اعتیاد به خودارضایی یک وضعیت پیچیده است که در آن فرد وابستگی روانی، عاطفی و فیزیولوژیکی به ارضای خود ایجاد می کند. این یک بیماری مزمن و پیشرونده است که در آن افراد با وجود پیامدهای شخصی و اجتماعی به خودارضایی ادامه می دهند. اگرچه خودارضایی مزمن قابل درمان است، بسیاری از افراد به دلیل انگ اجتماعی و شرم شخصی تمایلی به درمان ندارند.

اعتیاد به خودارضایی زمانی اتفاق می‌افتد که فردی دیگر نتواند میل خود به خودارضایی را سرکوب کند و در نتیجه، به طور اجباری درگیر این رفتار شود. استفاده از اصطلاح «اعتیاد به خودارضایی» بحث‌برانگیز است، زیرا تحقیقات کافی برای حمایت از آن به عنوان یک بیماری قابل تشخیص مستقل وجود ندارد. بسیاری از متخصصان از آن به عنوان "خودارضایی اجباری" یاد می کنند که ممکن است به عنوان علامتی از سایر اختلالات قابل تشخیص رخ دهد. متأسفانه تحقیقات به دلیل انگ اجتماعی و شرم شخصی محدود است.

اگرچه خودارضایی یک عمل سالم در حد اعتدال است، اما خودارضایی بیش از حد ممکن است عواقب منفی بسیاری را به همراه داشته باشد. در هر صورت، سالم یا ناسالم، اغلب به دلیل شرم خانوادگی، اجتماعی یا مذهبی مرتبط با خودارضایی، موضوعی نسبتاً تابو محسوب می شود. یک نظرسنجی بزرگ نشان داد که 78 درصد از بزرگسالان خودارضایی می کنند. صرف نظر از این، این انگ باعث شده است که کسانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند، پیام های درونی شرم و گناه را در اطراف خودارضایی تجربه کنند.

چه چیزی را خودارضایی بیش از حد در نظر گرفته می شود؟

زمانی که خودارضایی شروع به بازتاب انواع دیگر اعتیادهای رفتاری کند، به عنوان یک مشکل در نظر گرفته می شود .

علائم مشکل خودارضایی ممکن است شامل موارد زیر باشد

خودارضایی زمان و انرژی زیادی از شما می گیرد
ممکن است دیر به جلسات بروید، رویدادها را لغو کنید یا قرارهای اجتماعی را زودتر ترک کنید تا خودارضایی کنید
شما در مکان های عمومی یا مکان های ناراحت کننده خودارضایی می کنید زیرا نمی توانید برای رسیدن به خانه صبر کنید
شما خودارضایی می کنید حتی زمانی که احساس برانگیختگی جنسی نمی کنید
هنگامی که احساسات منفی را احساس می کنید، مانند عصبانیت، اضطراب، استرس یا غم و اندوه، پاسخ اصلی شما این است که برای راحتی خود خودارضایی کنید.
بعد از خودارضایی احساس گناه، پریشانی یا ناراحتی می کنید
شما حتی اگر نخواهید خودارضایی می کنید
برای شما دشوار است که به خودارضایی فکر نکنید
هنگامی که خودارضایی نمی کنید، علائم ولع یا ترک را تجربه می کنید

توجه داشته باشید که آنچه "خودارضایی عادی" در نظر گرفته می شود در افراد مختلف متفاوت است و خودارضایی روزانه به خودی خود نشان دهنده مشکل نیست.

آیا خودارضایی مزمن برای شما مضر است؟

خودارضایی یک رفتار طبیعی است و در حد اعتدال حتی می تواند اثرات مثبتی بر سلامت روحی و جسمی داشته باشد. با این حال، افراط در آن می تواند برای شما مضر باشد.

عوارض جانبی خودارضایی بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد

عزت نفس پایین
رضایت جنسی پایین با شریک زندگی
سایر مکانیسم های مقابله ای سالم را مهار می کند
در ارتباطات بین فردی تداخل ایجاد می کند

علائم خودارضایی مزمن

از آنجایی که اعتیاد به خودارضایی یک اختلال قابل تشخیص رسمی نیست، توجه به این نکته مهم است که اصطلاح «علائم» در این مورد بیشتر به مجموعه‌ای از معیارهای طبقه‌بندی برای شرایط مذکور اشاره دارد. تعداد و شدت علائم بسته به فرد و شدت اعتیاد متفاوت است.

به طور کلی، هر چه اعتیاد شدیدتر باشد، علائم شدیدتر است. چنین علائمی در همه زمینه ها از جمله جسمی، شناختی، عاطفی و اجتماعی بر فرد تأثیر می گذارد.

علائم رایج اعتیاد به خودارضایی

از دست دادن حساسیت
شرم از خودارضایی
احساس گناه در مورد خودارضایی
تحریک بیش از حد از خودارضایی بیش از حد
اختلال عملکرد جنسی

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، مهم است که مکث کرده و با کسی صحبت کنید.

علل اعتیاد به خودارضایی

مانند علائم آن، علل و محرک های اعتیاد به خودارضایی در افراد مختلف متفاوت است. باز هم، اینها ممکن است تحت تأثیر استعدادهای شخصی و تأثیرات اجتماعی قرار گیرند. هر چه علل و محرک‌های بیشتری در زندگی شخصی وجود داشته باشد، حساسیت بالقوه آن بیشتر می‌شود. با آگاهی از این عوامل خطر، ممکن است اقدامات پیشگیرانه تری برای جلوگیری از یک مشکل انجام شود.

