همه آنچه از فتق دیسک کمر باید بدانید.

فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌های ستون فقرات از وضعیت طبیعی خود خارج شود. این موضوع به اعصاب ستون فقرات فشار وارد کرده و منجر به درد در کمر، پاها، دست‌ها و گردن می‌گردد. برای درمان فتق دیسک کمر ابتدا از روش‌های غیرجراحی مانند داروهای مسکن، شل‌کننده‌ عضلانی، تزریق کورتیکواستروئید یا فیزیوتراپی استفاده می‌کنند. در صورتی که این روش‌ها تاثیری در بهبودی نداشته باشند، روش میکرودیسکتومی برای تسکین درد ناشی از فتق دیسک کمر توصیه می‌شود. اما در صورت داشتن درد شدید و محدود‌کننده حرکت بهتر است با یک متخصص ارتوپدی در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی دکترتو برای دریافت نوبت حضوری و از خدمات آنلاین برای مشاوره متنی یا تلفنی استفاده کنید.

فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک کمر یا پارگی دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌های ستون فقرات بیرون زده و به ستون فقرات و ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. در ستون فقرات بین هر دو مهره و در قسمت انحنای ۵ مهره کمری، یک دیسک غضروفی قرار دارد. هر دیسک متشکل از دو بخش است: لایه خارجی حلقوی و هسته مرکزی ژل‌ مانند که بخش عمده‌ای از آن را آب تشکیل می‌دهد.

زمانی که فتق (بیرون زدگی) دیسک اتفاق می‌افتد، دیسک ممکن است به طناب نخاعی و اعصاب ستون فقرات فشار وارد کند. در این حالت، با بیرون زدن و پاره شدن لایه خارجی دیسک، مواد هسته مرکزی بیرون ریخته می‌شوند. دیسک کمر آسیب‌‌دیده و انعطاف‌پذیری آن کاهش می‌یابد.

علائم فتق دیسک کمر

شایع‌ترین علائم فتق دیسک کمر عبارتند از:

• درد فتق در ناحیه کمر که ممکن است به پشت و باسن نیز گسترش پیدا کند و با حرکات و فعالیت‌های بدنی تشدید می‌شود.
• درد، سوزش یا ضعف در ناحیه پا به ویژه در ناحیه پشت ران، ساق و پا در اثر فشار روی اعصاب ناحیه کمر
• سوزش یا مورمور شدن در ناحیه پا، ساق یا کف پا
• ضعف یا کاهش قدرت در عضلات پا و ساق که باعث لنگ زدن یا دشواری در راه رفتن می‌شود.
• کاهش یا از دست رفتن رفلکس‌ زانو یا آشیل
• اختلال در دفع ادرار و مدفوع در موارد نادر

متن انگلیسی:
Some common symptoms of a herniated or slipped disc include: Pain that occurs on one side of the body. Sharp pain in one part of the leg, hip, or buttocks and numbness in other parts. You may also feel pain or numbness on the back of the calf or sole of the foot
ترجمه متن:
برخی از علائم رایج فتق یا لیز خوردن دیسک عبارتند از: دردی که در یک طرف بدن رخ می‌دهد، درد شدید در یک قسمت ساق پا، لگن یا باسن و بی‌حسی در قسمت‌های دیگر. همچنین ممکن است در پشت ساق پا یا کف پا احساس درد یا بی‌حسی کنید.

pennmedicine

علت فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

• افزایش فشار بر دیسک‌های کمر در اثر بلند کردن وزنه‌ سنگین، پیچش شدید تنه، تکرار حرکات یکنواخت و بارگیری مداوم و چاقی و اضافه وزن
• تغییرات طبیعی ناشی از سن و کاهش انعطاف‌پذیری و قدرت دیسک‌ها
• آسیب‌های ناگهانی ناشی از تصادف، سقوط از ارتفاع و ضربات مستقیم به ناحیه کمر
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتروز مفاصل ستون فقرات، استئوپروز و بیماری‌های مادرزادی ستون فقرات
• عوامل ژنتیکی

