کاروان‌سراها و اشترخانه های ابیانه

کاروان‌سراها و اشترخانه های ابیانه یکی دیگر از جاذبه های گردشگری این شهر می باشد. وجود کاروان‌سرا به‌ویژه در مناطق کویری نظیر ابیانه، امری مرسوم بوده است. هرچند از دو کاروانسرای ابیانه، چیزی جز ویرانه به جا نمانده و سیل آن‌ها را از بین برده است. یکی از این کاروان‌سراها در غرب روستا و دیگری در نزدیکی محل فعلی بانک قرار دارد. علاوه بر این، آثاری از وجود کاروان‌سراهای کوچک در ابیانه به چشم می‌خورد که آن‌ها نیز به سرنوشت سایر کاروان‌سراهای ابیانه دچار و نابود شده‌اند.

اُشترخانه یا شترخانه‌ نیز در ابیانه کم نبوده است و از آن‌ها برای تردد کاروان‌های شتر و استراحتگاه مسافران استفاده می‌شد. این سازه‌ها دارای ساختمانی بزرگ با سقفی بلند بودند که مالک هریک از آن‌ها، فردی ثروتمند بود؛ با این حال برخی از این افراد متمول، شترخانه‌ها را برای ثواب به رایگان در اختیار کاروان‌ها قرار می‌دادند.

شترخون جعفره یا خانه جعفره یکی از این سازه‌های تاریخی است که یک بنای چهارصفه محسوب می‌شود و دارای اتاق‌های متصل به هم در اطراف فضای مرکزی است.

شترخون شیرازی در محله یوسمون و بالاتر از حمام ده، شترخون مظفره پایین‌تر از مسجد پرزله که مهریه یکی از زنان ابیانه بوده است. شترخون تقی میر شاه علی معروف به خانه حقیقی درست روبه‌روی مدرسه ده، از دیگر اشترخانه‌های ابیانه هستند.