مسجد چورس قره ضیاالدین درجبهه شمالی روستای چورس، درحدود ۷ کیلومتری جنوب شهرستان قره ضیاءالدین واقع گردیده است. مسجد چورس که با نام قیرمیزی مسجد نیز شناخته میشود، در روستای چورس در شهرستان چایپاره، استان آذربایجان غربی قرار دارد. با قدمتی که به دوره صفوی و قاجار بازمیگردد، این مسجد به دستور مرتضی قلی خان دنبلی، حاکم چورس در دوره شاه عباس صفوی در قسمت شرقی روستا بنا شد. از آنجا که نمای بیرونی بنا را با استفاده از آجرهای قرمز رنگ ساختهاند. این مسجد با نام قیرمیزی به معنی قرمز شهرت یافته است. این اثر در تاریخ ۱ دی ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۹۵۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری مسجد چورس قره ضیاالدین
بنای مسجد با نقشه مربع به ابعاد ۵۰/۱۸×۵۰/۱۹ متر به صورت شبستانی ستوندار ساخته شده که گنبدهای کم خیز پوشش آن برروی چهار ستون مرکزی و دیوارهای جانبی قرار می گیرد . درحال حاضر فقط قسمت شرقی مسجد با دو ستون و سه پوشش گنبدی باقی مانده است . ستون های مسجد، ازسنگ آهک سفید رنگ تراشیده شده است و نقوش زیبایی در قسمت سرستون دارند . درداخل مسجد، تزیینات و کتیبه ای مشاهده نمی شود و تنها پوشش بنا اندود گچی است که بر سطوح داخلی دیده می شود . درجبهه جنوبی مسجد، محراب و در دو طرف آن، طاقنماهای قرار دارد . روبه روی محراب و در ضلع شمالی بنا، ورودی بنا با ازاره مرمری قرار گرفته است و ازبیرون ، بر بالای آن، جای کتیبه مفقود بنا دیده می شود .
در جبهه شمالی مسجد ، راه پله مارپیچی وجود دارد که دسترسی به پشت بام را ممکن می سازد . مصالح مورد استفاده دربنا، آجر قرمز رنگ و سنگ است و احتمالا نامگذاری مسجد به قرمز نیز ازهمین جا ناشی می شود . دربخش هایی از بنا، تیرهای چوبی مستحکمی به کار رفته که تعدادی از آنها در درگاه ورودی دیده می شود . با توجه به ویژگی های معماری مسجد قرمز چورس می توان آن را ازساخته های دوره صفویه دانست.
نحوه دسترسی
آدرس: استان آذربایجان غربی، خوی، قره ضیاالدین، روستای چورس