تشخیص فتق دیسک کمر

تشخیص فتق دیسک کمر شامل مجموعه‌ای از اقدامات تشخیصی می‌شود که پزشک متخصص برای ارزیابی علائم بیمار و تایید وجود فتق دیسک انجام می‌دهد. ابتدا پزشک با گرفتن شرح حال و انجام معاینات فیزیکی، به بررسی علائم و نشانه‌های بالینی بیمار ازجمله ارزیابی درد، محدودیت حرکتی، تغییرات حسی و ضعف عضلانی در اندام‌های تحتانی می‌پردازد.

در صورت شک به وجود فتق دیسک، پزشک اقدامات تصویربرداری مانند رادیوگرافی، MRI یا سی‌تی‌اسکن را درخواست می‌کند تا محل و میزان فتق دیسک را به صورت دقیق تشخیص دهد. در برخی موارد، آزمایش‌های الکتروفیزیولوژیک مانند الکترومیوگرافی نیز برای ارزیابی آسیب عصبی انجام می‌شوند.

موقع راه رفتن در کمر احساس درد می‌کنی؟

از متخصص برای معاینه‌ وقت بگیر.

درمان فتق دیسک کمر

درمان فتق دیسک کمر بر اساس شدت علائم و میزان درگیری عصب به صورت محافظه‌کارانه یا جراحی انجام می‌شود:

• استراحت و کاهش فعالیت برای کاهش فشار بر دیسک
• استفاده از داروهای ضددرد و ضدالتهاب برای درمان درد دیسک کمر
• انجام ورزش‌های تقویت‌کننده عضلات کمر و شکم
• استفاده از بریس طبی برای حمایت از کمر
• تزریق داخل مفصلی استروئید برای کاهش التهاب

در موارد شدید درمان جراحی توصیه می‌شود که عبارتند از:

نوع جراحی	توضیح
جراحی دیسکتومی	خارج کردن قسمت برآمده دیسک
جراحی لامینکتومی	برداشتن قسمتی از استخوان مهره برای دسترسی به دیسک
جراحی فیوژن مهره‌ها	ثابت کردن مهره‌ها به یکدیگر برای کاهش فشار روی دیسک

انواع درمان جراحی دیسک کمر

۱. عمل فتق دیسک کمر

عمل دیسک کمر با بیهوشی عمومی برای بیمار آغاز می‌شود تا احساس درد طی عمل نداشته باشد. سپس پزشک جراح برشی کوچک در ناحیه کمر بیمار ایجاد می‌کند تا بتواند به مهره‌ها و دیسک مربوطه دسترسی پیدا کند. پس از آن، پزشک با استفاده از ابزارهای جراحی، قسمت برآمده و فتق‌شده دیسک را به دقت خارج می‌کند. این عمل به دیسکتومی معروف است.

پزشک همچنین سایر دیسک‌های مجاور را نیز بررسی می‌کند تا مطمئن شود که مشکل دیگری وجود ندارد. در نهایت، پزشک برش پوستی را با بخیه‌های مناسب می‌بندد. پس از جراحی، بیمار تحت مراقبت‌های ویژه پزشکی قرار می‌گیرد تا از بهبود مناسب اطمینان حاصل شود. بازگشت به فعالیت‌های روزمره ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی امکان‌پذیر است.

۲. درمان فتق دیسک کمر بدون جراحی

درمان فتق دیسک کمر بدون جراحی شامل موارد زیر می‌شود:

• درمان دارویی با داروهای ضد التهاب، مسکن یا استروئیدها
• فیزیوتراپی و ورزش درمانی برای تقویت عضلات کمر، افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش درد
• استفاده از کمربند طبی
• تزریق موضعی داروهای ضدالتهاب یا استروئید
• تغییرات سبک زندگی، مدیریت وزن، اصلاح وضعیت بدن هنگام نشستن یا خوابیدن و پرهیز از فعالیت‌های سنگین

