تاثیر پلاستیک بر اسپرم و تخمک
منبع خبر /
سلامت جنسی /
23-05-1403
تاثیر آلودگی پلاستیکی اکنون به سطحی رسیده است که نیاز فوری به رفع آن دارد. در اقیانوس آرام، بین کالیفرنیا وهاوایی، جزیرهای از زبالههای پلاستیکی تشکیل شده که شش برابر بریتانیا است که به «قاره هشتم» معروف است.
شفاآنلاین:سلامت>مشکل آلودگی محیط با پلاستیک را نمیتوان نادیده گرفت از دهه 1950، محصولات
پلاستیکی در زندگی روزمره ما مورد استفاده قرار گرفتهاند. از آنجایی که
پلاستیک صدها سال طول میکشد تا تخریب شود، به یکی از مسائل مهم امروزی
تبدیل شده است که سلامت و بقای انسان را تهدید میکند.
به گزارش شفا آنلاین: تاثیر آلودگی
پلاستیکی اکنون به سطحی رسیده است که نیاز فوری به رفع آن دارد. در اقیانوس
آرام، بین کالیفرنیا وهاوایی، جزیرهای از زبالههای پلاستیکی تشکیل شده
که شش برابر بریتانیا است که به «قاره هشتم» معروف است. این جزیره عظیم
زباله به عنوان «لکه زباله بزرگ اقیانوس آرام» نیز شناخته میشود. این تکه
زباله در 60 سال گذشته رشد کرده است. در عین حال، یک رسوب پلاستیکی به طول 7
تا 11 کیلومتر در عمیقترین قسمت جهان، خندق ماریانا یافت شده است. برنامه
محیطزیست سازمان ملل متحد (UNEP) تخمین میزند که تا سال 2050، میزان
پلاستیک در اقیانوسها (از نظر وزن) بیشتر از ماهیها خواهد بود. روش اولیه
دفع پلاستیک در سراسر جهان در محلهای دفن زباله است که به طور موثر
پلاستیکها را تجزیه نمیکند.بنابراین به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی،
زبالههای پلاستیکی به میکروپلاستیکهای (MPS)کوچکتر از 5 میلیمتر تجزیه
میشوند و وارد خاک و اقیانوس میشوند که تاثیر احتمالی بر باروری زنان و
مردان دارند. تحقیقات در این زمینه هنوز در مراحل اولیه است.
مسیرهای اصلی قرار گرفتن در معرض MPs در انسانورودی هوا: مردم به طور معمول امپیاس را استنشاق میکنند مطالعات نشان دادهاند که میزان استنشاق MPs در نوزادان یا کودکان به طور قابل توجهی بالاتر از بزرگسالان است. استنشاق میکروپلاستیکها در کودکان حداقل پنج برابر بیشتر از بزرگسالان است، که حاکی از خطر بالقوه بالاتر استنشاق MPs در نوزادان یا کودکان نسبت به بزرگسالان است.
مصرف آب و غذا: بسیاری از مطالعات وجود MPs در غذا و آب را بررسی کردهاند. امپیاس میتوانند از طریق زنجیره غذایی وارد بدن انسان شده و بر دستگاه تناسلی مردان و زنان تاثیر بگذارند. میکروپلاستیکها به دلیل اندازه کوچکشان میتوانند به سرعت وارد یک ارگانیسم شده، بر عملکردهای فیزیولوژیکی طبیعی تاثیر منفی بگذارند. تخمین زده میشود که سالانه بین 5 تا 13 میلیون تن زباله پلاستیکی وارد اقیانوسها میشود و متعاقباً توسط موجودات آبزی مانند ماهی و سختپوستان بلعیده شده و در نهایت از طریق زنجیره غذایی وارد رژیم غذایی انسان میشود. تماس مستقیم با ذرات MPS میتواند اثرات نا مطلوبی در سطح سلولی داشته باشد. بلع MPs به دلیل اندازه کوچک و توانایی آنها در جذب مواد سمی مختلف، فلزات سنگین، مواد افزودنی و مواد شیمیایی مانند استرهای فتالات میتواند باعث آسیب روده شود. به طور خلاصه، بلع MPs میتواند باعث آسیب مکانیکی به رودهها شود، باروری را کاهش دهد، بر سرعت رشد ارگانیسمها تاثیر بگذارد و اثرات نامطلوب طولانی مدت بر اکوسیستم داشته باشد.
بطور مثال افرادی که فقط آب بطریهای پلاستیکی مینوشند ممکن است 90هزار مگاپیکسل میکروپلاستیک بیشتری در سال در مقایسه با افرادی که فقط آب لولهکشی مینوشند ،جذب کنند. خوردن قهوه در لیوان یکبار مصرف حتی کاغذی به علت لایه پلاستیکی داخلی میزان زیادی میکروپلاستیک وارد بدن میکند.
تاثیر میکروپلاستیک بر اسپرم مردان
کیفیت مایع منی در مردان طی 80 سال گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته است، به طوری که غلظت اسپرم تقریباً به یک هفتم مقدار اولیه کاهش یافته است. این زمان مصادف با توسعه پلاستیک است. البته ممکن است عوامل دیگری نیز در کاهش باروری مردان نقش داشته باشد. با این وجود، بیشترین تهدید دائمی برای بشریت تا حد زیادی آلودگی پلاستیکی است. برخی مطالعات گذشتهنگر و پایه علمی نشان داده که این کاهش در پارامترهای اسپرم ممکن است با چاقی، رژیم غذایی و سموم محیطی مرتبط باشد.
