آنچه در این مطلب خواهید خواند... نمایش

فروزان

نوری کسرایی

پوری بنایی

ایرن

صنعت سینمای ایران قبل از انقلاب بازیگران زن محدودی را در خود جای داده بود و رونق کمی داشت. در واقع فیلم هایی که قبل از انقلاب ساخته می شدند کمتر جنبه هنری داشتند و مورد توجه سینما دوستان خارج از کشور قرار می گرفتند. بسیاری از بازیگران زن سینمای قبل از انقلاب، پس از انقلاب و به دلیل نوع فیلم سازی که در گذشته رواج داشته، ممنوع الکار شدند.

در این میان تنها چند تن از بازیگران محدود مانند پروانه معصومی، شهلا ریاحی، حمیده خیرآبادی، مهین شهابی، فخری خوروش و جمیله شیخی بودند که توانستند در سینمای بعد از انقلاب فعالیت کنند. به همین دلیل نیز برخی از این بازیگران زن پس از انقلاب به خارج از کشور رفتند. در ادامه این نوشته از ستاره نام مشهورترین این بازیگران و بیوگرافی مختصری از آن ها را می خوانید.

اسامی بازیگران زن قدیمی ایرانی

آسیا قسطانیان

آسیا قسطانیان (به انگلیسی: Asia Ghostantin) با تلفظ صحیح تر آسیا گوستانیان از ارمنی‌های گرجستان بود. در تفلیس زاده شد. پدرش (میکائیل / میشا) و خانواده اش (مادرش، مارکارید مامیگویان. برادرش، مالودیا؛ و خواهرش آنا) همه اهل تئاتر بودند.

آنها در سال ۱۲۹۹ خورشیدی که به ایران مهاجرت کردند به مدت سه دهه (با وقفه‌هایی) به تئاتر ایران رونق بخشیدند.

اقامت آنان در کشورهای خاورمیانه، آسیا قسطانیان در چند فیلم بازی کرد. از جمله در قاهره در فیلمی به نام عشق به بغداد نقش پرنس نازلی را برعهده گرفت. قسطانیان‌ها به سال ۱۳۱۰ بار دیگر به ایران بازگشتند و فعالیت‌های هنری خود را ادامه دادند.

در سال ۱۳۱۲ که آوانس اوگانیانس می‌خواست فیلم حاجی آقا آکتور سینما را بسازد، با توجه به تجربهٔ بازیگری آسیا قسطانیان، ایفای نقش پروین را به او واگذاشت.

ظاهراً خانواده پس از سال‌ها دوری از وطن به گرجستان بازمی‌گردند. چون بخش فارسی بی‌بی‌سی مرگ آسیا قسطانیان را اعلام کرد از زندگی او در سال‌های آخر عمر در شهر تفلیس خبر می‌داد.

روح انگیز سامی نژاد

صدیقه سامی‌نژاد معروف به روح‌انگیز بازیگر سینمای ایران بود. وی نخستین هنرپیشه زن اولین فیلم ناطق ایرانی به نام دختر لر است.

صدیقه سامی‌نژاد در روز ۳ تیر ۱۲۹۵ در شهر بم در استان کرمان متولد شد و در سال ۱۳۰۸ به همراه همسرش دماوندی که در استودیو امپریال فیلم بمبئی به کار اشتغال داشت به هندوستان مهاجرت کرد و پس از ۱۸ سال به ایران بازگشت.

به دلیل استقبالی که از فیلم «دختر لر» در اکران عمومی صورت گرفت، سامی‌نژاد در فیلم «شیرین و فرهاد (۱۳۱۳)» ساخته عبدالحسین سپنتا نیز بازی کرد.

وی پس از سه ازدواج ناموفق (که دومین آنها با نصرت‌الله محتشم بود) در حالی که فرزندی نداشت، سی سال آخر عمر را به تنهایی زندگی کرد و زمانی که درگذشت بسیاری تصور می‌کردند او سال‌ها پیش از آن درگذشته است.

