دولت یا قوه قضاییه می توانند لایحه عفاف و حجاب را پس بگیرند/ 60 درصد مردم در انتخابات شرکت نکردند!

غلامرضا نوری قزلجه از جمله نمایندگان منتقد مجلس یازدهم است که توانست در کوران رد صلاحیت ها، در میدان انتخابات باقی بماند و در نهایت با رأی نزدیک به انتخابات مجلس یازدهم حضورش در مجلس دوازدهم تمدید شد.

بخشی از گفتگوی خبر آنلاین با غلامرضا نوری قزلجه نماینده مردم بستان آباد و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی درمجلس را بخوانید :

غلامرضا نوری قزلجه می گوید : «طرح‌ها و لوایح حاشیه‌ای عملکرد مجلس یازدهم را تحت الشعاع قرار داده‌اند و از این‌رو مجلس نتوانسته آن طور که باید و شاید از ظرفیت خود در راستای خدمت به مردم استفاده کند. »

سوال :آقای نوری قزلجه! ترکیب فرضی هیئت رئیسه مجلس دوازدهم از نگاه شما چطور چینش شده است؟

پاسخ : پیش‌بینی بنده این است که به خاطر تعدد فراکسیون‌ها و عدم اکثریت مطلق توسط یک فراکسیون، هیات رئیسه و کمیسیون‌های مجلس ترکیب مشارکتی از فراکسیون‌های مختلف خواهد بود. اگر این اتفاق بیفتد خوب است و می‌تواند مجلس پویا، فعال و رقابتی را به دنبال داشته باشد.

یعنی از آن حالت ایستایی و اینکه افرادی وارد هیات رئیسه و ارکان مجلس شوند و بگویند ما دیگر چهار سال اینجا هستیم، خارج می‌شود و افراد مجبور به فعالیت و رعایت آیین‌نامه و کار در مجلس می‌شوند که این نکته خوب است و امیدوارم این اتفاق صورت بگیرد.

ترکیب ایده آل هیات رئیسه مجلس دوازدهم

سوال :پیش‌بینی شما از افراد حاضر در مقام ریاست و هیئت رئیسه مجلس

الان نمی‌توانم در مورد افراد بگویم اما می‌توان با توجه به تعداد فراکسیون‌ها گمانه‌زنی کرد به عنوان مثال اگر چهار فراکسیون فعال داشته باشیم و هر کدام سه کرسی در هیات رئیسه داشته باشند یک امر ایده‌آل است یا اینکه یک فراکسیون دو کرسی و دیگری چهار کرسی در هیئت رئیسه داشته باشد، می‌تواند یک ترکیب ایده‌آلی باشد، مجلس را خوب پیش ببرد و آن را در برنامه‌هایش موفق کند.

جای نیروهای فعال در مجلس دوازدهم خالی است

سوال : جای کدام یک از نمایندگان مجلس یازدهم در مجلس دوازدهم خالی است؟

پاسخ : بسیاری از دوستان ما که در فراکسیون مستقلین بودند انصافاً نیروهای کارشناس و فعالی بودند، نظرات واقعاً مستقلی داشتند، به نفع مردم صحبت می‌کردند و نماینده مردم بودند اما حالا به دلایلی در مجلس دوازدهم نیستند. متاسفانه عده‌ای در مسیر فرآیند بررسی صلاحیت‌ها در هیات‌های اجرایی و مراحل بعدی ماندند، برخی هم در مصاف انتخابات ماندند و نتوانستند در مجلس دوازدهم حاضر شوند، از این‌رو برای آنها آروزی موفقیت در موقعیت‌های دیگر دارم، به این ترتیب که بتوانند برای کشور مفید واقع شوند چراکه واقعاً نیروهای فعال و پرتلاشی بودند.

سوال : مشخصاً می‌توانید نام ببرید که جای کدام نمایندگان مجلس یازدهم در مجلس دوازدهم خالی است؟

پاسخ : بنده یک عده‌ای را می‌توانم نام ببرم و شاید همه را نتوانم اسم ببرم. برای نمونه واقعاً جای آقایان اعظمی، محسنی بندپی، رحیمی جهان آبادی، فرشادان، محمودزاده و یکی دو نفر دیگر هم خودشان ثبت‌نام نکردند مانند خاتمی، لطفی، آقایی که دوستان فعالی در مجلس بودند، در مجلس دوازدهم خالی است.

