیقی یا ارکسترها که در آن‌ها همه باید منتظر رسیدن نوبت ساز نواختن‌شان باشند. کودک شما یاد خواهد گرفت که گاهی صبور بودن و انتظار کشیدن برای رسیدن نوبتش باعث به وجود آمدن و خلق هارمونی زیبایی خواهد شد و در غیر این صورت فقط باعث می‌شوند همه چیز به هم بریزد.

۱۲. باعث بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان می‌شود

کودکانی که مهارت موسیقیایی دارند قادر خواهند بود بسیار راحت‌تر با مردم ارتباط برقرار کنند. به خصوص کسانی که به بودن در گروه‌های موسیقی عادت دارند در آنجا باید برای به وجود آمدن هارمونی یاد بگیرند با سایرین تعامل و همکاری کنند. آن‌ها یاد خواهند گرفت کار تیمی تا چه اندازه مهم است.

۱۳. به کودکان بیشتر تمرکز کردن را یاد می‌دهد

موسیقی، به خصوص موسیقی کلاسیک برای بچه‌ها خوب است چون می‌تواند بر قدرت تمرکز آن‌ها تاثیر بگذارد. این به خاطر آن است که موسیقی کلاسیک توانایی آن را دارد که شدت و مدت تمرکز را افزایش دهد. نواختن سازهای کلاسیک برای کودکان‌تان وقتی که در حال مطالعه هستند می‌تواند به آن‌ها کمک کنند بیشتر بر روی کاری که در حال انجام آن هستند تمرکز کنند.

۱۴. به کودکان نظم و انضباط را یاد می‌دهد

یک چیز مهم درباره‌ی موسیقی آن است که هیچ حد وسطی ندارد. یعنی اگر ساز ناکوک باشد به معنی آن است که کاری که انجام می‌دهید غلط است. یاد گرفتن موسیقی می‌تواند به کودکان نظم و انضباط را نیز بیاموزد، اگر آن‌ها موسیقی یاد بگیرند آن وقت باید از یک سری قاعده و قوانین پیروی کنند.

۱۵. به کودکان قدرت ابراز عقاید را یاد می‌دهد

انواع بسیار زیادی از موسیقی وجود دارد و یاد دادن آن‌ها به بچه‌ها سطح آگاهی آن‌ها را نسبت به اهمیت ابراز عقایدشان افزایش می‌دهد یعنی موسیقی می‌تواند برای ابراز شادی، اندوه، یا حتی خشم استفاده شود. دست کم آن‌ها می‌دانند برای بیان احساسات بدی که دارند به روشی مثبت چگونه باید عمل بکنند.

۱۶. خلاقیت را تقویت می‌کند

در دنیای موسیقی همیشه چیز جدیدی برای یاد گرفتن وجود دارد و موسیقی می‌تواند کاری کند که کودکان همیشه خلاق بمانند. با یاد گرفتن چیزهای جدید، آن‌ها چیزی را تجربه خواهند کرد که قبلا هرگز تجربه نکرده‌اند.

۱۷. مهارت بصری و کلامی آن‌ها را بهبود می‌بخشد

معمولا پیشرفت مهارت کلامی کودکان تحت تاثیر مهارت بصری‌شان قرار دارد. مهارت کلامی با توانایی حافظه رابطه‌ی نزدیکی دارد و کودکان اکثرا از مهارت بصری خود برای هر آنچه در اطرافشان اتفاق می‌افتد استفاده می‌کنند. نتایج نشان می‌دهند کودکانی که تمرین‌های موسیقی انجام می‌دهند از حافظه‌ی بهتری برای ادای کلمات برخوردار هستند.

فواید موسیقی برای زندگی روزمره

۱۸. موسیقی یک عامل انگیزه بخش است

اگر در حال حاضر احساس بدخلقی می‌کنید و حس و حال انجام کاری را ندارید، چرا سعی نمی‌کنید به موسیقی و آهنگ مورد علاقه‌تان گوش کنید تا حال‌تان عوض شود. این به خاطر توانایی موسیقی درمانی به عنوان یک عامل انگیزه بخش است.

۱۹. طاقت و استقامت ورزش کردن را افزایش می‌دهد

این گفته درست است که موسیقی می‌تواند طاقت ورزش کردن را افزایش بدهد. موسیقی در حین ورزش کردن حواس ما را پرت می‌کند چون وقتی در حال گوش دادن آهنگ مورد علاقه‌مان باشیم اصلا یادمان می‌رود که در حال ورزش کردن هستیم . برای اثبات آن، چرا یک بار که در حال ورزش کردن هستید موسیقی گوش نمی‌کند؟ خودتان در خواهید یافت که واقعا تفاوت چشمگیری دارد.

