پیوند میان میراث فرهنگی و اقلیم

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: اگر جغرافیای ایران، زاگرس و البرز را نداشت اکنون یک کویر به تمام معنا بود، خطه زیبای البرز و زاگرس باعث تغییر اقلیم ایران شد و بعدها تمدن نیز بر پایه همین دو عنصر طبیعی شکل گرفت.

به گزارش «دنیای سفر»، نشست اطلاع رسانی درباره کنوانسیون ۲۰۰۳ برای سیاستگذاران و تصمیم گیران دولتی با هدف پاسداری، پایش و ترویج میراث زنده بشری مرتبط با حوزه حاکمیتی هر یک از دستگاه ها، در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران با حضور مسئولان مرتبط با حوزه ها برگزار و بر توجه به مواریث زنده و ناملموس از اهداف رسیدن به توسعه پایدار تاکید شد.

علیرضا ایزدی مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی در این نشست گفت: اگر ایران از نظر جغرافیایی، زاگرس و البرز را نداشت اکنون یک کویر به تمام معنا بود و این ۲ عنصر باعث تغییر اقلیم در جغرافیای ایران شد، خطه زیبای شمال و زاگرس را داریم که بعدها تمدن نیز بر پایه این دو عنصر طبیعی شکل گرفت. تمدن ایران بدون شک از فرهنگ و خرده فرهنگ ها شکل گرفته که امروز ما به عنوان میراث فرهنگی ناملموس و یا میراث زنده از آن یاد می کنیم و گاهی مورد بی مهری قرار گرفته است.

وی افزود: ما حتی فراموش کردیم که میراث فرهنگی ناملموس است که امنیت را برای ما رقم می زند. جغرافیای شکل گرفته در سینه و دامان البرز و زاگرس از خلیج فارس تا خزر یک رنگین کمان قوی و قدرتمند از اقوام را شکل داده است اما ما نتوانستیم به گونه ای رفتار کنیم که این تنوع اقوام به سمت و سوی یک دلی ها و همدلی ها برود.

ایزدی تصریح کرد: ثبت جهانی آثار موجب نشاط و شادی برای مردم آن منطقه می شود، اگر نگاه مان را به میراث ناملموس نیاکانمان منطقی تر کنیم قطعا خرده فرهنگ ها حفظ و اقوام دلگرم تر می شوند.

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ادامه داد: امیدواریم دستگاه های فرهنگی در این راستا به ما کمک کنند، جوانان ما به دلیل اینکه برای آنها الگوسازی درستی انجام نشده گاهی وقت ها به دنبال جومونگ هستند تا رستم، سهراب و افراسیاب. آنها آشنایی کمی با اسطوره ها دارند.

وی تصریح کرد: میراث ناملموس به حیات جامعه ایرانی کمک می کند، این میراث ناملموس است که به زنده ماندن فرهنگ هایی که باعث می شود یک جغرافیای مقدسی به نام ایران شکل بگیرد. آن چیزی که به من، شما و میراث ملموسمان معنا و هویت می دهد به معنای واقعی میراث ناملموس است.

ایزدی دامه داد: بازی ها، غذاهای سنتی، آواها و موسیقی ها همه جزو میراث ناملموس هستند و باید برای حفظ آنها تلاش کرد. باید برای ثبت جهانی میراث فرهنگی ناملموس کشورمان همه دست به دست هم بدهیم. ایران فرهنگی برای بشریت صلح، امنیت وآسایش به ارمغان آورده است.

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی بیان کرد: ایران خاستگاه یکتاپرستی بوده و است. اگر مسیری را که رهبر معظم انقلاب برای ما تبیین و تعیین کرده است طی کنیم و به دنبال ایجاد یک تمدن بزرگ باشیم بدون شک این تمدن بزرگ باید بر پایه میراث ناملموس شکل بگیرد، تمدنی که امروز به دنبال نشر آن فراتر از مرزهای جغرافیایی هستیم باید برپایه میراث ناملموس و کهن ما شکل بگیرد.

وی اظهار داشت : بالغ بر ۳۴ هزار اثر ملموس در کشور ثبت ملی شده اما در حوزه میراث ناملموس از ۳هزارو اثر۲۷۷ فراتر نرفته ایم، نباید نوع نگاه مان تنها سخت افزاری و ملموسی باشد.

