سید عباس حسینی با اشاره به آغاز اعزام زائران به سرزمین وحی، به ارائه جزئیاتی از این سفر نورانی پرداخت.

پس از ۹ سال تعطیلی عمره، بالاخره انتظار‌ها برای تشرف به خانه خدا به سر آمد. با تلاش انجام شده پس از برقراری رابطه سیاسی بین ایران و عربستان، اعزام زائران ایرانی به خانه خدا هم از امروز ۲۸ شهریور آغاز شد. در این مرحله ۱۷۰ هزار نفر تا پایان پاییز با هزینه ۴۳ تا ۴۶ میلیون تومان به خانه خدا می‌روند.

برای اطلاع از جزئیات این سفر نورانی با رئیس سازمان حج و زیارت سیدعباس حسینی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در ادامه می‌آید:

اعزام‌ها برقرار شده است، زائران از کدام استان‌ها به سرزمین وحی مشرف می‌شوند؟

در این مرحله ۱۶ فرودگاه برای انتقال زائران خانه خدا پیش‌بینی شده است که در صورت هماهنگی سازمان هواپیمایی، این تعداد بیشتر می‌شود. در حال حاضر زائران از فرودگاه استان‌های تهران، ارومیه، اصفهان، اردبیل، اهواز، بیرجند، بندرعباس، بوشهر، تبریز، زاهدان، ساری، شیراز، کرمان، گرگان، مشهد و یزد راهی سرزمین وحی خواهند شد. زائرانی هم که در شهر یا استان آن‌ها ایستگاه پروازی عمره وجود ندارد، از استان‌های هم‌جوار به زیارت مشرف می‌شوند.

روزانه ایران‌ایر ۲ پرواز به سرزمین وحی دارد. چند کاروان در هفته اعزام می‌شود؟

یک فروند هواپیما از سوی ایران‌ایر به جابه‌جایی زائران عمره اختصاص یافته است که این هواپیما در روز ۲ بار به سرزمین وحی می‌پَرَد. بر همین اساس، روزانه حدود ۵۰۰ نفر در قالب ۴ کاروان به عمره اعزام می‌شوند. البته از نیمه مهر هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) قول مساعد برای افزایش پرواز‌ها به عربستان را داده است. با توجه به اینکه سفر به سرزمین وحی فقط هوایی انجام می‌شود، هر چه تعداد هواپیما بیشتر برای این مسیر توسط ایران‌ایر تخصیص یابد، می‌توانیم زائر بیشتری به مکه اعزام کنیم. بر همین اساس، در صورت افزایش تعداد پروازها، تعداد اعزام‌ها هم بیشتر خواهد شد.

ظرفیت کاروان‌ها چگونه است؟

کاروان‌های عمره از ۸۲ تا ۱۳۲ نفره است. عوامل اجرایی کاروان‌ها هم به این شکل است که برای کاروان‌های ۸۰ تا ۹۵ نفره، یک مدیر کاروان و یک روحانی در نظر گرفته شده است. کاروان‌هایی با ظرفیت ۱۲۰ نفر به بالا نیز یک مدیر، یک معاون و یک روحانی دارند.

زائران ایرانی پس از ورود به سرزمین وحی چه می‌کنند؟ به کجا می‌روند و چند روز در عربستان هستند؟

برنامه اعزام عمره ۱۰ روزه است که زائران ۵ روز در مدینه اسکان دارند و ۵ روز در مکه هستند. بر اساس برنامه تعیین شده، همه زائران ابتدا به مدینه می‌روند. در مدینه علاوه بر زیارت حرم پیامبر اعظم صلی‌الله علیه و آله و ائمه بقیه علیهم‌السلام، یک روز برای زیارت دوره به مسجد قبا، شهدای احد و سبعه مساجد و مسجد ذوالقبلتین مشرف می‌شوند. پس از آن در مسجد شجره مُحرم شده و به سوی خانه خدا می‌روند. در مکه هم پس از اعمال عمره، یک زیارت دوره دارند که در صورت فراهم شدن موقعیت به سرزمین منا و عرفات رفته و پس از ۵ روز حضور در مکه مکرمه، از فرودگاه جده به کشور بازمی‌گردند.

چند هتل در مکه و مدینه برای اسکان زائران ایرانی اجاره شده است؟

در حال حاضر ۱۲ هتل برای ایرانیان اجاره شده که ۸ هتل در مدینه و ۴ هتل در مکه است. ظرفیت و کیفیت این هتل‌ها هم با یکدیگر فرق دارد.

