چرا اجداد ما به آلزایمر مبتلا نمی‌شدند؟

این تحقیق اخیر در حالی انجام گرفته که سرعت ابتلا به آلزایمر در ایران و دنیا خیره کننده است. خبرگزاری‌ها به نقل از متخصصان در ماه‌های آخر سال ۲۰۲۳ به این نکته اشاره کرده بودند، در ایران هر ۷ دقیقه بک نفر به آلزایمر مبتلا که آماری بسیار تکان دهنده است. آمار سرعت ابتلا به آلزایمر در دنیا نیز بسیار تکان دهنده است، بر این اساس هر ۳ ثانیه یک نفر در دنیا به آلزایمر مبتلا می‌شود. در ایران هم اکنون بیش از ۱ میلیون مبتلا به آلزایمر زندگی می‌کنند که ممکن است برخی از آن‌ها نیز هنوز شناسایی نشده باشند. ۵۵ میلیون نفر مبتلا به آلزایمر نیز در کل دنیا زندگی می‌کنند.

در این تحقیق ضمن بررسی منابع پزشکی دوران یونان و روم باستان و مقایسه جوامع بدوی و مدرن امروزی ادعا شده که آلزایمر و فراموشی یک بیماری مدرن است که عمدتا ناشی از تنبلی و آلودگی است. به گزارش روزنامه سان، در این مطالعه یک قبیله بدوی در جنگل‌های آمازون در بولیوی نیز مورد بررسی قرار گرفته و موارد اندکی از فراموشی و آلزایمر در این قبیله مشاهده شده است.

محققان در این تحقیق پس از تجزیه و تحلیل متون پزشکی یونانی و رومی کلاسیک نوشتند: آلزایمر در آن دوران نادر بوده و با رشد شهرها، آلودگی هوا و تغییر شیوه‌ها از زندگی مبتدی به زندگی مدرن امروزی موارد ابتلا به فراموشی و آلزایمر افزایش یافته است.

یونانیان باستان در متون پزشکی خود متذکر شده بودند که پیری مشکلات حافظه را به همراه دارد، اما هیچ منبعی از این دوران اشاره به از دست دادن عمده حافظه، گفتار و استدلال ناشی از زوال عقل (آلزایمر) موجود نیست. قرن‌ها بعد در روم باستان، به چند مورد از دست دادن حافظه در کتاب‌های پزشکی این دوره اشاره شده است. به عنوان مثال، جالینوس پزشک یونانی که در دوران امپراطوری روم باستان می‌زیست، درباره مشکلات حافظه در آن دوران نوشته برخی از افراد مسن در ۸۰ برای یادگیری چیزهای جدید به سختی تلاش می‌کردند.

نویسندگان این تحقیق حدس می‌زنند که با رشد شهرهای روم باستان، آلودگی افزایش یافته و موارد بیشتری از زوال شناختی ایجاد شده بود. پروفسور کالب فینچ، از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، گفت: یونانیان باستان اشاراتی بسیار اندک به اصطلاح فراموشی یا از دست دادن حافظه داشته‌اند با این حال ما ردی از این اشارات را در برخی از منابع آن دوران پیدا کردیم . یونانیان در متون خود اشاره‌ای به چیزی داشتند که مانند اختلال شناختی خفیف بود.

این محقق ارشد افزود: وقتی به رومیان رسیدیم، حداقل چهار مورد را کشف کردیم که موارد نادری از زوال عقل پیشرفته را نشان می‌دهد، نمی‌توانیم بگوییم که آیا آن موارد دقیقا آلزایمر بوده‌اند یا خیر. با این حال نشانگر آن است که موارد ابتلا به فراموشی، آلزایمر یا زوال عقل به دلیل پیشرفت شهر نشینی و افزایش آلودگی از یونان باستان تا دوران روم باستان تا حدی افزایش داشته است.

در این تحقیق اما تنها به منابع قدیم اکتفا نشده و یکی از جوامع بدوی دوران معاصر برای اثبات این مساله که رشد شهرها و آلودگی هوا و تغییر سبک زندگی در آلزایمر نقش دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این تحقیق انجام گرفته توسط محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی روی یکی از قبایل بدوی منطقه آمازون کشور بولیوی دراین قبیله نرخ پائینی از آلزایمر مشاهده شده بود.

آلزایمر یک بیماری مزمن تخریب کننده سلول‌های عصبی است. این بیماری مغزی، شروعی آرام دارد اما پیش رونده است. رایج‌ترین علامت اولیه آن فراموش کردن انفاقات تازه یا به سختی به یادآوردن آن‌هاست.با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائمی مانند مشکلات تکلم، آگاه نبودن به زمان و مکان، نداشتن انگیزه، نوسان احساسات، نداشتن توان مراقبت از خود و مشکلات رفتاری بروز می‌کند. با بدتر شدن بیماری آلزایمر، فرد از خانواده و جامعه جدا می‌شود و به تدریج عملکردهای مربوط به بدن از بین رفته، سرانجام منجر به مرگ می‌شود. با وجود اینکه سرعت پیشروی بیماری می تواند متفاوت باشد، عموما ۳ تا ۹ سال امید به زندگی بعد از تشخیص بیماری در نظر گرفته شده است.