یک پژوهشگر اجتماعی با بررسی شرایط زندگی کارتن‌خواب‌ها دریافت که تریاک اولین گام بسیاری از آنها به سمت اعتیاد است.

به گزارش رکنا، منطقه خراسان، مرتضی دیاری در نشستی با عنوان «روایت‌پژوهی کنش‌های عاطفی و جنسی بی‌خانمان‌ها» که در پژوهشکده اقبال جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس مصاحبه‌هایی که من با کارتن‌خواب‌ها داشته‌ام، مصرف مواد مخدر بیشتر افراد با تریاک شروع می‌شود. تریاک مکانیزمی دارد که قوای جنسی فرد را افزایش می‌دهد و او از رابطه جنسی نسبت به حالت عادی بیشتر لذت می‌برد.

وی ادامه داد: هنگامی که فرد اولین‌بار موادمخدر مصرف می‌کند، بالا می‌آورد اما لذت جنسی‌ای که بعد مصرف تریاک وجود دارد باعث می‌شود دوباره تریاک مصرف کند. به اصطلاح خود معتادان یک دوران طلایی در مصرف مواد وجود دارد. در این دوران فرد می‌تواند زیاد کار کند و از روابط جنسی بی‌نهایت لذت ببرد.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی بیان کرد: بعد از مصرف موادمخدر سنتی افراد به مواد صنعتی روی می‌آورند. کشیدن تریاک نیازمند صرف زمان است اما در مصرف مواد صنعتی مدت زمان کمتری صرف می‌شود، لذت بیشتری می‌برند و همچنین به اصطلاح معتادان در مصرف مواد صنعتی با دوتا دود به رضایت مد نظر دست می‌یابند. درنتیجه افراد به سمت مصرف هرویین و شیشه روی می‌آورند. عموم افراد عنوان کرده‌اند هنگامی که شیشه را شروع کردند قیمت ارزانی داشته است.

دیاری با اشاره به اینکه «کنش‌های جنسی افراد از زمانی آغاز می‌شود که تریاک مصرف می‌کنند»، گفت: این کنش‌های جنسی شامل زیاده‌خواهی در امر جنسی که بعضاً منجر به روابط فرازناشویی و... می‌شود، است. بعد از این مدت که گفته می‌شود بین 6 ماه تا دوسال است، موادمخدر قوای جنسی را از بین می‎برد. وقتی با کارتن‌خوابی که سال‌هاست کارتن‌خواب بوده مصاحبه کردم، می‌گفت تمایلی ندارم که بخواهم رابطه جنسی برقرار کنم. این موضوع به این دلیل است که موادمخدر تمایلات جنسی او را کاهش داده است. همچنین این موضوع به مکانیزم‌هایی برمی‌گردد که افراد در طول اعتیاد دارند؛ در یک دوره‌های زمانی‌ای اوضاع مالی افراد خوب نیست و موادمخدر گران می‌شود و آن‌ها مواد کمتری مصرف می‌کنند، اما به همان اندازه تمایلات جنسی‌شان افزایش می‌یابد و در این‌جا و به این دلیل که از جامعه و از همسران خود طرد شدند به زنان روسپی‌ای که کارتن‌خواب هستند روی می‌آورند که در ازای گرفتن موادمخدر رابطه جنسی انجام می‌دهند.

چرا کارتن‌خواب‌ها حاضر نیستند به گرم‌خانه‌ها بروند

وی درخصوص اینکه «چرا کارتن‌خواب‌ها حاضر نیستند به جای اینکه در پاتوق زندگی کنند به گرم‌خانه بروند»، تصریح کرد: گرم‌خانه‌ها بعضاً از مراکز توزیع موادمخدر دور است و با توجه به اینکه معتادان پول یا حال ندارند که بخواهند هر روز خود را با ماشین به مراکز توزیع مواد برسانند در نتیجه ترجیح می‌دهند در یک جا باشند و همان‌جا از مواد استفاده کنند.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی گفت: کارتن‌خواب‌ها برخلاف تصور رایج شخصیتی برای خود قائل هستند و می‌گویند زندگی‌کردن ما در همان پاتوق‌ها شرافتمندانه‌تر است تا اینکه به زندگی در یک گرم‌خانه یا کمپ تن بدهیم. رفتاری که در کمپ‌ها و گرمخانه‌‎ها صورت می‌گیرد، کاملاً بازدارنده است و افراد ترجیح می‌دهند به گرمخانه نروند.

دیاری ادامه داد: مددسراها و گرمخانه‌ها مبتنی‌بر نیاز کارتن‌خواب‌ها نیست و نتیجه این می‌شود که گرم‌خانه‌ها فقط در زمستان پر می‌شوند.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی اظهار کرد: نکته‌ای که در بین کنش‌های عاطفی و جنسی کارتن‌خواب‌ها وجود دارد این است که برخی زنان کارتن‌خواب که در ابتدای دوره کارتن‌خوابی هستند افرادی‌اند که خیلی به ظاهر خود می‌رسند و شاید در نگاه اول متوجه کارتن‌خواب‌بودن آن‌ها نشویم. فردی که فقط مواد مصرف و در خانه پاتوقی زندگی می‌کند برقراری رابطه جنسی‌اش با همان خانمی است که ظاهر تمیزتری دارد.