به دنبال تبیین پیوند میان میراث فرهنگی و اقلیم هستیم

فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی در ادامه گفت: امروز وقتی در ادبیات عمومی درباره میراث ناملموس صحبت می کنیم، ناخودآگاه نگاهمان به جنبه آیینی می رود، باید درباره جنبه دیگر آن که به دانش، فنون و مهارت مربوط می شود و منجر به خلق، استمرار زندگی و حیات شده صحبت کنیم.

وی ادامه داد: در سطح جهانی یک برنامه سه ساله داریم، این برنامه به دنبال تبیین پیوند میان میراث فرهنگی و اقلیم است، همه تصور می کنند تغییر شرایط اقلیمی موجب تهدید میراث فرهنگی می شود و عملا جامعه جهانی نگران این موضوع است که میراث فرهنگی را چطور در برابر این تغییرات حفاظت کند، آنها راه برون رفت را در دانشی که در میراث فرهنگی نهفته است می دانند.

داوری تصریح کرد: جامعه جهانی حاضر درگیر دو چالش مهم است یکی از این چالش ها محصول انقلاب صنعتی است و دیگری جهانی شدن است که از زیست بوم عبور می کند همه این موارد موجب شده تا کنوانسیون ۲۰۰۳ شکل بگیرد تا یادآوری و تلنگر جدی باشد برای این که به ما بگوید طی این فرآیندها حواستان به این موضوعات تا بتوانید خوب زندگی کنید.

مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی بیان کرد: ما در دهه اخیر درگیر توسعه جدی مجتمع های زیستی با عنوان مسکن مهر، مسکن ملی، ایجاد شهرک های جدید شدیم و این توسعه بدون استفاده از دانش مکان یابی و دانش سنتی ارزشمندمان رخ داده است. شناخت و استفاده از فنون میراث ناملموس مان می تواند به توسعه پایدار کمک کند.

وی ادامه داد: موضوع میراث ناملموس، موضوع زنده، جاری و ساری در تمام سطوح زندگی است. بحث حفاظت از میراث ناملموس باید به مردم سپرده شود. مردم به عنوان حامیان اصلی و ما تنها در مرحله سیاست گذاری و برنامه ریزی به عنوان تسهیلگران و تنظیم گران هستیم و نباید فراموش کنیم که این قرار است به دست مردم اتفاق بیفتد.

توجه و اهمیت پاسداری از مواریث زنده

آتوسا مومنی رئیس مرکز مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در ادامه گفت: از اهداف رسیدن به توسعه پایدارو ضروت های آن توجه و اهمیت پاسداری از مواریث زنده در حوزه های مختلف حاکمیتی و اجرایی کشور است که مشارکت در فرایند تحقق آن پیرامون موضوعات مختلفی همچون دانش های سنتی ادبیات و فرهنگ شفاهی دانش های زیست محیطی و… ضروری است.

وی افزود: لازم است تا مصادیق مذکور با مضامینی که در ترویج فرهنگ و میراث زنده کشور در مسیر مواجهه با تغییرات اقلیمی و توسعه پایدار صلح متداوم قرار دارد با مشارکت دستگاه های دولتی اجرا و به الگویی جهانی شمول مبدل شود.

مومنی تصریح کرد: مرکز مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در راستای پاسداری پایش و ترویج میراث زنده بشری مرتبط با حوزه حاکمیتی هر یک از دستگاه ها و با تاکید بر اقدام راهبردی برای پاسداری از میراث زنده در جهان نشستهای اطلاع رسانی در خصوص کنوانسیون ۲۰۰۳ برای سیاستگذاران و تصمیم گیران دولتی را با عنوان یکی از برنامه های مصوب پنجمین نشست شورای حکام مرکز مطالعات میراث ناملموس در آسیای غربی و مرکزی برنامه ریزی در دستور کار قرار داده است.

رئیس مرکز مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی گفت: موضوع میراث فرهنگی فرابخشی است در گذشته بیشتر آثار ملموس مورد توجه قرار می گرفت اما امروز به میراث زنده و ناملموس نیز توجه می شود.