در اینجا چندین علت و عامل خطر برای رفتار جنسی اجباری وجود دارد

عدم تعادل مواد شیمیایی طبیعی مغز
تغییرات در مسیرهای مغزی
شرایطی که بر مغز تأثیر می گذارد
سهولت دسترسی به محتوای جنسی
مشکلات سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
شرایط سلامت روانی فرد
درگیری های خانوادگی یا اعضای خانواده با مشکلاتی مانند اعتیاد
سابقه سوء استفاده فیزیکی یا جنسی

توجه داشته باشید که لازم نیست این علل و عوامل خطر در ابتدا وجود داشته باشند تا فردی به اعتیاد به خودارضایی مبتلا شود. اعتیاد ممکن است از لذت شدید از ارضای خود شروع شود که به تدریج منجر به تغییر در مسیرهای مغزی، عدم تعادل مواد شیمیایی مغز و سایر مشکلات و شرایط می شود.

چه زمانی اعتیاد به خودارضایی باید بررسی شود؟

دکتر محمد رضا صفری نژاد در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره اعتیاد به خودارضایی گفت:« اگر فردی بطور فزاینده اقدام به عمل خودارضایی نماید بطوریکه سبب ایجاد مشکل در زندگی روزمره، تحصیل، اشتغال به کار و رابطه با همسر شود، معتاد به خودارضایی محسوب می گردد.»

وی ادامه داد:« خودارضایی در تمامی فرهنگ ها، هم در مرد و هم در زن در تمامی سنین می تواند اتفاق بیفتد. هرگاه عمل خودارضایی سبب ایجاد اختلال در روند زندگی عادی مثل شغل، رابطه با خانواده و تحصیل شود، گفته می شود که فرد معتاد به خودارضایی است. در این افراد یک خواسته درونی آنها را بالاجبار بطرف خودارضایی می کشد.»

این جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری افزود:« افرادی که دارای یک یا چند تا از علائمی مثل جستجوی مواد پورنوگرافی بطور فزاینده، احساس شرمساری از عمل خودارضایی، ایجاد مشکل در رابطه با همسر بعلت خودارضایی، داشتن مشکل در بدست آوردن برانگیختگی جنسی، ایجاد مشکل در شغل و تحصیل و خودارضایی در مکان های نامناسب مثل دفتر کار، ماشین و مکان های عمومی هستند، باید از نظر اعتیاد به خود ارضائی بررسی شوند.»

خودارضایی محدوده سنی ندارد

وی در پاسخ به اینکه آیا اعتیاد به خودارضایی محدوده سنی خاصی دارد، گفت:« خیر. خودارضایی معمولا در اکثر موارد جهت ارضاء غرایض جنسی است. غریضه جنسی یکی از قوی ترین غرایض در نهاد بشر است و در مواردی که فرد نمی تواند نیازهای جنسی خود را از طریق رابطه جنسی طبیعی برطرف کند، روی به خودارضایی می آورد و در اکثر موارد پس از ازدواج دیگر خودارضایی ادامه پیدا نمی کند.»

وی درباره خودارضایی در کودکان و احتمال اعتیاد به آن گفت:« خودارضایی حتی در کودکان قبل از سن مدرسه نیز وجود دارد. خودارضایی گهگاه در کودکان بدلیل کنجکاوی است ولی اگر تداوم پیدا کند حالت مرضی بخود می گیرد. گاه علت خود ارضائی در کودکان ریشه روانی دارد، مثلا اگر موضوعی کودک را آزار دهد ممکن است روی به خودارضایی بیاورد. »

دکتر صفری نژاد افزود:« وقتی یک کودک شروع به خودارضایی مداوم کرد بعید است که این عمل را در آینده متوقف نماید.»

وی در پاسخ به اینکه آیا خودارضایی در کودکان احتمال دارد موجب آسیب رسیدن به آلت تناسلی آنها شود، گفت:« خودارضایی بیشتر از اینکه در کودکان سبب آسیب شود، در نوجوانان و جوانان سبب آسیب می گردد. به سه علت آلت تناسلی در حین خودارضایی آسیب می بیند: استفاده از اشیاء مثل حلقه جهت خودارضایی، فشردن آلت تناسلی به سطوح سفت مثل کف زمین و دیوار و تا کردن آلت تناسلی در حالت نعوظ. »

این جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری خاطرنشان کرد:« کوچکترین آسیب به آلت تناسلی سبب پاره شدن بافت های فیبری پوشش آلت تناسلی شده و بعدها سبب یک بیماری خطرناک بنام بیماری پیرونی می شود که معمولا سیر آن بطرف ناتوانی جنسی کامل است. هرگونه آسیب به آلت تناسلی باید بلافاصله ترمیم شود و در صورتی که آسیب به آلت تناسلی وارد شد باید حتما هر چه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرد و خجالت نباید مانع مراجعه به پزشک شود.»

عوارض خودارضایی در سالمندان

وی درباره خودارضایی در سالمندان و عوارض آن گفت:« عوارض خودارضایی در سالمندان مثل افراد جوان و میانسال است و فرقی نمی کند. اخیرا بیماری 92 ساله داشتم که بعلت اختلال نعوظ مراجعه کرده بود. وقتی از وی سئوال کردم گفت که بعلت اختلال نعوظ نمی تواند خودارضایی کند و دچار افسردگی شده است. این مرد از 9 سالگی بطور مداوم خودارضایی می کرده است و می گفت که موارد متعددی بیش از 10 بار خود ارضائی در روز داشته است.»