روانشناسی دیجیتال چیست ؟
روانشناسی اینترنتی، روانشناسی مجازی، روانشناسی وب یا روانشناسی دیجیتال، همگی نامهای دیگری بر همین رشته هستند روانشناسی دیجیتال، همچنین شناخته شده به عنوان روانشناسی سایبری، روانشناسی مجازی، یا...
به گزارش میگنا رسانه سلامت روان ایران روانشناسی سایبری ( Cyberpsychology) شاخهای از علم روانشناسی است که در آن، تأثیر متقابل فناوری بر رفتار انسانها مطالعه میشود. این شاخه از روانشناسی که به عنوان یک حوزه میان رشتهای شناخته میشود، نسبتاً نوظهور بوده و در حال گسترش است.
روانشناسی اینترنتی، روانشناسی مجازی، روانشناسی وب یا روانشناسی دیجیتال، همگی نامهای دیگری بر همین رشته هستند و سعی میکنند انواع تعاملات و رفتارهای انسانی متأثر از
روانشناسی دیجیتال یک رشته چند رشته ای است که بازاریابی دیجیتال را با اقتصاد رفتاری و روانشناسی ترکیب می کند تا محتوایی ایجاد کند که ضمیر ناخودآگاه را متقاعد کند. این شامل درک نحوه رفتار افراد آنلاین، از جمله نیازهای آنها، الگوهای جستجو، تصمیمات خرید، وفاداری مشتری و پذیرش فناوری است. روانشناسان دیجیتال این رفتارها را برای توسعه استراتژی های بازاریابی موثر و بهبود تعامل انسان و فناوری تجزیه و تحلیل می کنند
روانشناسی دیجیتال ، فناوریهای دیجیتال، به ویژه اینترنت و فضای مجازی را از منظر روانشناختی بررسی کرده و توضیح دهند.این حوزه شامل انواع ارتباطات برخط، بازیهای رایانهای، تکیه بر هوش مصنوعی و ربات در صنایع و زندگی روزمره، فعالیت هکرها و جنگ مجازی و همه فعالیتهای انسانی در ارتباط با فضای سایبری میشود.
خاطره اکبری روانشناس و کارشناس سلامت در ادامه اضافه میکند روانشناسی سایبری یک حوزه علمی میان رشتهای است که بر پدیدههای روانشناختی که در نتیجه تعامل انسان با فناوری دیجیتال، بهویژه اینترنت ظاهر میشوند، تمرکز دارد. این مطالعه چگونگی تأثیر افراد، جوامع و فناوری های دیجیتال بر افکار، احساسات و رفتارهای یکدیگر را مطالعه می کند.
حوزه های کلیدی روانشناسی سایبری عبارتند از:
- هویت و رفتار آنلاین
- استفاده از رسانه های اجتماعی و تاثیر آن بر سلامت روان و رفاه
- آزار و اذیت سایبری و آزار و اذیت آنلاین
- روابط آنلاین و تعاملات مجازی
- واقعیت مجازی و هوش مصنوعی
روانشناسان سایبری برای تجزیه و تحلیل رفتار آنلاین، ارزیابی رفاه دیجیتال، توسعه برنامههای آموزشی و ارائه مشاوره در مورد سیاستها و استراتژیهای دیجیتال، به تحقیق میپردازند. همانطور که فناوری به طور فزاینده ای در زندگی ما ادغام می شود، روانشناسی سایبری نقش فزاینده ای در درک و بهبود رفاه دیجیتال، ایمنی آنلاین، سلامت روان، آموزش و سیاست ما ایفا می کند.
روانشناسی سایبری یک رشته مطالعاتی نسبتاً جدید است که بر جنبه های روانشناختی تعامل انسان با فناوری تمرکز دارد. هدف آن درک چگونگی تعامل مردم با فناوریهای نوظهور مانند دستگاههای دیجیتال، اینترنت، واقعیت مجازی و هوش مصنوعی است. این زمینه در سالهای اخیر با تحقیقاتی که جنبههای مختلف استفاده از فناوری، از جمله رفتار آنلاین، شخصیت، عملکرد عاطفی و پاسخهای رفتاری را پوشش میدهد، رشد قابلتوجهی داشته است.