روح‌انگیز سامی‌نژاد تا صبح ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ در طبقه پایین خانه‌ای دو طبقه واقع در خیابان پاسداران تهران، سروستان ششم زندگی می‌کرد و سرانجام در عصر چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ در تهران در سن ۸۰ سالگی درگذشت و در قطعه ۳۶ ردیف ۴۴ شماره ۴۱ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

فروزان

پروین خیربخش با نام هنری فروزان (زاده ۴ شهریور ۱۳۱۶ در بندر انزلی – درگذشتهٔ ۴ بهمن ۱۳۹۴ در تهران) بازیگر مشهور سینمای ایران و دوبلور اهل ایران بود.

فیلم دایره مینا (۱۳۵۷) به کارگردانی داریوش مهرجویی تنها فیلم فروزان در سینمای موسوم به موج نو است اما او در فیلم‌های کارگردانان صاحب‌نامی مانند علی حاتمی، فریدون گله و شاپور قریب نیز حضور داشت. فیلم‌های ساحل انتظار، انسانها، گنج قارون، خاطرخواه، باباشمل، ایوب و دالاهو از فیلم‌های مشهور و پرفروش او بودند.

او نزدیک به ۱۵ سال در سینمای حرفه‌ای فعالیت کرد که عمدتاً به نقش‌آفرینی در سینمای تجاری محدود بود. وی همراه با محمدعلی فردین، از ستارگان آثار موسوم به «فیلم فارسی» بود. حضور فروزان در این‌گونه فیلم‌ها تضمینی برای موفقیت مالی فیلم ارزیابی می‌شد. با این حال، در کارنامه فروزان چند فیلم متفاوت از بقیه نیز به چشم می‌خورد که حاصل همکاری او با کارگردانانی چون داریوش مهرجویی و علی حاتمی است.

او برخلاف بسیاری از بازیگران و خوانندگان ایرانی پیش از انقلاب که مهاجرت کردند، در ایران ماند و پس از انقلاب ایران از کار هنری منع، و دیگر بر پرده سینما دیده نشد.

در سال‌های آخر زندگی کمتر خبری از او در رسانه‌ها منتشر شد. فروزان پس از ۳۷ سال انزوا فوت کرد. وی چهار روز قبل از مرگش به دلیل کمر درد شدید به بیمارستان پارس تهران مراجعه کرد و سپس به منزل منتقل شد و سرانجام یکشنبه ۴ بهمن ۱۳۹۴ در سن ۷۸ سالگی در منزلش در تهران درگذشت و روز ۵ بهمن، در قطعه ۷۳، ردیف ۱۶۶ و شماره ۴۱ بهشت زهرای تهران، به خاک سپرده شد.

پیشنهاد: اسامی بازیگران زن ایرانی، لیست بازیگران مرد هندی و معروف ترین بازیگران زن خارجی را نیز می توانید در ستاره ببینید.

نوری کسرایی

نوری کسرائی (زادهٔ ۱۳۳۰ در تهران – درگذشتهٔ ۲۱ دی ۱۳۹۸ در تهران) بازیگر سینما اهل ایران بود.

وی در سال ۱۳۴۹ با فیلم پنجره ساختهٔ جلال مقدم به سینما معرفی شد. او در یکی از مصاحبه‌هایش می‌گوید: «تمام سعی من این است که در فیلم‌های مبتذل تجارتی بازی نکنم و شکل تازه‌ای به کار بدهم…» کارنامهٔ بازیگری او تا حدی گواه این مدعاست؛ او در فیلم‌های نسبتاً متفاوت و غیر کلیشه‌ای بازی کرده‌است که برخی از آنها جزو مهم‌ترین فیلم‌های موج نوی سینمای ایران به‌شمار می‌آیند؛ از جمله تنگنا و تنگسیر از ساخته‌های امیر نادری، مسلخ ساختهٔ هادی صابر، شازده احتجاب ساختهٔ بهمن فرمان‌آرا و شام آخر ساختهٔ شهیار قنبری.