۲۰. کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد

ممکن است باور نکنید اما اگر مشکل بی‌خوابی دارید از دارو برای رفع آن استفاده نکنیدو فقط کافی است موسیقی کلاسیک یا هر موسیقی دیگری که دوست دارید گوش بدهید و این کار باعث می‌شود بهتر و راحت‌تر به خواب بروید.

۲۱. برای مراقبه خوب است

قطعا شما که از مراقبه و مدیتیشن خوش‌تان می‌آید بهتر است بدانید موسیقی می‌تواند امواج مغزی را تغییر دهد. موج مغزی شرایطی از مغز است که شبیه شرایطی است که در وضعیت هیپنوتیزم تجربه می‌کنید. موسیقی همچنین دارای توانایی شفا بخش است و با فراهم آوردن اثر درمانی باعث خواهد شد در حین مراقبه احساس آرامش بهتری پیدا کنید.

۲۲. خلق و خو را بهبود می‌بخشد

موسیقی همچنین به عنوان یک تقویت کننده‌ی روحیه و خلق و خو شناخته می‌شود. موسیقی می‌تواند بیش از آنچه فکرش را بکنید بر تعاملات آدم‌ها تاثیر بگذارد. با وجود این، همچنان به نوع موسیقی که گوش می‌کنید بستگی دارد. اگر در حالت غمگینی هستید، به موسیقی‌هایی که تم غمگین دارند گوش نکنید؛ چیزی را انتخاب کنید که شادتر باشد و کمی روحیه‌ی شما را بهتر کند.

فواید موسیقی برای سلامتی در حالت کلی

۲۳. باعث آرامش جسم می‌شود

اگر روز کاری طولانی و خسته کننده‌ای داشته‌اید، نگران نباشید. به خانه بروید، آهنگ مورد علاقه‌تان را گوش بدهید و از شب لذت ببرید. این به خاطر آن است که موسیقی می‌تواند با برداشتن تنش از روی عضلات بدن باعث آرامش جسمی بشود.

۲۴. برای تجدید قوا و ریکاوری خوب است

از آنجایی که موسیقی اثر درمانی دارد به همین خاطر گوش دادن به موسیقی مورد علاقه‌تان در طول دوره‌ی ریکاوری بعد از عمل جراحی یا پشت سر گذاشتن یک بیماری جدی و شدید بسیار توصیه می‌شود. به علاوه، موسیقی می‌تواند روحیه‌تان را تقویت کند و همچنین به عنوان یک عامل انگیزشی عمل و به شما القاء کند که به سرعت در حال بهتر شدن هستید.

۲۵. برای قلب خوب است

از موسیقی می‌توان برای درمان قلب استفاده کرد. با دعوت کردن از یک سری افراد برای گوش دادن به نوعی موسیقی تحقیقاتی در راستای اثبات این نظریه انجام شده است. موسیقی شاد ضربان قلب آن‌ها را سریع‌تر می‌کرد و وقتی ریتم موسیقی آرام‌تر می‌شد ضربان قلب آن‌ها نیز کاهش پیدا می‌کرد.

۲۶. فشار خون را کاهش می‌دهد

یکی از راه‌های کاهش فشار خون این است که مطمئن شوید رگ‌های خونی‌تان در حالت آرامی قرار دارند. موسیقی می‌تواند کمک کند شنونده احساس شادتری پیدا کند. شادی را دست کم نگیرید چرا که شاد بودن می‌تواند در شما احساس آرامش ایجاد کند و جریان خون‌تان را افزایش دهد که همین موضوع بر کاهش فشار خون تاثیر می‌گذارد.

۲۷. می‌تواند به کمتر خوردن کمک کند

آیا در حال حاضر برنامه‌ی رژیمی خاصی دارید؟ چرا موسیقی را به عنوان بخشی از برنامه‌ی رژیمی خود اضافه نمی‌کنید؟ مطالعات جدید نشان داده‌اند گوش دادن به موسیقی ملایم در حین خوردن غذا باعث می‌شود کمتر بخورید چون موسیقی ملایم و آرام بر شیوه‌ی مصرف غذا و خوراکی نیز تاثیر خواهد گذاشت. هر چه موسیقی ملایم‌تر باشد لذت بردن شما از غذا آرام‌تر خواهد بود.

۲۸. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

موسیقی می‌تواند با تاثیر گذاشتن بر عواطف‌تان بر هورمون‌های شما نیز اثر بگذارد. گوش دادن به موسیقی‌های خاص به مغزتان کمک می‌کند عواطف مثبتی ایجاد کند که به ترشح هورمون‌های خاصی منجر شود که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند.