دیاری اضافه کرد: زنان کارتن‌خواب بیشتر تحت تاثیر نیاز به حامی عاطفی می‌خواهند در فضای بازی که زندگی می‌کنند یک نفر هوای آن‌ها را داشته باشد. این روابط عاطفی که بین زن و مرد کارتن‌‌خواب برقرار می‌شود به تعبیر دکتر کرمانی، استاد جامعه‌شناسی، نوعی مبادله است؛ زن نیازهای عاطفی و جنسی را رفع می‌کند و مرد هم نیاز به امنیت زن را تامین می‌کند. برخی خانم‌ها به اصطلاح معتادان تک‌پر هستند و رابطه جنسی و عاطفی را با یک نفر برقرار می‌کنند اما برخی هم هستند که ترجیح می‌دهند مواد بیشتری کسب و درآمدزایی هم داشته باشند. آنها به یک نفر تعهد ندارند.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه «یک نوع دیگری از روابط جنسی در خانه‌پاتوق‌ها صورت می‌گیرد»، عنوان کرد: کار اصلی خانه پاتوق‌ها مصرف مواد است. بعضاً خود صاحب‌خانه کسی است که مواد را توزیع و درآمد کسب می‌کند. اما در هرکدام از خانه‌پاتوق‌ها می‌تواند کار متفاوت انجام شود. خانه پاتوق جایی است که در آن‌جا افراد به مالک آن خانه هزینه حداقلی می‌دهند و ممکن است در آن‌جا سکونت کنند، رابطه جنسی خود را در آن‌جا برقرار کنند، قمار برگزار شود و... .هنگامی که در خانه پاتوق‌ها قمار صورت بگیرد مثلا یک درصد قمارهایی که در آن‌جا انجام می‌شود به صاحب‌خانه تعلق می‌گیرد.

دیاری در پاسخ به این پرسش که «افراد بی‌خانمان کجا روابط جنسی را انجام می‌دهند»، بیان کرد: چند نفر در مصاحبه عنوان کرده‌اند این رابطه در وسط بلوار صدمتری انجام می‌شود. ما از کنار این بلوار رد می شویم در حالی که این کنش‌های عاطفی و جنسی در این فضای عمومی شکل می‌گیرد.

وی تصریح کرد: در مطالعاتی که تحت عنوان دلایل لغزش کارتن‌‌خواب‌ها انجام دادیم و این موضوع را بررسی کردیم که چه می‌شود بی‌خانمان‌ها پس از ترک اعتیاد دوباره به آن رو می‌آورند، به این نتیجه رسیدیم که یک بعد در این زمینه، بُعد جنسی است. از نکاتی که در سیاست‌ها مغفول مانده این است که بعد از ترک اعتیاد، نیاز جنسی زنده می‌شود و هنگامی که فرد پس از ترک اعتیاد می‌بیند رابطه جنسی‌اش با همسرش مثل گذشته نیست و رابطه جنسی با کیفیتی که تحت تاثیر مواد داشته را دیگر نمی‌تواند داشته باشد، از مردانگی خود احساس شرم می‌کند. از دلایلی که کارتن‌خواب‌ها برای رجوع دوباره به مصرف مواد عنوان می‌کنند همین مسئله است و بعضاً روز اول که از زندان خارج می‌شوند اول به پاتوق می‌روند تا مواد مصرف کنند.

وی ادامه داد: نکته‌ای که بین کنش‌های عاطفی و جنسی کارتن‌خواب‌ها مهم است، شبکه‌ای است که بین هم‌مصرفان وجود دارد؛ یعنی افرادی که عضو شبکه کارتن‌خوابی‌اند و بر اساس تجاربی که هم مصرف‌هایشان داشتند به سمت زنان روسپی سوق پیدا و این زنان را به یکدیگر معرفی می‌کنند. نکته دیگر این است که برای برخی افراد کارتن‌خواب این شرایط فراهم بوده که برگردند و با همسرشان زندگی کنند یعنی همسران این افراد آن‌ها را می‌پذیرفته‌اند اما آن‌ها ترجیح می‌دهند روابط جنسی را با کسی داشته باشند که موادمخدر مصرف ‌کنند؛ یعنی هم مواد مصرف کند و هم زندگی شبه‌زناشویی داشته باشند.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه «اساساً کنش‌های عاطفی و جنسی بین زن و مرد کارتن‌خواب کاملاً متفاوت است»، خاطرنشان کرد: کنش‌های عاطفی و جنسی زنان بیشتر حول محور درآمدزایی و کسب مواد صورت می‌گیرد. کنش‌های عاطفی و جنسی مردان کارتن‌خوب بر محور ارضای نیاز جنسی در زمانی است که تمایلات جنسی هنوز از بین نرفته است.

