کشف سیاهچاله‌ای که روزانه یک خورشید را می‌بلعد

ایتنا - بر اساس مطالعه‌ای که در مجله علمی «طبیعت، Nature» منتشر شده است، اخترشناسان سیاه‌چاله‌ای کلان‌جرم را شناسایی کردند که با اندازه‌ای برابر ۱۷ میلیارد خورشید، روزانه معادل یک خورشید را می‌بلعد و نوری معادل بیش از ۵۰۰ میلیارد خورشید را ساطع می‌کند.

کریستین وولف، اخترشناس دانشگاه ملی استرالیا (ANU) و نویسنده اصلی این مطالعه در بیانیه مطبوعاتی رصدخانه اروپایی در نیمکره جنوبی (ESO) توضیح داد که «ما سریع‌ترین میزان رشد ثبت شده در سیاهچاله‌ها تا به امروز را کشف کردیم. این سیاهچاله جرمی برابر با تعداد ۱۷ میلیارد خورشید دارد و روزانه بالغ بر یک خورشید را می‌بلعد.»

سیاه‌چاله اَبَرکلان‌جرم فی‌نفسه نامرئی است ولی باعث می‌شود تا هسته کهکشانی روشن بماند و خودش نیز در پناه آن محفوظ بماند. به گفته کریستین وولف، هسته‌های کهکشانی «اختروَش، quasar» نامیده می‌شوند و این هسته کهکشانی خاص که توسط تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه اروپایی در نیمکره جنوبی واقع در شیلی مشاهده شده است «درخشنده‌‌ترین جرم در عالم شناخته شده» است.

تاریخ تولد و کشف سیاهچاله
۱۲ میلیارد سال طول کشیده تا نور این سیاهچاله به این تلسکوپ برسد، به این معنا که این امکان وجود دارد که تاریخ بوجود آمدن این سیاهچاله به دوران ابتدایی کیهان یعنی ۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون سال قبل، باز می‌گردد.

طبق مطالعه منتشر شده در روز دوشنبه، نور این سیاه‌چاله که «J0529-4351» نام گرفته است، اولین بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی شناسایی شده است؛ و جالب این که تجزیه و تحلیل خودکار داده‌های ارسالی از فضاپیمای «گایا، ‌Gaia» در حین نقشه‌برداری از کهکشان، این درخشندگی را به یک ستاره بسیار درخشان تشبیه کرده است.

بعدها محققانی که از «رصدخانه سایدینگ اسپرینگ» در استرالیا و تلسکوپ «رصدخانه اروپایی در نیمکره جنوبی» در شیلی استفاده کردند، سال گذشته میلادی متوجه شدند که این کلان جرم در حقیقت یک اختروش است و نه یک ستاره بسیار درخشان.

بر اساس بیانیه مطبوعاتی رصدخانه اروپایی در نیمکره جنوبی، این سیاهچالهِ اَبَرکلان‌جرم مقدار عظیمی از ماده را جذب خود می‌کند و با شتابی که به گرد پای آن هم نمی‌توان رسید، نوری معادل بیش از ۵۰۰ میلیارد خورشید ساطع می‌کند.


در این مطالعه در عین حال یادآور می‌شود که اختروش‌های مشابه‌ای نیز در سال‌های اخیر کشف‌ شده‌اند، اما توضیح وجود چنین شی عظیم و نورانی در کیهان نخستین «بسیار دشوار و غامض است.»

به عبارت دیگر، نظریه‌ها در توصیف چنین ابرکلان‌جرمی عاجز هستند.

یک سیاهچاله به طور معمول پس از مرگ یک ستاره و انفجار آن متولد می‌شود، و سپس هسته آن به درون خودش فرو می‌ریزد و سپس با تغذیه گرفتن از مواد پیرامونی که از طریق میدان گرانشی خود جذب می‌کند، رفته رفته رشد می‌کند.

دانشمندان هم اکنون در حال مطالعه چگونگی فرآیندی هستند که به موجب آن سیاهچاله‌ها می‌توانند در زمان نسبتاً کوتاهی در کیهانِ متاخر به یک کلان‌جرم تبدیل شوند.