۲۹. همراه خوبی در حین رانندگی است

هرگز در حین رانندگی موزیک پلیر خودتان را فراموش نکنید. رانندگی کردن می‌تواند گاهی استرس زا باشد به خصوص هنگام شلوغی و ترافیک. موسیقی می‌‌تواند به شما کمک کند با پرت کردن حواستان به سمت موسیقی مورد علاقه‌تان آن احساس ناخوشایند را به دست فراموشی بسپارید.

۳۰. موسیقی می‌تواند به بیماران آلزایمری کمک کند

موسیقی راه حلی جادویی برای بیماران آلزایمری نیست اما بعضی از محققان نشان داده‌اند موسیقی درمانی می‌تواند حافظه‌ی بیماران آلزایمری را بهبود ببخشد اما این مسئله به شدت بیماری نیز بستگی دارد. این امر به خاطر ریتم و آهنگ موسیقی است که می‌تواند خاطرات قدیمی را یاد آوری کند چون نوع موسیقی می‌تواند برای مدتی طولانی در ذهن باقی بماند.

۳۱. به بهبود بیماران سکته‌ای کمک می‌کند

در مطالعات اخیر دریافته‌اند مراحل مختلف ریکاوری برای بیماران سکته‌ای که به صورت منظم در طول دوره‌ی نقاهت به موسیقی گوش می‌دهند با کسانی که موسیقی گوش نمی‌کنند بسیار تفاوت دارد. این تفاوت معنادار و چشمگیر است. بیماران سکته‌ای که به موسیقی به طور مرتب گوش می‌دهند سریع‌تر از بیماران سکته‌ای خوب خواهند شد که در طول دوره‌ی نقاهت موسیقی گوش نمی‌دهند.

۳۲. سردرد و میگرن را کاهش می‌دهد

سردرد و میگرن به خاطر تنش عضلانی در مغز به وجود می‌آیند به همین خاطر گوش دادن به موسیقی ملایم و آرام برای کمک به کاهش درد ناشی از سردرد و میگرن مفید است.

۳۳. در دوران پیری مغز شما را سالم نگه می‌دارد

این نه تنها یک فرضیه رایج بلکه حقیقتی است که اخیرا از نظر علمی اثبات شده است که مغز می‌تواند در طول دوران کهنسالی سلامت خود را حفظ کند. گوش دادن به موسیقی در طول دوره‌ی کهنسالی به مانند ورزش دادن مغز است. به علاوه این که آهنگ و ریتم موسیقی می‌تواند خاطرات گذشته را به یاد آدم بیاورد که همین می‌تواند باعث نوعی درمان برای سالمندانی که مشکل حافظه دارند بشود.

۳۴. موسیقی آدم‌ها را شادتر نگه می‌دارد

ثابت شده است موسیقی توانایی آن را دارد که روحیه‌ را بسیار خوب کند و بالعکس. این به نوع موسیقی که انتخاب می‌کنید بستگی دارد، هر چه بیشتر آهنگ و ریتم موسیقی را دوست داشته باشید عملکرد موسیقی در ترشح دوپامین بیشتر خواهد بود؛ دوپامین هورمونی است که به عنوان یک ماده‌ی شیمایی شناخته می‌شود که باعث می‌شود آدم‌ها احساس شادی، هیجان، و لذت را تجربه کنند.

۳۵. نکات مهم درباره‌ی موسیقی

همه‌ی انواع موسیقی لزوما برای موسیقی درمانی مناسب نیستند. پژوهشگران نشان داده‌اند که موسیقی آرام‌ و ملایم‌تر، بهتر است چون موسیقی آرام و ملایم مثل موسیقی کلاسیک الگویی ساده‌تر دارد. مثال ساده‌ای که در این رابطه می‌توان زد این است که: طبق نظر برخی از پژوهشگران نوزادان به دنیا نیامده صدای مادرشان را می‌شنوند اما صدای مورد علاقه‌ی آن‌ها در حقیقت صدای تپش‌های قلب مادر است چون تپش قلب الگویی ساده و منظم دارد درست مثل موسیقی کلاسیک.

درست است که انتخاب موسیقی می‌تواند بر اساس روحیات فرد انتخاب شود اما در جلسات موسیقی درمانی موسیقی‌ّهایی با بیت‌های بالا توصیه نمی‌شوند بلکه برای پرت کردن حواس مثل وقتی که مشغول ورزش کردن هستید توصیه شده اند به خصوص آن موسیقی که مورد علاقه‌تان باشد.