مصرف MPs میتواند منجر به کاهش کیفیت اسپرم شود. پس از 28 روز قرار گرفتن در معرض MPs، کیفیت اسپرم و سطح تستوسترون در موشها کاهش یافته و اثرات MPs بر موجودات دریایی و پستانداران زمینی به خوبی مستند شده است. قرار گرفتن در معرض MPS میتواند منجر به آسیب مجرای دفران، کاهش زنده ماندن و غلظت اسپرم، افزایش ناهنجاری اسپرم، اختلال در یکپارچگی سد خونی بیضه و آپوپتوز سلولی اسپرماتوژن شود.
سمیت MPs هنگام مخلوط شدن با سایر آلایندههای محیطی افزایش مییابد
مصرف MPs میتواند منجر به افزایش تکهتکه شدن DNA اسپرم شود: آزمایش اولیه آزمایشگاهی بالینی فعلی برای کیفیت اسپرم مرد، آنالیز مایع منی است. مطالعات تایید کردهاند که تجزیه و تحلیل مایع منی نتایج طبیعی را در حداقل 50 درصد از بیماران نابارور ارائه میدهد.
ماده ژنتیکی که توسط اسپرم حمل میشود، ژنهای ضروری خاصی را برای رشد، نمو و تولید مثل انسان، به ویژه توسعه سیستم تولید مثل در فرزندان پسر رمزگذاری میکند. شاخص قطعه قطعه شدن DNA (DFI) نشانگر یکپارچگی DNA اسپرم است. DFI در بیماران نابارور به طور قابل توجهی بالاتر از جمعیت عادی است. مردانی که سابقه سقط مکرر زوجین داشتند، DFI بسیار بالاتری نسبت به مردان بدون سابقه زناشویی دارند در حالی که، هر دو گروه نتایج آنالیز مایع منی طبیعی داشتند. زمانی که DFI بیشتر از 27درصد باشد، ناباروری یا سقط جنین ممکن است رخ دهد بنابراین، DFI اسپرم نقش مهمی در روند بارداری طبیعی دارد، همچنین یک شاخص پرکار برد برای ارزیابی باروری مردان است و یکی از عوامل اصلی DFI بالا قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا سن است.
مصرف انرژی
تولید مثل یک فرآیند انرژی بر است، و دریافت ناکافی مواد مغذی میتواند بر تولید مثل ارگانیسم تاثیر منفی بگذارد MPS. میتواند با تغییر کیفیت غذا و تخصیص انرژی موجودات زنده بر تولید مثل تاثیر بگذارد و میتواند تامین انرژی در طول اسپرمزایی را مختل کند و بر کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد.
التهاب و استرس اکسیداسیون ناشی از تاثیر MPs
میکروپلاستیکها میتوانند باعث التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن شوند. این شرایط میتواند منجر به آسیب سلولهای تخمدان و اختلال عملکرد تخمدانها شود که در نهایت ممکن است بر تولید تخمک و فرآیند تخمکگذاری تاثیر منفی بگذارد.
جذب مواد شیمیایی مضر
میکروپلاستیکها میتوانند مواد شیمیایی مضر مثل فتالاتها رو جذب کنند. این مواد شیمیایی به عنوان مختلکنندههای غدد درونریز میتوانند تعادل هورمونی بدن را برهم زده و بر سیکل قاعدگی و توانایی باروری تاثیر بگذارند.
آسیب مستقیم به دستگاه تناسلی: برخی تحقیقات حیوانی نشان داده است که میکروپلاستیکها میتوانند به بافتهای دستگاه تناسلی نفوذ کرده و آسیب مستقیم به این بافتها وارد کنند. این آسیب ممکن است بر توانایی تخمکگذاری و باروری تاثیر منفی داشته باشد.
انتقال به جنین: درصورت بارداری، میکروپلاستیکها میتوانند به جنین منتقل شوند و باعث مشکلات در رشد و توسعه جنین شوند.
اختلال در محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - غدد جنسی (HPG)
مشخص گردیده که میکروپلاستیکها با ایجاد اختلال در محور HPG، سیستم غدد درونریز تولید مثل را مختل میکند. اختلال در محور HPG منجر به اختلال در مسیر تولید استروئید، برهم زدن تعادل هورمونهای جنسی و به تاخیر انداختن بلوغ غدد جنسی میشود، که ممکن است مانع از رشد جنین شود.
نتیجهگیری
هیچ
مطالعهای در مورد اینکه چگونه MPs ممکن است بر سیستم تولید مثل انسان
تاثیر بگذارد گزارش نشده است و برای درک کامل و دقیقتر تاثیر
میکروپلاستیکها بر باروری زنان و مردان، نیاز به تحقیقات بیشتر است.
بنابراین پیشگیری از تماس بیش از حد با میکروپلاستیکها و کاهش استفاده از
محصولات پلاستیکی جهت حفظ سلامت باروری ضروری است.
عضو گروه غدد درونریز و سلامت باروری مرکز ناباروری رویان