نوری کسرائی در تاریخ ۲۱ دی ۱۳۹۸ در منزل مسکونی خود در تهران درگذشت و دو روز بعد پیکرش توسط پلیس و آتش‌نشانی کشف شد. علت مرگ سکته و فشار خون بالا اعلام شده‌است.

پوری بنایی

صدیقه بنایی با نام هنری پوری بنایی (زاده ۱۹ مهر ۱۳۱۹ در اراک) بازیگر فیلم، سینما و تلویزیون است.

او در طول فعالیت هنری خود با بازیگران نامدار و مطرحی چون محمدعلی فردین، ناصر ملک مطیعی، ایرج قادری ، بهروز وثوقی و بهمن مفید همبازی بوده‌است.

آخرین کار سینمایی بنایی، بازی در فیلم مریم و مانی به کارگردانی کبری سعیدی است. البته در سال ۱۳۸۶ در فیلم شیرین به کارگردانی عباس کیارستمی به عنوان یکی از صد بازیگر زنی که در این فیلم در نقش تماشاگران در حال تماشای یک فیلم دیده شدند، شرکت داشت.

بنایی سال ۱۳۴۸ در ۲۹ سالگی با فیلم قیصر در نقش اعظم کنار چهره‌هایی چون بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی دیده شد. او یکسال بعد هم در فیلم کوچه مردها به کارگردانی سعید مطلبی در کنار محمدعلی فردین حضور خاطره‌انگیزی داشت.

ایرن

ایرن زازیانس (۲۰ مرداد ۱۳۰۶ – ۷ مرداد ۱۳۹۱) با نام هنری ایرن، هنرپیشهٔ ایرانی ارمنی‌تبار تئاتر، سینما و تلویزیون بود.

ایرن بازیگری را از تئاتر فردوسی آغاز کرد. در سال ۱۳۲۹، به دعوت عبدالحسین نوشین و لرتا، ایرن به جمع بازیگران تئاتر سعدی در برنامه افتتاحیه این تئاتر پیوست و در نمایش‌های شنل قرمز، بادبزن خانم ویندرمیر و چراغ گاز بازی کرد. وی سپس به سینمای ایران راه یافت و تا زمان انقلاب در حدود ۳۰ فیلم سینمایی بازی کرد که از بین آن‌ها می‌توان به فیلم‌هایی همچون چشم به راه، قاصد بهشت، چشمه آب حیات و مروارید سیاه، محلل، بلوچ، برهنه تا ظهر با سرعت و خروس اشاره کرد.

بسیاری از ایرانیان بازیگری او در سریال تلویزیونی سلطان صاحبقران و تخت ابونصر را به خاطر دارند. وی پس از انقلاب ۱۳۵۷ از ادامه فعالیت‌های هنری خود بازماند و اجازه نیافت که بر پرده سینما دوباره ظاهر شود. این هنرمند که پیشینهٔ نقش‌آفرینی در ۲۶ فیلم سینمایی، ۴ سریال تلویزیونی و چندین تئاتر را در کارنامه خود داشت، پس از ناامیدی از بازگشت به بازیگری، در دوره‌های آموزشی زیبایی و پوست شرکت کرد و این کار را برای امرار معاش در پیش گرفت.

وی در روز شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۱ (۲۸ ژوئیه ۲۰۱۲) در سن ۸۵ سالگی به علت بیماری سرطان ریه در بیمارستان دی، تهران درگذشت.

