کشف رقص باله 3 میلیارد ساله یک جفت‌ سیاهچاله عظیم

ایتنا - ستاره‌شناسان می‌گویند سنگین‌ترین جفت‌ سیاه‌چاله‌های گیتی را کشف کرده‌اند که از ۳ میلیارد سال پیش تا کنون به دور هم می‌گردند.

این جفت سیاهچاله، با جرمی برابر با ۲۸ میلیارد برابر جرم خورشید، به قدری سنگین‌اند که نمی‌توانند با یکدیگر برخورد کنند و ادغام شوند.

به گزارش «لایوساینس»، این سیاهچاله دوتایی، که درون کهکشان فسیلی به نام بی‌۲ ۳۷۹+۰۴۰۲ (B2 0402+379) قرار دارد، از دو سیاهچاله با فاصله ۲۴ سال نوری تشکیل شده است. دانشمندان می‌گویند تا کنون هیچ دو سیاهچاله‌ای در فاصله‌ای به این نزدیکی مشاهده نشده‌اند.

با این حال، این دو سیاهچاله با وجود آنکه بسیار نزدیک به هم قرار دارند در برزخی ابدی در مدار گردششان گرفتارند. آن‌ها نمی‌توانند از این بیشتر به یکدیگر نزدیک شوند و از این رو ۳ میلیارد سال است که در حال تکرار این رقص پایان‌ناپذیرند.

البته ستاره‌شناسان در مقاله‌ای، که اوایل سال جاری میلادی در «آستروفیزیکال ژورنال» منتشر شد، می‌گویند که هنوز مطمئن نیستند که آیا این رقص باله سیاهچاله‌ای ادامه پیدا خواهد کرد یا درنهایت به برخورد آن‌ها منجر خواهد شد.

سیاهچاله‌ها درپی فروپاشی ستارگان غول‌پیکر به وجود می‌آیند و با بلعیدن هر چیزی که در پیرامون‌شان قرار دارد، از گاز گرفته تا غبار یا حتی سایر ستاره‌‌‌ها و سیاهچاله‌ها، رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند. با این حال، اینکه نخستین سیاهچاله‌ها از کجا آمده‌اند و چگونه تشکیل شده‌اند هنوز برای دانشمندان مشخص نیست.

به عبارت دیگر، هنوز معلوم نیست که سیاهچاله‌های کلان‌جرم چگونه در مدت زمانی کوتاه پس از تولد گیتی تا این اندازه بزرگ شده‌اند.

ستاره‌شناسان می‌گویند که با رشد گیتی، سیاه‌چاله‌های کهکشان‌های کوتوله به سرعت با سایر کهکشان‌ها ترکیب شدند تا سیاه‌چاله‌هایی بزرگ‌تر و پرجرم‌تر- و همراه با آن‌ها، کهکشان‌های بزرگ‌تری- را بسازند.

در کشف این دو سیاهچاله دانشمندان از داده‌های بایگانی تلسکوپ جمنای شمالی در هاوایی استفاده کردند. آن‌ها با استفاده از طیف‌نگار تلسکوپ (جی‌ام‌او‌اس) نور ستاره‌ها را به رنگ‌های متمایز تقسیم کردند که در این میان نوری را یافتند که از ستارگانی در حال شتاب در اطراف سیاه‌چاله‌ها ساطع می‌شد.

این امر توجه اخترشناسان را به خوشه فسیلی یادشده جلب کرد. این خوشه فسیلی وقتی شکل گرفت که کل خوشه کهکشانی (ستارگان و گازها) در قالب کهکشانی عظیم با یکدیگر ادغام شده بود.

به گفته دانشمندان، حساسیت فوق‌العاده تجهیزات رصدی باعث می‌شود که، با نزدیک‌تر شدن به مرکز کهکشان، افزایش سرعت ستاره‌ها آشکار شود و از این طریق آنان بتوانند جرم کل سیاهچاله‌های موجود در آن قسمت گیتی را استنتاج کنند.

به باور اخترشناسان، درون کهکشان‌های در حال ادغام، سیاه‌چاله‌ها با ورود به مدار یکدیگر و نزدیک‌تر شدن به هم با یکدیگر ترکیب می‌شوند، چراکه رقص طولانی آن‌ها، با شتاب دادن به ستارگان مجاور، مومنتوم [اندازه‌حرکت] زاویه‌ای آن‌ها را از بین می‌برد.

با نزدیک‌ شدن دو سیاهچاله به هم امواج گرانشی پدید می‌آید. دانشمندان پیش از این توانسته‌‌اند با رصدخانه‌هایی نظیر لایگو این امواج را که درسراسر گیتی پراکنده می‌شوند شناسایی و نمودار کنند.

اما درباره این جفت سیاهچاله هنوز نشانه‌ای مبنی بر وجود امواج گرانشی مشاهده نشده است و ادغام این دو سیاهچاله از ۳ میلیارد سال پیش تا کنون متوقف مانده است. به باور دانشمندان، دلیل آنکه این دو سیاهچاله با یکدیگر ادغام نمی‌شوند جرم فوق‌العاده سنگین آن‌هاست.

با این حال، دانشمندان به بررسی‌های خود روی این جفت‌سیاهچاله ادامه خواهند داد و میزان گاز موجود در آن‌ها را بررسی خواهند کرد تا بدانند آیا سیاهچاله‌های کلان‌جرم درنهایت می‌توانند با هم ادغام شوند یا همچنان به‌شکل جفت‌ سیاه‌چاله رقصان سرگردان خواهند ماند.