کاروانسرای کوهاب نطنز چهار ایوانی با معماری باشکوه

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نطنز گفت: کاروانسرای کوهاب نطنز از نمونه های چهار ایوانی زمان صفوی است که سه ایوان آن شاه نشین و یک ایوان آن ورودی بنا است و دور تا دور بنا با حجره های زیبا محصور شده و دارای چهار شترخان است.

به گزارش «دنیای سفر»، حسین یزدانمهر در گفت و گو با ایسنا درباره کاروانسرای تاریخی کوهاب نطنز، اظهار کرد: نطنز به علت قرار گرفتن در راه های فرعی و به عنوان حلقه متصله به شاهراه های بازرگانی همواره دارای اهمیت و جایگاه ویژه ای به لحاظ بازرگانی و تجارت دارد. شکل گیری چند کاروانسرا در محدوده استحفاظی آن مؤید این موضوع است و آنچه مسلم است کاروانسرا در ارتباط با رونق تجارت و اقتصادی شکل گرفت و عواملی نظیر کاربرد نظامی و مسائل ارتباطات پستی در توسعه و تکامل آن تأثیرگذار بودند.

وی افزود: نطنز در دوره حکومت صفویان به ویژه در زمان شاه عباس اول مورد توجه بوده و کاروانسرای کوهاب یکی از نمونه کاروانسراهایی است که در دوره صفویه و در زمان شاه عباس اول بنا شده و این کاروانسرا با وجود فراز و نشیب در طی چهار قرن اخیر توانسته اسکلت اصلی خود را حفظ کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نطنز، تصریح کرد: کاروانسرای کوهاب از نمونه های چهار ایوانی است که سه ایوان آن شاه نشین و یک ایوان آن ورودی بنا است و دور تا دور بنا با حجره های زیبا محصور شده و دارای چهار شترخان است که بیشترین فضای درونی این کاروانسرا را تشکیل می دهد.

یزدانمهر گفت: مصالح بنا عمدتاً سنگ, آهک و آجر است و این بنا توسط شخصی به نام «ابوالمعالی برزرودی» ساخته شد، به همین دلیل کاروانسرای ابوالمعالی نیز خوانده می شود. «ابوالمعالی» از امیران مقرب شاه عباس بود که به آقا میر نیز شهرت داشت. ایشان در حقیقت وزیر حضور و مجلس نویس شاه عباس به حساب می آمدند. این کاروانسرا تا دوره پهلوی مورد استفاده عموم مردم قرار داشت.

وی ادامه داد: کاروانسرای کوهاب دارای ۲۳ اتاق، چهار ایوان، یک حیاط بزرگ، جلوخان و سردری با کتیبه سنگی است. سردر کاروانسرای کوهاب ارتفاع بسیار زیاد و بر روی این سردر یک کتیبه سنگی وجود دارد. روی این کتیبه سال ساخت کاروانسرا به همراه سازندگان آن با خط ثلث نوشته شده است. علاوه بر آن، در پشت بام کاروانسرا اتاق های دیده بانی قابل مشاهده اند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نطنز گفت: کاربرد این اتاق ها برای نگهبانی و محافظت از کاروانیان بود.در قسمت شمالی کاروانسرای کوهاب نطنز و در دو طرف دروازه ورودی، ۱۰ صفه وجود دارد. صفه ها ایوان ها یا تالارهایی هستند که دارای سقف هستند. این ۱۰ صفه، زمانی که کاروانسرا شلوغ بود و همه اتاق ها پر می شدند، مورد استفاده قرار می گرفت.

یزدانمهر خاطرنشان کرد: در سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ با اعتبارات تخصیص یافته از جانب اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان مرمت این اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفت و پس از مرمت اساسی اعم از سبک سازی و استحکام بخشی پشت بام این مکان در سال ۱۳۹۴ تحویل صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی وزارتخانه شد و سپس توسط سرمایه گذار بخش خصوصی با تغییر کاربری به هتل بوتیک قلعه کوهاب نام گذاری شده و در سال ۱۴۰۱ مورد بهره برداری قرار گرفته است.