روشنک صدر

روشنک صدر با نام تولد آذر کریمخانی قزقلعه در سال ۱۳۳۸ زاده شد. او توسط رضا بیک ایمانوردی و با فیلم اسلحه وارد دنیای سینما شد و در فیلم‌هایی چون جایزه، قادر، جاهل و رقاصه، بیدار در شهر، رامشگر، بر فراز آسمان‌ها و … نقش آفرینی نمود. به دنبال وقوع انقلاب ۱۳۵۷ روشنک درگیر اعتیاد شد؛ به گونه‌ای که ۲۸ تیرماه ۱۳۶۶ به علتِ فشارهای زیادِ عصبی و می‌گساری دچار سکته مغزی شده و در سن ۲۸ سالگی درگذشت. پیکر او در شماره ۴۵، ردیف ۸۰، قطعه ۱۰۸ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

فرزانه تاییدی

فرزانه تأییدی (۱۳۲۴ – ۴ فروردین ۱۳۹۹) هنرپیشه سینما و تئاتر ایران بود. وی در فیلم‌هایی چون بدون دخترم هرگز، فریاد زیر آب، سفر سنگ و خاک و مجموعه تلویزیونی طلاق، ساخته مسعود اسدالهی، ایفای نقش کرد. وی از بازیگران سرشناس و محبوب سینما و تئاتر پیش از انقلاب ۵۷ بود و اغلب او را به‌خاطر نقش‌آفرینی در فیلم «فریاد زیر آب» در کنار «داریوش اقبالی» به خاطر می‌آورند. فرزانه تأییدی پس از انقلاب نیز در فیلم «میراث من، جنون» ساخته مهدی فخیم‌زاده بازی کرد، اما از اوائل دهه ۶۰ دیگر اجازه فعالیت پیدا نکرد و از وزارت فرهنگ نیز که در استخدام رسمی آن بود، بدون ذکر دلیل اخراج شد.

بالاخره در اوایل سال ۱۳۶۵ به انگلستان رفت و تا زمان مرگ به همراه بهروز به نژاد در لندن کار و زندگی کرد. فرزانه تأییدی در عصر روز ۵ فروردین‌ماه ۱۳۹۹ پس از تحمل سال‌ها بیماری سرطان ریه در ۷۵ سالگی در لندن درگذشت.

گوگوش

گوگوش خواننده و بازیگر سرشناس ایرانی است که از کودکی فعالیت هنری خود را شروع کرده است او در سن ۹ سالگی در دو فیلم گرجی عبادیا به نام بیم و امید و فرشته فراری بازی کرد.او در طول فعالیت بازیگری خود با هنرپیشگانی همچون بهروز وثوقی، پوری بنایی، حمیده خیرآبادی، جمشید مشایخی و.. همبازی شد. او برای فیلم بی تا هژیر داریوش جایزه سپاس بهترین بازیگر زن سال ۱۳۵۱را دریافت کرد او در این فیلم با بازیگرانی همچون عزت الله انتظامی، اکبر زنجانپور و مهین شهابی به ایفای نقش پرداخت.

بعد از همکاری گوگوش با پرویز صیاد و بهمن فرمان‌آرا در فیلم در امتداد شب داستان فیلمی بنام «همیشه شب» توسط بهمن فرمان‌آرا به گوگوش پیشنهاد داده شد در این فیلم قرار بود که داریوش اقبالی نقش مقابل گوگوش را بازی کند. داستان این فیلم درباره زندگی هنرمند خوش آواز پری زنگنه است که در یک حادثه رانندگی بینایی خود را از دست می دهد این فیلم به دلیل نزدیک شدن به زمان انقلاب هرگز ساخته نشد. گوگوش پس از این فعالیت بازیگری خود را ادامه نداد و در فیلمی بازی نکرد.

لیلا فروهر

لیلا فروهر متولد ۴ اسفند ۱۳۳۷ خورشیدی در اصفهان است. وی در خانواده‌ای هنرمند از پدر و مادری هنرپیشه به نامهای جهانگیر فروهر و فرنگیس فرحزادی به دنیا آمد. لیلا از سه سالگی پا به صحنهٔ تئاتر گذاشت و به نقش آفرینی در تئاترهای مختلف در تئاتر سپاهان اصفهان در کنار پدر و مادر خود و هنرمند سرشناس تئاتر ارحام صدر پرداخت.