بیش از ۵۰ درصد اقدامات مجلس یازدهم رضایت‌بخش نبود

سوال : از کدام تصمیم خودتان در مجلس یازدهم پشیمان هستید؟

پاسخ : تا جایی که یادم می‌آید صحبتی، اظهارنظری، تصمیمی و رأیی نداشتم که از آن پشیمان باشم اما اتفاقات فراوانی در مجلس افتاد که به دلیل اینکه ما عضو آن مجلس بودیم، شاید به اسم همه نوشته شود. در مورد تصمیمات و اقدامات مجلس امکان دارد بیشتر گلایه داشته باشم تا رضایت. به عبارت دیگر بیش از ۵۰ درصد تصمیماتی که در مجلس یازدهم گرفته شد یا فعالیت‌هایی که داشته رضایتبخش نبود.

سوال : مثلا چه تصمیماتی؟

پاسخ : برای مثال اتفاقاتی که در بحث اصلاح مالیات‌ها، مالیات بر عایدی سرمایه صورت گرفت، واقعاً برای جامعه مشکل ایجاد می‌کند و به نظرم اقدامی عجولانه و کلی بود که پیش بردند و ما الان آثار نارضایتی را در جامعه مشاهده می‌کنیم. در قضیه مالیات بر عایدی سرمایه بخش‌هایی که حتی معاف از مالیات هستند، مانند بخش کشاورزی را هم شامل می‌شود، به این ترتیب که ‌افراد باید یکی یکی بروند ثابت کنند که من کشاورز هستم، این پولی که به حساب من آمده از بابت فروش دام یا محصول بوده، یعنی مشکل و دردسری برای مردم درست کرده که باید این اصلاح می‌شد.

در مورد جهش تولید مسکن هم گفتند ۴ میلیون مسکن می‌سازند، بخشی از منابع کشور در آنجا قفل شد و در بحث مسکن هم اتفاقی نیفتاد یا در بحث اجاره مسکن طرحی آمد که اجاره را پایین آورد اما دیدیم که باز اجاره‌ها بالا رفت. یا در بحث عفاف و حجاب، اضافاتی بر آن لایحه قوه قضاییه زده شد و هر کسی از هر کجا هر چه دلش می‌خواست به آن اضافه کرد، اقدامات خوبی نبود.

علاوه بر این اصلاحاتی که روی قانون انتخابات مجلس صورت گرفت، اصلاحات خوبی نبود و مشکلاتی را در عمل درست کرد، در حقیقت اصلاح قانون انتخابات به نحوی انجام شد که برخی موارد آن مجدداً نیاز به اصلاح خواهد داشت.

همچنین قانون موسوم به لغو تحریم‌ها که آن موقع دست دولت را مقداری بست و عملاً برای به نتیجه رسیدن مذاکرات قانون خوبی نبود.

مجلس جایی نیست که بگویی یکی دوبار هم سقوط کردی، اشکالی ندارد

البته علاوه بر موارد منفی، مجلس در برخی قسمت‌ها اقدامات مثبتی در برخی موارد نظیر تصویب صدور مجوزهای کسب و کار، تدوین مالی طرح‌های تولیدی و طرح‌های زیربنایی اقدامات مثبتی انجام داد. در داخل قوانین مختلف مثل قانون بودجه گاهی به نفع مردم اتفاقاتی رقم خورد. بنابراین عملکرد مجلس یازدهم به این صورت نبود که بگوییم همه آن منفی بود اما مجلس جایی است که نباید منفی باشد، نباید بگوییم یک یا دو بار سقوط کردی اشکالی ندارد، خیر، به این ترتیب نیست در مجلس اصلاً نباید سقوط کنی! نباید تصمیم نادرستی در آنجا گرفته شود.