دیاری ادامه داد: بعد از زمانی که به مرور تمایلات جنسی مردان از بین می‌رود، آن‌ها به زنان کارتن‌خواب به چشم خواهر و خانواده خود نگاه می‌کنند. این پدیده ناشی از این است که تمایل جنسی از بین رفته و نیاز به حمایت عاطفی و هم‌صحبت وجود داشته و گروه‌هایی از زنان و مردان کارتن‌خواب را می‌بینیم که همه با هم زندگی می‌کنند.

کارتن‌خوابی در مشهد با تهران متفاوت است

وی با بیان اینکه «کارتن‌خوابی در مشهد با تهران متفاوت است»، یادآور شد: در تهران کارتن‌خواب‌هایی که گروهی زندگی می‌کنند بیشتر از مشهد است. این موضوع به دلیل سیاست‌گذاری‌هایی بوده که در مشهد در دهه اخیر اجرا شده و نیروهای حاکمیتی گفتند مشهد پایتخت معنوی ایران است و نباید با وجود گروه‌هایی از کارتن‌خواب‌ها زشت شود. به همین دلیل سعی کرده‌اند کارتن‌خواب‌ها را پراکنده کنند. عموماً مشاهده می‌کنیم که کارتن‌‌خواب‌ها در مشهد جرأت نمی کنند به صورت گروهی زندگی کنند.

دلایل کارتن‌خوابی زنان

این پژوهشگر مسائل اجتماعی درمورد اینکه «زنان کارتن‌خواب تحت چه مکانیزمی به کارتن‌خوابی روی می‌آوردند»، گفت: مکانیزم‌ها در این زمینه بین زنان و مردان متفاوت است. زنان تحت تاثیر چند علت مشخص به کارتن‌خوابی روی می‌آورند که از مهم‌ترین آن‌ها این است که آن‌ها با مردی ازدواج کرده‌اند که موادصنعتی مصرف می‌کرده است. در برخی موارد هم زنان به پیشنهاد همسر خود مواد مصرف می‌کنند که این مصرف توأمان زن و مرد از عوامل زمینه‌ای میسرکردن کارتن‌خوابی است؛ زیرا آن‌ها پس از مدتی توانایی برای کار را ازدست می‌دهند، تحت تاثیر مصرف مواد، سرمایه اجتماعی را هم از دست رفته می‌بینند و رفته‌رفته می‌بینند در همان‌جایی که مواد را تهیه می‌کنند در حال زندگی هستند و در نهایت به کارتن‌خوابی می‌رسند.

دیاری بیان کرد: راه دیگری که زنان را به کارتن‌خوابی سوق می‌دهد این است که اغلب یک‌سری تنش‌هایی در دوران نوجوانی زنان ایجاد شده باشد؛ مثلا قرار بوده به اجبار ازدواج کنند، فرزند طلاق بودند، پدر آن‌ها مواد مصرف می‌کردند، به دلایلی از خانه فرار کرده‌اند و پس از مدتی کارتن‌خواب شده‌اند و... .

نقش بسیار زیاد موادمخدر صنعتی در کارتن‌خواب‌شدن

وی اظهار کرد: نقش موادمخدر صنعتی در کارتن‌خوابی افراد فوق‌العاده دارای اهمیت است و خیلی کم مشاهده می‌کنیم کارتن‌‌خوابی را که فقط تریاک مصرف کند. موادمخدر صنعتی شبکه‌ای از مواردی‌ست که باعث کارتن‌خوابی می‌شود.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی عدم پذیرفته‌شدن بعد از طلاق مخصوصاً در مناطق حاشیه‌ای شهر را از دیگر عوامل کارتن‌خواب‌شدن زنان عنوان کرد و افزود: وقتی زنان از همسر خود طلاق می‌گیرند و خانواده آن‌ها را نمی‌پذیرند، آن‌ها هم ترجیح می‌دهد فضای دیگری برای زندگی انتخاب کنند و ممکن است به خانه‌پاتوق بیایند و این موضوع منجر به کارتن‌خوابی آن‌ها شود.

دیاری عنوان کرد: طردشدن از سوی خانواده یکی از عواملی است که منجر به شکل‌گیری روابط آزاد جنسی می‌شود. این طرد‌شدن‌ها همیشه اجباری نیست بلکه عده‌ای از کارتن‌خواب‌ها ارادی خانه را ترک می‌کنند.

وی گفت: هیچ آمار دقیقی در مورد اینکه تعداد کارتن‌خواب‌ها چه در ایران چه در دنیا، چقدر است؛ وجود ندارد؛ زیرا کارتن‌خواب از فضایی به فضای دیگر درحال حرکت است و نمی‌شود تعداد آن‌ها را تخمین زد.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی یادآور شد: برخی خانواده‌های کارتن‌خواب هم وجود دارند که همه با هم هستند و مواد مصرف و ضایعات جمع می‌کنند.

منبع: ایسنا