او بازیگری در سینما را از ۵ سالگی آغاز کرد و در فیلم مراد و لاله و سپس در فیلم خروس جنگی نقش آفرینی کرد. در ۹ سالگی در فیلم سلطان قلب‌ها در کنار محمدعلی فردین بازی کرد. موفقیت و هنر لیلا در فیلم سینمایی سلطان قلب‌ها تا حدی برای محمدعلی فردین دلنشین بود، که تولد لیلا فروهر را در سندیکای هنرمندان برپا کرد. لیلا در فیلم من هم گریه کردم با بهروز وثوقی به نقش آفرینی پرداخت.

او پس از انقلاب ایران به دادگاه‌های انقلاب اسلامی احضار شد. لیلا به دلیل ممنوعیت خوانندگی زنان و پاره‌ای دیگر از مشکلات در سال ۱۳۶۵ به کردستان ترکیه رفت و سپس به استانبول رفت، بعد از آنجا رهسپار آلمان شد و پس از چهار روز به فرانسه رفت و در فرانسه، مادر، خواهر و برادر خود را پس از یکسال دوری ملاقات کرد. لیلا در سال ۱۹۸۸ میلادی به آمریکا مهاجرت کرد و ساکن شهر لس آنجلس شد و در آنجا نیز به خواندن در کنسرت‌ها و تولید آلبوم جدید پرداخت.

لیلا فروهر در ۲۹ مرداد ۱۳۸۳ با فردی به نام اسماعیل نبی (اسی) ازدواج کرد و به شهرستان اورنج، کالیفرنیا نقل مکان کرد. رضا اصلان، خواهرزاده فروهر است.

طوطی سلیمی

طوطی سلیمی (۹ آبان ۱۳۳۳ در تهران – ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۱ در بیمارستان شهدای تجریش تهران) بازیگر سینمای قبل از انقلاب ایران بود. وی فعالیت خود را با نام طوبی سلیمی آغاز کرد.طوطی سلیمی توسط علی درویش رئیس سازمان سینمایی هلن به سینما معرفی شد. اولین فیلم اکران شده از او فیلم «صمد آرتیست میشود» بود ولی اولین حضورش در سینما در فیلم توقیف شده «سنجر» به کارگردانی سیروس الوند بود که هیچوقت اکران نشد. او در فیلم سنجر با نام طوبی سلیمی در تبلیغات و پوستر فیلم معرفی شده بود.

او طی سالیان محدود فعالیت خود در سینما در فیلمهایی چون کینه، سنجر، صمد خوشبخت می‌شود، تکیه بر باد، ولینعمت، رابطه جوانی، مرد نا آرام، مرد شرقی زن فرنگی شرکت نمود. او پس از انقلاب به دادگاه‌های انقلاب اسلامی احضار شد. پس از انقلاب نیز سلیمی به فعالیت خود در قالب سریال تلویزیونی “روزی عقابی” نقش آفرینی نمود.

در تارخ ۳۰ آذر ۱۳۹۰ بود که روزنامه همشهری عکس طوطی سلیمی را در زمره افراد مجهول الهویت چاپ نموده بود تا خانواده‌های آن‌ها جهت شناسایی مراجعه فرمایند.

وی مبتلا به دو بیماری عمده قلبی و تنگی نفس بود، به همین دلیل به بیمارستان شهدای تجریش منتقل و از آنجایی که معالجات انجام شده مفید واقع نشد در تاریخ ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ در سن ۵۷ سالگی درگذشت.

شورانگیز طباطبایی

شورانگیز طباطبایی (زادهٔ ۱۳۳۲) هنرپیشه ایرانی است که قبل از انقلاب فعالیت می‌کرد. وی با نام مستعار «کاترین» و با فیلم اکبر دیلماج ساختهٔ خسرو پرویزی به سینما آمد. وی پیش از این فیلم، با نام مستعار شاپرک در فیلم خشم و خون و طاهر که هنوز به نمایش در نیامده بود، بازی کرده بود. بازی در فیلم اکبر دیلماج (با حضور رضا ارحام صدر، ایرن زازیانس و دیانا) سکوی پرتابی برای شورانگیز طباطبایی بود و بعد از آن به علت زیبایی خاصی که داشت به یک باره مورد توجه فیلمسازان قرار گرفت و دست مزدش از سی هزار ریال به سیصد هزار ریال ترقی نمود. شورانگیز طباطبایی در تعدادی قابل توجه از فیلمهای موسوم به فیلم‌فارسی بازی کرده‌است. متفاوت‌ترین فیلم وی از دیدگاه IMDb، فیلم «کنیز» است. او پس از انقلاب۱۳۵۷ با محمد صالح‌علا ازدواج کرد.