به استناد لایحه عفاف و حجاب نمی‌توانند اقدامی در حوزه حجاب انجام دهند

سوال : شما از جمله نمایندگان منتقد لایحه عفاف و حجاب هستید و هنوز آن لایحه بین مجلس و شورای نگهبان در رفت و آمد است، اما در حال حاضر شاهد اجرای مواردی نظیر گشت ارشاد در قالب طرح نور هستیم، این اقدامات بر چه اساسی صورت می‌گیرد؟

پاسخ : اگر اشاره مجریان گشت ارشاد به لایحه عفاف و حجاب باشد که این لایحه هنوز قانون نشده، لذا نمی‌توانند آن را اجرا کنند چراکه هنوز قانون نشده است ولی امکان دارد استنادات و دستورالعمل‌هایی دیگری داشته باشند، دهه ۶۰ در این حوزه یکسری قوانین مصوب بود، اگر به استناد آنها باشد بحث دیگری است اما به استناد لایحه‌ای که هنوز نهایی نشده کسی نمی‌تواند اقدامی کند.

سوال : امکان دارد از طرف وزارت کشور مصوبه‌ای در این راستا ابلاغ شده باشد؟

پاسخ : وزیر کشور می‌تواند بخشنامه ابلاغ کند، آن هم باید منطبق با یک آئین‌نامه و قانونی باشد و در ذیل آن می‌توانند بخشنامه صادر کنند.

سوال : نکته‌ای که در مورد لایحه عفاف و حجاب وجود دارد، مشخص است که لایحه است و محصولی از همکاری دولت و قوه قضاییه، اما به نظر می‌رسد که هر دو قوه لایحه مذکور را گردن نمی‌گیرند و می‌خواهند آن را به نام مجلس یازدهم تمام کنند

پاسخ : علت این است که مجلس مواد زیادی به لایحه عفاف و حجاب اضافه کرد. به این ترتیب که لایحه مذکور در قوه قضائیه ۹ ماده بود و لایحه هم همان است. اگر لایحه همان بود که از قوه قضائیه و دولت به مجلس ارسال شد و در ذیل آن ۹ ماده، قانون‌گذاری با اصلاحات و پیشنهادات صورت می‌گرفت، در این شرایط همان دو قوه باید مسئولیتش را به عنوان لایحه می‌پذیرفتند و هم مجلس به عنوان اینکه مصوب کرده است.

همین الان هم دولت یا قوه قضاییه می توانند لایحه عفاف و حجاب را پس بگیرند

ولی وقتی لایحه ۹ ماده‌ای تبدیل به ۷۰ ماده می‌شود، طبیعی است کسی که لایحه را داده، نمی‌پذیرد. البته این رفتار دو قوه دیگر هم خیلی پذیرفتنی نیست. اگر واقعاً برداشت آنها این است که لایحه عفاف و حجاب با آنچه که مد نظر دولت و قوه قضاییه بوده، خیلی فرق کرده و به هر حال خارج از چارچوب لایحه آنهاست، قانون اینجا دست آنها را باز گذاشته، به این ترتیب که قوه قضائیه و دولت می‌توانستند لایحه خود را پس بگیرند، چراکه هنوز در شورای نگهبان هم کار لایحه تمام نشده و همین الان هم دولت یا قوه قضاییه می‌تواند لایحه را پس بگیرد در غیر این صورت اگر می‌پذیرند آن وقت نباید مسئولیت را به گردن کس دیگری بیندازند.

دولت بابت تغییر لایحه عفاف و حجاب گله‌مند نیست

سوال : آیا چنین اراده‌ای را در دولت یا قوه قضاییه مشاهده می‌کنید که بخواهند لایحه عفاف و حجاب را پس بگیرند؟

پاسخ : فکر نکنم چراکه آنها هیچ وقت گلایه رسمی نکردند که چرا با این لایحه ما این کار را کردید؟ این نشان می‌دهد که خیلی گله‌مند نیستند والّا آن را پس می‌گرفتند.