برنامه غذایی زائران در سرزمین وحی چگونه است؟ مواد اولیه را از ایران تهیه و به عربستان ارسال می‌کنید؟

برنامه غذایی مطابق با ذائقه عمومی اقوام مختلف ایرانی تنظیم شده است و توسط آشپز و سرآشپز ایرانی طبخ می‌شود. ۲ آشپزخانه در عربستان داریم که یکی در مکه و دیگری در مدینه است و غذای همه زائران به‌صورت متمرکز طبخ و توزیع می‌شود. مواد اولیه نیز از بهترین مواد موجود در بازار عربستان از سوی کمیسیون خرید توسط افراد باتجربه تهیه می‌شود. با توجه به اینکه روابط تجاری با عربستان هنوز برقرار نشده است، امکان ارسال مواد اولیه به عربستان برای تهیه غذای زائران را نداریم. به همین دلیل هم همه مواد غذایی در عربستان خریداری می‌شود.

هزینه سفر در این دوره ۴۳ تا ۴۶ میلیون تومان است. برای کاهش هزینه‌ها چه کردید؟

ما سعی کردیم که از همه هزینه‌های اضافه بکاهیم. چون علاوه بر چانه‌زنی با طرف‌های قرارداد، مسکن را به صورت موسمی اجاره می‌کنیم. همچنین با خرید کالا از فروشندگان اصلی، هزینه‌ها به‌درستی مدیریت می‌شود. تفاوت قیمت کاروان‌ها هم به پرواز و تغذیه و ... ربطی ندارد. چرا که همه زائران با یک نوع پرواز به عربستان می‌روند. همچنین با توجه به اینکه غذا در آشپزخانه مرکزی طبخ و توزیع می‌شود، وعده‌های غذایی یکسان است؛ بنابراین نوع هتل در مکه و مدینه باعث تفاوت در هزینه کاروان می‌شود.

هزینه سفر در این دوره با ارز چند تومانی در نظر گرفته شده است؟

قیمت عمره در این دوره بر اساس مبلغ ارز مرکز مبادله طلا و ارز تعیین شده که در آن زمان نرخ ارز حواله در این مرکز، ۴۳ هزار و ۷۰۰ تومان بود.

با توجه به گلایه برخی از زائران از گرانی عمره، برنامه‌ای برای ارائه تسهیلات به زائران دارید؟

سپرده زائران در نزد شعب بانک‌های عامل است و تا زمانی که آن‌ها قصد تشرف به خانه خدا را نداشته باشند، مانند یک حساب سپرده ودیعه‌گذاری به نام خود زائر و سود مشارکت در عقود اسلامی نیز به حساب زائر واریز می‌شود. بر همین اساس، عملاً هیچ وجهی در اختیار سازمان حج و زیارت نیست. مبالغ سپرده زائران وقتی که آن‌ها قصد تشرف دارند و بر اساس گروه قیمتی انتخابی، وجوه خود را واریز می‌کنند، به حساب سازمان حج واریز می‌شود؛ بنابراین، پولی در دست ما نیست و امکان ارائه تسهیلات نداریم. البته با بانک‌های عامل (ملت و ملی) مذاکراتی داشته و تسهیلات برای زائران عمره درخواست دادیم، اما هنوز پاسخی از آن‌ها دریافت نکرده‌ایم.

در اطلاعیه سازمان حج و زیارت برای ثبت‌نام عمره، اولویت یک تا ۱۸۰ فراخوانده شدند. هنوز هم این محدودیت ما برای اینکه اولویت‌بندی را رعایت کنیم، در مرحله نخست به دارندگان فیش عمره تا اولویت ۱۴۰ را فراخوان دادیم. پس از آن هم اولویت تا ۴۰۰ امکان ثبت‌نام داشتند که هم‌اکنون در بسیاری از استان‌ها دارندگان فیش عمره تا ۶۰۰ هم می‌توانند در کاروان‌ها نام‌نویسی کنند.

اصلی‌ترین هزینه سفر عمره به کدام بخش اختصاص دارد؟

پرواز و اسکان زائران اصلی‌ترین هزینه را دارد. سازمان هواپیمایی هزینه رفت و برگشت زائران عمره را حدود ۱۷ میلیون تومان اعلام کرده است که بیش از ۳۵ درصد کل هزینه سفر عمره را شامل می‌شود. البته این مبلغ در صورت گران‌شدن سوخت پرواز، افزایش می‌یابد.

برای افزایش اعزام‌های عمره هم مذاکراتی با سعودی‌ها داشتید؟

عمره همچون حج تمتع نیست که ما با طرف سعودی مذاکره کرده و تفاهم‌نامه منعقد کنیم. خدمات عمره در عربستان به شرکت‌های خصوصی واگذار شده است. بر همین اساس شرکت‌های خصوصی ایران هم با طرف سعودی وارد مذاکره شده و ما ناظر بر ارائه خدمات هستیم.

