کشورهای بریکس به مانع تراشی های FATF پایان می‌دهند

به گزارش‌ اسپوتنیک- مسعود براتی کارشناس ارشد مسائل بین الملل و معاون سابق سازمان‌ سرمایه‌گذاری ایران ضمن اشاره‌ به امکان پذیر بود جایگزینی سازوکاری به جای FATF در گفت‌وگو با اسپوتنیک گفت: دلیل امکان پذیر بودن ایجاد این سازوکار جایگزین را می‌توان در ماهیت کارکردی نهاد FATF جستجو کرد. این نهاد با اجماع نظر کشورهای توسعه یافته G7 در ۱۹۸۹ تشکیل شد و هدف اولیه آن مبارزه‌ با پولشویی بود، سپس هدف مبارزه‌ با تامین مالی تروریسم و بعدتر نیز مبارزه‌ با تامین مالی اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی به عنوان‌ اهداف جدیدتر به این نهاد اضافه شد.

اما اتفاقی که طی سال‌های اخیر خصوصا در قرن جدید یعنی بعد از سال ۲۰۰۱ شاهد آن هستیم، این موضوع مهم است که کشورهای غربی با محوریت آمریکا از نهاد FATF به عنوان ابزار فشار بر کشورهای مستقل استفاده‌ می‌کنند، یا به عبارت دیگر ما شاهد پدیده سلاح سازی از سوی این نهاد طی سال‌های اخیر هستیم. بر این اساس، به طور مشخص کشور جمهوری‌اسلامی ایران و در دو سال اخیر روسیه به واسطه مواجهه‌ دولت آمریکا با این کشورها و نهاد FATF با ابزارها و محدودیت‌های خودش با این کشورها روبه‌رو شده است. در حالیکه از منظر استانداردهای عملیاتی مبارزه‌ با پولشویی هر دو کشور ایران و روسیه دارای استانداردهای بالایی هستند و در مقایسه با سایر کشورها رتبه بهتری در اختیار دارند. اما به واسطه رویکرد سیاسی و ابزاری حاکم باعث شده تا روابط این دو کشور با نهاد FATF در وضعیت مناسبی نباشد.

به همین دلیل اکنون در میان بازیگران مستقل که بخش مهمی از اعضای بریکس هم از همین بازیگران هستند دغدغه‌های وجود دارد مبنی بر اینکه چگونه هم بتوانند استانداردهای مبارزه‌ با پولشویی و تأمین مالی با تروریسم را داشته‌ باشند و هم در زمین بازی که دولت آمریکا و متحدینش علیه رقبای خود در حال پیاده سازی هستند قرار نگیرند.

این دغدغه که به طور خلاصه‌ دغدغه سیاسی شدن FATF است با این گزینه که جایگزینی شبیه بهFATF در یک گروه نو ظهوری مثل بریکس ایجاد شود، پاسخ داده می‌شود. به همین دلیل به عقیده من گزینه جایگزینی کاملا قابل پیاده سازی است و اعضا هم از آن استقبال خواهند کرد، البته پیاده سازی این کار نیازمند طراحی دقیق و گذر زمان است.

اگر این جایگزین اجرا شود، طبیعتا برای اعضای بریکس و همچنین سایر کشورهایی که حاضر هستند به این سازوکار بپیوندد می‌تواند موانعی که در حال حاضر وجود دارد را رفع نماید. یکی از اصولی که نظام بانکی که در کشورهای مختلف دارند رعایت استانداردهای سلامت است، استانداردهایی که اجازه‌ می‌دهد از رفتارهای پر ریسک حذر نمایند. وقتی این استانداردها توسط یک نهاد دیگری اجرا شود و مورد استفاده‌ کشورها قرار بگیرد موانعی که اکنون پیش روی کشورهای مستقل برای تعامل با یکدیگر وجود دارد، به دلیل اینکه از استانداردهای FATF استفاده‌ می‌کنند کاهش‌ پیدا خواهد کرد و این یک اتفاق مهم است. نکته قابل توجه این است که کشورهای غربی با محوریت آمریکا به صورت فزاینده در حال استفاده از سلاح‌های مالی و اقتصادی هستند و کشورهای مستقل که می‌خواهند فعالیت بین‌المللی نیز داشته باشند برای مقابله با این سلاح مالی دست به ابتکار عمل‌هایی می‌زنند. متاسفانه نهاد FATF به جای حفظ رویکرد فنی خود با همراهی کشورهای غربی و متحدین آنها این اجازه را از کشورهای مستقل می‌گیرد، بنابراین اتفاق خیلی خوبی خواهد بود که کشورهایی که در بلوک غرب قرا نمی‌گیرند سازوکارهای مستقل و استانداردهای مستقل خود را داشته‌ باشند.