۳۰۰ تحقیق و تفحص؟! شورش را در آوردند

سوال : آقای نوری قزلجه! در مجلس یازدهم تحقیق و تفحص‌های فراوانی کلید خورد از جمله در رابطه با اوقاف، شرکت ملی نفت، سازمان بازرسی

پاسخ : بله، نزدیک ۳۰۰ مورد تحقیق و تفحص بود. نمی‌توانیم بشماریم. اتفاقاً همان موقع که این تحقیق و تفحص‌ها مطرح می‌شد در یک جلسه اعتراض کردم و گفتم به اندازه‌ای تحقیق و تفحص مطرح شده که تقریباً به هر کدام نماینده‌ها یک تحقیق و تفحص می‌رسد، لذا امکان اینکه رسیدگی و بررسی شود، گزارش قابل اتکایی از این تحقیق و تفحص‌ها به دست بیاید، به قوه قضاییه برود، آن هم به این گزارش اتکا کند و روی آن کاری کند، تقریباً غیرممکن است چراکه بعضاً موضوعات بسیار جزئی را برای تحقیق و تفحص آوردند.

برای مثال دانشگاه آزاد یک شهرستانی را محور تحقیق و تفحص گذاشتند که این اصلاً خوب نیست یا درباره مواردی تحقیق و تفحص را مطرح کردند که خیلی ارتباطی با مجلس ندارد، برای نمونه اتاق بازرگانی را برای تحقیق و تفحص گذاشتند، در صورتی که یک بخش خصوصی است و هیچ ارتباطی به مجلس نداشت چرا که نه از بودجه دولت و نه از منابع دولتی استفاده نمی‌کند بلکه یک بخش خصوصی است که از خیلی سال قبل تشکیل دادند و بیش از یک قرن است که فعالیت می‌کند، در آنجا تجار، بازرگانانان و تولیدکنندگان مبالغی را برای اداره تشکیلات خودشان جمع می‌کنند و نهادهای نظارتی هم در آن تعبیه شدند که به این هزینه‌کردها نظارت کنند، جلوی تخلفات را بگیرند، حتی انتظامی و بازرسی دارند، برای نمونه وزارتخانه‌ای مشخصاً مأمور نظارت بر اتاق بازرگانی است و با این وجود تحقیق و تفحص دیگری برای آن راه می‌اندازد و شورش را درمی‌آورند، در نتیجه این اقدامات کار مهمی که باید در مورد آن تحقیق و تفحص شود، هم به حاشیه می‌رود.

هر روز یک نهادهایی از نظارت مستثنی می‌شوند

مورد دیگر اینکه مجلس باید در این زمینه انرژی بیشتری بگذارد یعنی از بازوی نظارتی خود استفاده کند. معتقدم نظارت مجلس باید توشعه پیدا کند حتی نظارتی که به تحقیق و تفحص نکشد، به این معنی که ببه اندازه‌وی وسیع باد که اجازه ندهد کارها به مرحله تحقیق و تفحص برسد. در حالی که کشور به نظارت بیشتر نظارت متاسفانه جاهایی هستند که هر روز از نظارت مستثنا می‌شوند که به نظرم باید آنها داخل دایره نظارت مجلس قرار بگیرند. بنابراین ما نباید در کشور جاهایی را داشته باشیم که خودشان را مصون از این نظارت‌ها ببینند.

قطعاً این مصونیت‌ها، مفسده‌هایی را بعدا به دنبال خواهد داشت. از طرفی مجلس هم باید از اختیارات خودش استفاده کامل کند و این اختیاراتش را واگذار نکند و این استثنائات را نپذیرد.

سوال : گفته می‌شود یکی از دلایل عقیم ماندن تحقیق و تفحص همان زد و بندهایی است که در پشت پرده این پرونده ها صورت می‌گیرد، موردی که به نظر می‌رسد ناآشنا هم نیست کما اینکه آقای میرسلیم در تحقیق و تفحص از شهرداری به این نکته اشاره کردند؟

پاسخ : زد و بند هم نمی‌خواهد. وقتی که عدد تحقیق و تفحص را مشاهده می‌کنیم، مشخص است که این کار شدنی نیست، دیگر نیازی به زد و بند هم وجود ندارد. بنده نمی‌خواهم آن پشت پرده‌هایش را بگویم، احتمالاً جاهایی زد و بند هم صورت می‌گیرد، بالاخره افراد متخلف همیشه از نظارت می‌ترسند، دوست ندارند نظارت صورت بگیرد و دست به هر کاری هم می‌زنند. ولی من می‌گویم اصلاً کار به آنجا نمی‌کشد. اتوماتیک وار وقتی این همه تحقیق و تفحص روی هم می‌ریزد لاجرم بسیاری از آنها روی زمین مانده، کما اینکه در همین مجلس حدود ۷۰-۸۰ درصد تحقیق و تفحص‌ها بر روی زمین مانده است.