ظرفیت اعلام شده برای این دوره از عمره ۱۷۰ هزار نفر است. تاکنون چند نفر برای این سفر نورانی ثبت‌نام کردند؟

از ۱۷ شهریور تاکنون ۴۲ هزار و ۹۰۰ نفر اطلاعات خود را در سامانه رزرو تکمیل و برای تشرف اعلام آمادگی کرده‌اند. همچنین ۱۱ هزار و ۶۰۰ نفر کاروان مورد نظر خود را برای زیارت خانه خدا انتخاب و ۱۰ هزار و ۶۰۰ نفر با پرداخت هزینه سفر، ثبت‌نام خود را قطعی کرده‌اند.

پیش‌بینی می‌کنید که تا پایان این دوره استقبال از سفر‌ها به ۱۷۰ هزار نفر برسد؟

در ۱۰ روز بیش از ۱۰ هزار نفر ثبت‌نام قطعی کرده‌اند. با توجه به اینکه مهرماه است و فصل مدارس، از طرفی هم تازه اعزام‌ها شروع شده، هنوز برخی که متقاضی سفر هم هستند، اقدام به ثبت‌نام نکرده‌اند؛ بنابراین ما نگران استقبال نیستیم. در حال حاضر بیش از ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در نوبت تشرف هستند که برنامه‌ریزیی مقدماتی برای کم‌تر از ۵ درصد این تعداد است.

ما در سال‌های گذشته که عمره برقرار بود سالانه بیش از ۸۵۰ هزار نفر اعزام می‌کردیم؛ بنابراین توان ما برای اعزام در صورت فراهم شدن موقعیت به‌ویژه افزایش پروازها، ۳ برابر این ظرفیت است که امیدواریم با افزایش تعداد زائران اعزامی به خانه خدا، تعداد قابل توجهی از زائرانِ در لیستِ نوبت برای تشرف به این سفر معنوی را کاهش دهیم.

ثبت‌نام مجدد برای عمره انجام می‌شود؟

نه فعلاً ثبت‌نام جدید برای عمره نداریم و اولویت ما اعزام ۵ هزار و ۸۰۰ دارنده فیش در لیست انتظار است که ممکن است تمایل به رفتن نداشته باشند یا برای رفتن به دنبال فرصت مناسب‌تری هستند.

دور بعدی ثبت‌نام و اعزام عمره از چه زمانی آغاز می‌شود؟ ظرفیت چقدر خواهد بود؟

هم‌اکنون برنامه اعزام‌های این دوره که تا پایان پاییز ادامه دارد، در حال انجام است. پس از قطعی‌شدن، زمان و هزینه دور بعدی اعزام‌ها را اطلاع‌رسانی می‌کنیم.

اگر کسی فیش عمره نداشته باشد، می‌تواند با کاروان‌ها به عمره برود؟

ثبت‌نام و انتخاب کاروان عمره فقط برای دارندگان فیش دارای اولویت امکان‌پذیر است.

چگونه باید برای تهیه فیش اقدام کرد؟ مرجعی برای نظارت بر نقل و انتقال فیش‌های عمره هم وجود دارد؟

افراد می‌توانند برای خرید یا فروش فیش عمره به دفاتر و شرکت‌های مجاز زیارتی مراجعه کنند. آن‌هایی که قصد خرید دارند، باید فیش را از افرادی که فیش عمره دارند، اما نمی‌خواهند به این سفر بروند یا به هر دلیلی تمایل به فروش آن دارند، خریداری کنند. پس از مراجعه به دفتر زیارتی و تأیید توسط دفتر استان، باید به بانک مراجعه کرده و فیش عمره از فروشنده به نام خریدار تغییر کند.

والدین باید برای کودکان هم فیش عمره بخرند؟

آن‌هایی که قبل از توقف ثبت‌نام عمره، فیش خریداری کرده بودند و بعد از آن صاحب فرزند شدند، نیازی به خرید فیش عمره برای فرزندشان ندارند و می‌توانند با پرداخت هزینه اعزام، خانوادگی به این سفر بروند. البته این موضوع مشمول سند نقل و انتقال فیش عمره نمی‌شود؛ به‌طوری‌که اگر پدر و مادری خودشان فیش ندارند، باید هم برای خودشان و هم برای فرزندشان فیش عمره بخرند.

قیمت فیش عمره چقدر است؟

قیمت بر اساس توافق بین خریدار و فروشنده فیش عمره است و ما در موضوع قیمت‌گذاری ورودی نمی‌کنیم، چرا که در حیطه اختیارات سازمان حج و زیارت نیست.

اگر صاحب فیش عمره فوت کرده باشد، ورثه چگونه می‌توانند آن را بفروشند؟

اگر دارنده فیش عمره فوت کرده باشد، باید ورثه در محضر وکالت به یکی از وراث بدهد و آن یک نفر یا همه ورثه در زمان نقل و انتقال فیش حضور داشته باشند. البته برای جلوگیری از کلاهبردای و تخلف، نقل و انتقال اسناد به صورت وکالتی مورد پذیرش قرار ندارد و باید خریدار و فروشنده در دفتر زیارتی حضور داشته باشند تا از این طریق جلوی دلالی گرفته شود.