حوزه های تحقیقاتی و عملیاتی روانشناسی دیجیتال کدامند ؟
1. رفتار آنلاین و شخصیت : تحقیقات رابطه بین رفتار آنلاین و ویژگی های شخصیتی، از جمله تأثیر استفاده از رسانه های اجتماعی بر عملکرد روانی و نقش شخصیت در اقدامات امنیت سایبری را مورد بررسی قرار داده است که انتظار میرود این تحقیقات گسترده تر انجام بگیرد.
2. استفاده از رسانه های اجتماعی و عملکرد روانشناختی: مطالعات اثرات رسانه های اجتماعی را بر سلامت روان، از جمله پتانسیل آزار و اذیت سایبری، عدم مهار آنلاین، و تاثیر بر عزت نفس و تنهایی مورد بررسی قرار داده اند
3. بازیها و سرگرمی های آنلاین: تحقیقات جنبههای روانشناختی بازی، از جمله تأثیر بر مهارتهای اجتماعی، تنظیم هیجانی و اعتیاد را بررسی کرده است.
4. **تلپسیکولوژی: این رشته به بررسی کاربردهای روانشناسی از راه دور، از جمله استفاده از واقعیت مجازی و هوش مصنوعی در خدمات بهداشت روانی پرداخته است.
5. واقعیت مجازی (VR)، هوش مصنوعی (AI) و کاربردها: تحقیقات بر روی پیامدهای روانشناختی VR و AI، از جمله پتانسیل آنها برای کاربردهای درمانی و ملاحظات اخلاقی مربوطه متمرکز شده است.
فرآیند و جهت گیری های نوظهور روانشناسی دیجیتال کدامند ؟
1. قلدری سایبری: تحقیقات تأثیر روانی و رفتاری قابل توجه آزار اینترنتی از جمله ارتباط آن با مشکلات حضور در مدارس عالی، مشکلات پیشرفت تحصیلی، تنهایی، افکار خودکشی، اضطراب و مصرف مواد را برجسته کرده است
2. اعتیاد دیجیتالی: مطالعات عوامل روانشناختی مؤثر در اعتیاد دیجیتال، از جمله نقش ویژگی های شخصیتی و عوامل محیطی را بررسی کرده اند
3. امنیت سایبری: تحقیقات جنبه های روانشناختی امنیت سایبری از جمله رابطه بین ویژگی های شخصیتی و اقدامات امنیت سایبری را مورد بررسی قرار داده است
4. اخلاق و شایستگی فرهنگی: این حوزه بر اهمیت ملاحظات اخلاقی و شایستگی فرهنگی در استفاده از فناوری در خدمات بهداشت روانی، به ویژه در جمعیت های مختلف، تأکید کرده است
افق پیش رو و چشم اندازه های اینده در روانشناسی دیجیتال کدامست ؟
1. ادغام فناوری در خدمات بهداشت روان: انتظار می رود این زمینه به پیشرفت یکپارچه سازی فناوری در خدمات سلامت روان، از جمله استفاده از VR و AI در تشخیص و درمان ادامه دهد این اتفاق خجسته ای که دنیای حال حاضر نیارمند آن است انتظار میرود فن آوری بتواند منجر به تاب آوری و توانایی بیشتر آدمی شود
2. توسعه مهارتهای جدید برای روانشناسان: روانشناسان ممکن است نیاز به توسعه مهارتهای جدید برای تطبیق با چشم انداز در حال تغییر فناوری و کاربردهای آن در خدمات بهداشت روان داشته باشند.
3. ملاحظات اخلاقی: تحقیقات باید به پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی و کلان داده ها در پیش بینی شخصیت، ترجیحات و رفتارها و همچنین پتانسیل آزار سایبری و اعتیاد دیجیتال بپردازد.
به طور کلی، روانشناسی سایبری یک زمینه به سرعت در حال تحول است که هدف آن درک تعاملات پیچیده بین فناوری و رفتار انسان است. کاربردهای آن پیامدهای قابل توجهی برای خدمات بهداشت روان، آموزش و تحقیقات دارد و انتظار میرود که همچنان آینده روانشناسی و فناوری را شکل دهد.