معمولاً تحقیق و تفحص‌ها تا ۲۰۰ میلیون تومان هم هزینه می‌برند

سوال : هزینه هر تحقیق و تفحص در مجلس یازدهم چقدر بود؟

پاسخ : هزینه هر تحقیق و تفحص بستگی به حجم آن موضوع دارد. یک وقت می‌خواهند از یک موضوع کوچک تحقیق و تفحص کنند و فقط نیاز است، دو الی سه کارشناس در مورد آن اظهار نظر کنند. اما امکان دارد موضوع ملی و وسیع باشد و افراد زیادی در مورد آن به کار گرفته می‌شوند، بنابراین بستگی به حجم کار و انرژی و نیرویی که یک تحقیق و تفحص لازم دارد، معمولاً از ۳۰ تا ۴۰ میلیون تا ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیون به یک تحقیق وتفحص اختصاص می‌دهند. البته منابع زیادی در اختیار مجلس قرار ندارد که برای این کارها هزینه کند، از این‌رو می‌گویم باید بازوی نظارتی مجلس تقویت شود. البته این هزینه‌ها هم باید توسط افراد امین هزینه شود و اتفاق بیفتد، یعنی کارشناسان و بررسی‌کننده‌ها باید افراد امینی باشند.

سوال : ۲۰۰ میلیون هزینه کمی است؟

پاسخ : البته پرونده با هزینه ۲۰۰ میلیون خیلی کم پیش می آید و شاید به ندرت پیش بیاید که برای یک تحقیق و تفحص این هزینه در نظر گرفته شود، معمولاً سعی می‌کنند با ۴۰ تا ۵۰ میلیون که تحقیق و تفحص را جمع کنند. کاری که خیلی حجم بالایی داشت و نیاز است به همه استان‌ها مراجعه کنند، کارشناس بفرستند، آن موقع هزینه بالا می‌رود، به این ترتیب که هزینه سفر و رفت و برگشت و اقامت و بررسی افزایش پیدا می‌کند.

۶۰ درصد مردم در انتخابات شرکت نکردند

سوال : فضای فعلی جامعه از نظر داخلی و چه از نظر بین‌المللی به نظر شما تا چه اندازه لزوم تغییر در کابینه را گوشزد می‌کند؟ ضمن اینکه بسیاری بر این باور هستند که اگر تغییری در کابینه صورت بگیرد لزوماً فرد کارآمدتری روی کار نمی‌آید.

پاسخ : دولت ثابت کرده که دایره نفرات و ارتباطات سیاسی اش در انتخاب مدیران بسیار کوچک است و فهرست‌شان یک فهرست مختصری است. حتی اینها در اردوگاه سیاسی خودشان هم خیلی بسته عمل می‌کنند. به همین خاطر احتمال اینکه بعد از تغییر هم فردی با کارایی پایین‌تر بیاید بیشتر است.

اما اینکه چه باید کرد و تغییر بدهند یا ندهند؟ به نظرم از ضروریات است. انتخاباتی که ۱۱ اسفند برگزار شد، به هر حال ۶۰ درصد مردم شرکت نکردند، ۴۰ درصد شرکت کردند. آن ۶۰ درصدی که شرکت نکرده بودند حرفی داشتند. این ۴۰ درصدی که بالاخره منت بر نظام جمهوری اسلامی گذاشتند، آمدند و شرکت کردند، حرف‌هایی دارند. این طور نیست که آن ۴۰ درصد بگویند شرایط گل و بلبل است و فقط ۶۰ درصد اعتراض دارند. این ۴۰ درصد هم حرف دارند و اتفاقاً شاید هم حرف‌شان دقیق‌تر است که آمدند پای صندوق و رأی هم دادند و به طور جدی مطالبات‌شان را تعقیب می‌کنند.

