موضوع دیده شدن پرنده "هما" در منطقه البرز مرکزی که در ایران به همای سعادت معروف بوده و نماد سعادت و خوشبختی است، در روزهای اخیر در میان کاربران فضای مجازی داغ شده است. ظاهر این پرنده و همچنین قرار گرفتن آن در دسته لاشه‌خواران باعث شده تا دیدگاه بسیاری از کاربران نسبت به این پرنده عوض شده و حتی عده‌ای معتقدند که این پرنده، همای سعادتی که در داستان‌های ایرانی از آن یاد می‌شود،‌ نیست!

در رابطه با این موضوع، الهه موحدی؛ کارشناس محیط زیست به گفت: هما پرنده‌ای شکاری از تیره بازان و راسته بازسانان است که مانند دیگر کرکس‌ها و لاشه‌خوارها معمولاً از گوشت و استخوان لاشه‌های تازه تغذیه می‌کند و به واسطه قدرت فک‌هایش استخوان‌های کوچک را خرد کرده و از آنها نیز تغذیه می‌کند.

شکار همای سعادت در استان البرز تکذیب شد

وی بیان کرد: این پرنده که از نظر فاصله بین نوک دو بال، بزرگترین پرنده کشور ما محسوب می‌شود، بومی مناطق مرتفع کوهستانی آفریقا، آسیا و اروپا است و در کشور ما نیز معمولاً در مناطق کوهستانی البرز و زاگرس زندگی می‌کند. در نوک منقار این پرنده پرهای بلندی است که شبیه به سبیل دیده می‌شود. این پرنده بر خلاف عقاب خیلی شکارگر نیست.

این کارشناس محیط زیست در رابطه با چرایی نماد خوشبختی دانستن این گونه ارزشمند، توضیح داد: از قدیم‌الایام در ادبیات و پیشینه تاریخی ما به همای سعادت معروف بوده و دلیل آن هم این است که در گذشته که برخی مردگان خود را به جای خاکسپاری در بالای تپه‌ها و کوه‌ها، آسمان‌سپاری می‌کردند، پرندگان برای خوردن جسد متوفی می‌آمدند و زمانی که تمام بخش‌های عضلانی آن متوفی خورده می‌شد، استخوان‌ها باقی می‌ماند و اگر هما می‌آمد و استخوان‌ها را می‌خورد، برای مرده‌ای که هما با ظاهر جذاب و بزرگ خود برای خوردن استخوان‌ها می‌آمد، می‌گفتند که این مرده دچار سعادت شده و یک زندگی ابدی خیلی خوبی را خواهد داشت.

موحدی افزود: همچنین به تعریفی دیگر پیش از اسلام ایرانیان مردگان را در دخمه قرار می‌دادند و به این دلیل که پرندگان لاشه‌خوار مانند هما طبیعت را از اجساد پاک می‌کردند، محترم شمرده می‌شدند.

وی درباره کمتر رویت شدن این پرنده گفت: هما معمولاً در ارتفاعی بسیار بالاتر از سطح دریا زندگی می‌کند و معمولاً لانه‌سازی در پرتگاه‌ها و صخره‌های دور از دسترس را ترجیح می‌دهد. این مورد و همچنین کاهش جمعیتی که در سال‌های اخیر تجربه کرده است باعث شده تا کمتر در دید مردم عادی قرار می‌گیرد اما اینکه گفته می‌شود این پرنده هر چند سال یکبار دیده می‌شود درست نیست. هما همیشه در کشور ما وجود دارد و در بسیاری از مناطق قابل رویت است.