سندی از آزادی خلیج فارس در مسیر نابودی

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با یادی از فاتحان خلیج فارس در دوره استعمار پرتغال، از وزارت امور خارجه درخواست کرد کتیبه های شناسایی شده در کشور تانزانیا را که از معدود اسناد پیروزی و نجات خلیج فارس است، از نابودی نجات دهد.

به گزارش «دنیای سفر» به نقل از خبرگزاری ایسنا، مرتضی رضوان فر عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و کتیبه پژوه روز ملی خلیج فارس (دهم اردیبهشت ماه) را بهانه مناسبی برای تجلیل از «فرماندهان گرجی تبار ایران» دانست و ماجرای آنها را اینگونه شرح داد: «امپراتوری ها به دلیل آنکه از چندین کشور ایجاد شده اند طبیعی است که بافت چندقومی داشته باشند. امپراتوری صفوی نیز به دلیل تسلط بر چندین کشور همسایه، مدیرانی از این کشورها حتی در سطح فرمانده ارتش و استاندار داشت، که نقش مهمی در توسعه و امنیت ایران داشتند.

گرجی­ ها یکی از اقوامی هستند که نقش بزرگی در توسعه و امنیت ایران داشته اند و شاید معروفترین آن ها «الله وردی خان اوندیلادزه» است که در زمان استانداری فارس، پل الله­ وردی خان یا سی وسه پل اصفهان و مدرسه خان شیراز را بنا کرد و با دعوت از ملاصدرا و حمایت از او مهمترین گام را در دفاع از علوم عقلی برداشت. او که این امور توسعه­ ای را با هزینه شخصی انجام می داد، رواق و گنبد الله­ وردی خان را نیز در جوار امام رضا (ع) به عنوان آرامگاه خود ساخت و بعدها در همانجا مدفون شد.

الله وردی خان در زمان شاه عباس اول، سپه سالار یا همان فرمانده کل نیروهای مسلح ایران بود و در جنگ های شاه عباس از جمله جنگ با عثمانی ها و ازبک ها حضور داشت. همچنین در مقابله با پرتغالی ها و فتح بحرین نقش مهمی ایفا کرد.

امامقلی خان پسر الله وردی خان، پس از پدرش به استانداری ﻓﺎرس، ﻻر، کوه گیلویه و ﺑﺤﺮﯾﻦ رسید. او فاتح خلیج فارس شد و توانست پس از ۱۱۷ سال حضور استعماری پرتغال، در جنگی سنگین آنها را به عنوان بزرگترین قدرت جهان، شکست داده و از خلیج فارس اخراج کند. دهم اردیبهشت، روز اخراج پرتغالی ها توسط امام­قلی خان از خلیج فارس، به عنوان روز ملی خلیج فارس در تقویم ایران جای گرفته است.»

رضوان فر به عنوان کتیبه پژوه اشاره کرد که از این روز بزرگ، یادگارهایی از امام­قلی خان در عمان و تانزانیا باقی مانده است که از آن جمله کتیبه ای است حکاکی شده بر چند توپ غنیمتی از فتح جزیره هرمز و در ادامه اظهار کرد: دو سال پیش، از وزارت خارجه درخواست کردیم تا این کتیبه­ ها را که از معدود اسناد پیروزی و نجات خلیج فارس است از نابودی نجات دهند، عزیزان قول دادند و با سفیر محترم ایران نیز مکاتبه کردند، اما ظاهرا کاری صورت نگرفت و امید است از سه کتیبه تانزانیا که تنها یکی از آنها سالم است بتوانیم آن را نجات دهیم.

متن کتیبه بر توپ غنیمتی از قوای پرتغال به سعی رضوان فر به این شرح خوانده شده است: «یا الله، در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ روزاﻓﺰون ﭘﺎدﺷﺎه زﻣﯿﻦ و زﻣﺎن ﺷﺎهﻋﺒﺎس ﺻﻔﻮی (ذکر تاریخ) اﺑﻦ اﷲوردی ﺧﺎن ﻏﻼم ﺑﺎ اﺧﻼص ﺷﺎه دﯾﻦﭘﻨﺎه اﻣﺎمﻗﻠﯽ ﺧﺎن ﺑﯿﮕﻠﺮﺑﯿﮕﯽ (استاندار) ﻓﺎرس و ﻻر و ﮐﻮهﮔﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﺤﺮﯾﻦ ﻗﻠﻌﻪ ﻫﺮﻣﻮز را ﻣﻔﺘﻮح ﺳﺎﺧﺘﻪ اﯾﻦ ﺗﻮپ را ﺑﺪﺳﺖ آورد. یا محمد یا علی.»