مشارکت ۴۰ درصدی بزرگترین درس برای دولت است

در مجموع اینکه ۴۰ الی ۴۱ درصد در انتخابات شرکت کردند و مجلس دوازدهم بین مجالس گذشته با کمترین نرخ مشارکت تشکیل می‌شود، علاوه بر اینکه بارهای منفی برای مجلس دارد، بزرگ‌ترین درس برای دولت است. لذا دولت از اینجا باید نبض جامعه را بگیرد و بفهمد که شرایط به چه ترتیب است چراکه سال آینده هم انتخابات ریاست جمهوری را پیش‌رو داریم. وقتی علل را بررسی می‌کنیم، بیشترین علت در کنار بسیاری از علت‌ها که فرهنگی، سیاسی و اجتماعی‌اند و مهم هستند، که مهم‌ترین آن بحث اقتصادی و معیشتی مردم است که اگر فکری برای این موضوع نشود و رضایتمندی در مردم ایجاد نشود، وضعیت انتخابات‌های بعدی ما از نظر مشارکت بدتر از این هم خواهد بود. به خاطر همین به نظرم دولت باید این پیام را بگیرد، بنای ما هم این است.

همه می‌گویند از کجا به کجا رسیدیم، دلار این بود شده این!

شاید بسیاری از همین مجلسی‌ها و منتخبین، تعامل خوبی با دولت نداشتند ولی ما همه اینها را کنار می‌گذاریم می‌گوییم آماده هستیم دولت را کمک کنیم که بتواند یک کاری برای این مردم انجام دهد چون فلسفه وجودی همه ما، کار برای مردم است. لذا به شرطی که دولت هم به خودش بیاید و بپذیرد که باید کاری در کشور انجام شود. این نمی‌شود که مثلاً هر روز دلار بالا برود بعد مسئول مربوطه همین طور دست روی دست بگذارد و به دوربین و به مردم نگاه کند.

در حال حاضر دولت باید پاسخگو باشد، همه می‌گویند از کجا به کجا رسیدیم، دلار این بود شده این! تورم این بود شده این! قیمت مسکن این بود شده این! همه با این می‌سنجند. بنابراین دولت باید حرکتی کند و شرایط را بهبود ببخشد.

دولت باید کسانی که به سیاست خارجی قفل زده اند را کنار بگذارد

در شرایط بین‌المللی به نظر می‌رسد اگر ما خودمان کاری نکنیم، اتفاقی نخواهد افتاد که به نظر ما باشد. در روابط بین‌المللی دولت باید بحث تنش‌زدایی و لغو تحریم‌ها را جدی بگیرد. دولت باید آن کسانی که با افکار خاصی آمدند و اینها را قفل زدند را کنار بگذارد، مسئله تحریم‌ها را حل کند. باید مسئله FATF، انتقال پول و جذب سرمایه خارجی برای کشور را باید حل کند.

همچنین دولت باید توسعه روابط، تنش‌زدایی‌ها و تعمیق روابط را جدی بگیرد. آن موقع می‌شود انتظار اتفاقات مثبت را داشت و قدم‌هایی رو به جلو برداشت. مردم ایران، مردم نجیبی هستند. حتی همین که احساس کنند همه اراده‌ها بر این شده که کار شود، و حتی اگر ۲۰ درصد از ۱۰۰ درصد هم اتفاق بیفتد، مردم می‌گویند دست شما درد نکند، در مسیر درستی می‌روید، همین ۲۰ درصد خوب است جلو بروید، یعنی نمی‌گویند همه‌اش را بیاورید و به همه مطلوب‌مان برسیم.

مردم همین که احساس کنند دولت و حاکمیت حرکتی در جهت مثبت انجام می‌دهد که مردم و عقل جمعی جامعه هم آن را قبول دارد، حرکت‌ها شروع شود، یک رضایتمندی عظیمی در جامعه ایجاد می‌شود. از این‌رو امیدواریم که دولت غفلت نکند و در ماه‌های پیش رو این پیام جامعه را دریافت کند، پیامی که در انتخابات ۱۱ اسفند بود.