بزرگ‌ترین بمب‌افکن‌های جهان: از Tu-160 تا B-52

فاصله نوک دو بال بزرگ‌ترین بمب‌افکن تاریخ به ۷۰ متر می‌رسد.

در طول تاریخ هوانوردی نظامی، شرکت‌های مختلفی دست به تولید بمب‌افکن‌های گوناگون زده‌اند تا با فروش آن‌ها به کشورها، ورق جنگ را تغییر دهند. از بوئینگ B-52 استراتوفورترس، نورث‌روپ گرومان B-2 اسپیریت گرفته تا B-24 لیبراتور. از آنجا که وظیفه این هواپیماهای بزرگ، افکندن بمب به شمار می‌رود، معمولا در ابعاد بزرگ طراحی می‌شوند. در ادامه به بزرگ‌ترین هواپیماهای بمب‌افکن جهان مجهز به بیشترین فاصله بال می‌پردازیم:

۵. میه‌ساشو M-4

به گفته رسانه تاریخ‌نگار «بریتانیکا»، میه‌سا‌شِو M-4 نخستین بمب‌افکن جت اتحاد جماهیر شوروری به شمار می‌رفت که برای حمله به مناطق دوردست طراحی شده بود. این هواپیما که با نام «بیسون» هم شناخته می‌شود نخستین‌بار در ۲۰ ژانویه ۱۹۵۳ به آسمان رفت تا آنکه پس از تولید ۱۲۵ فروند از آن، با محصولات خانواده توپولف جایگزین شد. مجموعه خلبانان و کارکنان عرشه این هواپیما به هشت تن می‌رسید که برخی از آن‌ها اپراتوری توپخانه ۲۳ میلی‌متری هواپیما را را برای محافظت از آن برعهده می‌گیرند.

فاصله نوک دو بال M-4 برابر ۵۰.۵ متر بود و می‌توانست بمب هسته‌ای جابه‌جا کند. اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۴۹ آزمایش عملیاتی موفقی با این بمب‎‌افکن و بمب اتمی RDS-1 انجام داد. سازنده این هواپیما، میه‎‌ساشو، بعدا یک هواپیمای تجاری با نام «VM-T آلانت» را نیز توسعه داد.

۴. نورث روپ گرومان B-2 اسپیریت

فرم، طراحی و کاربرد B-2 اسپیریت، آن را به یکی از مهم‌ترین بمب‌افکن‌های تاریخ هوانوردی انسانی تبدیل کرد. سازنده این هواپیمای مدعی شده که تمام اجزا و لوازم تولید آن مانند ابزار، نرم‌افزارها، الیاف کامپوزیتی، تجهیزات آزمایشی و مدلسازی سه‌بعدی را خودش از صفر آغاز کرد؛ نتیجه هم بمب‌افکنی با فاصله نوک دو بال ۵۲.۴ متر شد که از دسامبر ۱۹۹۳ در نیروی هوایی ارتش ایالات‌متحده، USAF، خدمت می‌کند.

به گفته USAF، B-2 اسپیریت برای نخستین‌بار در ژولای ۱۹۸۹ به پرواز درآمد تا آنکه در سال ۱۹۹۹ برای مقابله ارتش آمریکا به صربستان فرستاده شد و در طی ۸ هفته عملیات، ۳۳ درصد اهداف صربستانی را نابود کرد. B-2 برای رسیدن به مقصد جنگی خود پروازش را از پایگاه «میزوری» آغاز کرد و بدون وقفه به هدف رسید. هر چند هنوز تمام ۲۱ فروند B-2 اسپیریت تولیدشده، سالم و سلامت هستند اما ارتش ایالات‌متحده قصد دارد آن را با B-21 ریدر جایگزین کند. این پرنده تازه از نورث‌روپ درحال پایان آزمایش‌هایش است.

۳. توپولف Tu-160

فاصله نوک دو بال توپولف Tu-160 برابر ۵۵.۷ متر بود. این هوانورد بمب‌افکن نخستین‌بار در سال ۱۹۸۱ به پرواز درآمد تا کار محافظت از آسمان‌های اتحاد جماهیر شوروی را در دست بگیرد. با این وجود انجام وظیفه رسمی آن از سال ۱۹۸۷ آغاز شد و هنوز هم در عملیات‌های روسیه فعال است. هر چند توپولف Tu-160 در حمله روسیه به اوکراین آسیب ندید اما ضدحمله اوکراین به همسایه شرقی‌اش پایگاه این پرنده بزرگ را نشانه گرفت. به گزارش رسانه «وارزون»، پایگاه یادشده مقر استراحت توپولف Tu-160 و Tu-160 به شمار می‌رود که بخشی از «گردان ۲۲ هوانوردی بمب‌افکن‌های سنگین» روسیه هستند.

۲. بوئینگ B-52H استراتوفورترس

B-52H استراتوفورترس یکی از بزرگ‌ترین هواپیماهای جهان به شمار می‌رود که فاصله نوک دو بال آن به ۵۶.۴ متر می‌رسد. این بمب‌افکن که به‌لطف به‌روزرسانی‌های متعدد هنوز هم در ارتش هوایی ایالات‌متحده خدمت می‌کند، توسط هواپیماسازی بوئینگ تولید شد و نخستین‌بار در سال ۱۹۵۲ به پرواز درآمد. برنامه ارتش یادشده این است که با تجهیز این پرنده به پیشرانه رولزرویس و بازطراحی اجزای داخلی آن، B-52J را توسعه دهد و تا سال ۲۰۴۰ از آن استفاده کند.

بال B-52 انقدر بزرگ بود که بلند شدن و نشستن عادی را در برخی پایگاه‌ها دشوار می‌کرد؛ بنابراین مهندسان بوئینگ برای بهبود این فرایند، تجهیزات مخصوصی را در آن تعبیه کردند. نهایتا ۷۴۴ فروند B-52 به ارتش آمریکا تحویل داده شد. B-52 استراتوفورترس می‌تواند با حداکثر وزن ۲۱۹.۶ تن هم از زمین بلند شود.

۱. کانو ایر B-36 پیس‌میکر

پیس‌میکر (به معنای صلح‌آور) هواپیمایی بود که نقشی بسیار مهم و اساسی در رقابت فناوری آمریکا و شوروی سابق داشت. فاصله نوک دو بال این بمب‌افکن برابر ۷۰.۱ متر بود؛ رقمی که تقریبا رقیب نزدیکی ندارد و از این جهت، بی‌بدیل است. یکی از خلبان این بمب‌افکن، تجربه هدایت آن را مانند نشستن در یک آپارتمان شیشه‌ای پرنده توصیف کرده است. این پرنده که در سال ۱۹۴۶ کار خود را آغاز کرد و ۱۳ سال بعد هم بازنشسته شد، نخستین هواپیمای آمریکا با قابلیت حمل سلاح اتمی بود اما هیچ‌گاه در جنگ جهانی دوم به‌صورت فعال درگیر نشد تا آنکه در سال ۱۹۵۹ در موزه هوانوردی جا خوش کرد. نظر شما درباره این بمب‌افکن‌ها چیست؟ کدام یک تاثیر بیشتری روی سرنوشت بشری داشته است؟