آرام

اعظم میرحسینی با نام هنری آرام (زاده ۱۳۳۲ تهران) هنرپیشه سینما اهل ایران است. وی در فاصله سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۶ فعالیت می‌کرد. وی بعد از آشنایی با مازیار پرتو، به سینما راه یافت و با نام هنری آرام، در اولین فیلم؛ گرگ بیزار، با بهروز وثوقی هم‌بازی شد. آرام یا اعظم میرحسینی ازدواج کرده و متاهل است و نام همسرش مجید مجتهدی است.

سپیده

نسرین کهزک (زادهٔ ۱ شهریور ۱۳۳۲ در تهران) که با نام هنری سپیده شناخته می‌شود، بازیگر بازنشستهٔ اهل ایران است. او فعالیتش را در دههٔ ۱۳۵۰ ایران پهلوی آغاز کرد و برای بازی در بی‌قرار (۱۳۵۲) برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر نقش دوم زن از جشنواره فیلم سپاس شد. او پس از انقلاب ۱۳۵۷ از بازیگری کناره‌گیری کرد.

وی با نام مستعار سپیده و با فیلم پهلوان مفرد ساختهٔ امان منطقی به سینما آمد. در این فیلم بازیگرانی چون ناصر ملک‌مطیعی و رضا بیک ایمانوردی شرکت داشتند. وی پیش از اینکه به سینما بیاید، در سال ۱۳۴۸ شرکت در فیلمهای تبلیغاتی را شروع کرد. سپیده به خاطر بازی در فیلم بی‌قرار، برنده جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن از ششمین جشنواره سپاس شد. وی یک برادر کوچکتر از خود بنام رامسین کبریتی دارد، امیر علی منطقی پسر سپیده می‌باشد. او پس از انقلاب از عرصه بازیگری خداحافظی کرد.

فرشته جنابی

فرشته جنابی (۱۳۲۷ – ۴ خرداد ۱۳۷۷) هنرپیشه ایرانی بود. او با فیلم زن یکشبه پا به سینمای ایران گذاشت. وی مورد توجه فیلمسازان قرار گرفت و در مدت کوتاهی در فیلم‌های زیادی ایفای نقش کرد. او در فیلم قیامت عشق همبازی عزت‌الله انتظامی بود.

فرشته جنابی بازیگر زیبا و بی پروای سینمای ایران بود که بعد از انقلاب، از گردونه بازیگری سینما کنار گذاشته شد. او در فیلم‌هایی چون مهدی مشکی و شلوارک داغ، گذر اکبر، کیفر، قیامت عشق، این گروه محکومین، زن یکشبه، طوطی، شیر تو شیر، برهنه تا ظهر با سرعت و با عشق مردن بازی کرد. وی همچنین آهنگسازی فیلم کفش‌های جیرجیرک دار (پس از انقلاب) را بر عهده داشت.

گفته می‌شود دادگاه ویژه‌ای که به امور مربوط به هنرمندان رسیدگی می‌کرد، به دلیل فیلم «برهنه تا ظهر با سرعت»، به‌طور پنهانی برای وی حکم اعدام صادر کرد. این حکم اجرا نشد، چون وی پنهان شده بود. وی در ۴ خرداد ۱۳۷۷ در سن پنجاه سالگی و در انزوا به دلیل سکته قلبی در تهران درگذشت.

لطفا نظرات و دیدگاه های خود را درباره این بازیگران قدیمی در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.