۳. درمان فتق دیسک کمر با طب سنتی

درمان فتق دیسک کمر با طب سنتی شامل روش‌های مختلفی است که به صورت مکمل درمان طب رایج استفاده می‌شود. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• طب سوزنی
• ماساژ نواحی مربوط به ستون فقرات و عضلات اطراف
• گیاهان دارویی مانند زردچوبه، زنجبیل و گل گاوزبان
• تمرینات یوگا دیسک کمر
• حجامت

۴. درمان خانگی فتق دیسک کمر

روش‌های درمان خانگی فتق دیسک کمر عبارتند از:

• استراحت و کاهش فعالیت فیزیکی شدید
• استفاده از کمپرس سرد (کیسه یخ) برای کاهش درد و التهاب و کمپرس گرم برای افزایش جریان خون و بهبود انعطاف‌پذیری عضلات
• مصرف داروهای ضددرد و ضدالتهاب مانند استامینوفن یا ضدالتهاب مانند ایبوپروفن
• انجام تمرینات کششی خفیف برای عضلات پشت، ران و ساق پا
• استفاده از کمربند طبی یا بانداژ پشتی
• استفاده از مکمل‌های گیاهی مانند زردچوبه، زنجبیل و آرنیکا

۵. درمان فتق دیسک کمر با استراحت

توصیه می‌شود فرد چند روز (۲-۳ روز) در بستر استراحت کند تا فشار روی دیسک آسیب دیده کاهش یابد. این مدت استراحت باید به قدر کافی باشد تا التهاب و درد کاهش یابد. سپس فرد می‌تواند به تدریج فعالیت‌های سبک را آغاز کند و انجام حرکات کششی و تمرینات آرام بدنی برای تقویت عضلات پشت و کمر توصیه می‌شوند. این حرکات باید به آرامی و با احتیاط انجام شوند تا موجب تشدید درد نشوند.

در چند هفته اول، فرد باید فعالیت‌های سنگین بدنی، بلند کردن اشیا سنگین و حرکات شدید را محدود نماید و به تدریج با بهبود وضعیت، فعالیت‌های فرد افزایش می‌یابند. همچنین باید از کارهایی که موجب فشار بر ستون فقرات می‌شوند مانند خم شدن، چرخش ستون فقرات و نشستن طولانی مدت پرهیز شود.

۶. جا انداختن فتق دیسک کمر

جا انداختن فتق دیسک کمر یک روش درمانی برای مواردی است که فتق دیسک بزرگ و شدید باشد و با درمان محافظه کارانه بهبود نیابد. این روش شامل انجام عمل جراحی برای برگرداندن دیسک منتشر شده به موقعیت اصلی خود می‌شود. در این روش، ابتدا بیهوشی عمومی انجام می شود. سپس جراح با برش‌های کوچک در ناحیه کمر، به ستون فقرات دسترسی پیدا کرده و قسمت برآمده و فتق کرده دیسک را برداشته و آن را به موقعیت اصلی خود برمی‌گرداند.

۷. ورزش برای درمان فتق دیسک کمر

انجام حرکات کششی و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات می تواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند. تمرینات ورزشی برای درمان فتق دیسک کمر عبارتند از:

• انجام حرکات کششی برای عضلات پشت، کمر و پاها جهت کاهش فشار روی دیسک آسیب دیده
• تقویت عضلات کمر و شکم
• تقویت عضلات ران و پا از جمله چهارسر ران و دو سر
• انجام ورزش هوازی مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری

۸. بهترین روش درمان فتق دیسک کمر

بهترین روش درمان فتق دیسک کمر بستگی به شدت و پیشرفت ضایعه دارد. در موارد خفیف تا متوسط، روش‌های درمانی غیرجراحی معمولا موثر هستند:

• استراحت موقت و استفاده از کمربند کمری
• مصرف داروهای ضد التهاب یا مسکن
• انجام تمرینات فیزیکی و ورزش‌های کششی
• درمان‌های فیزیوتراپی مانند ماساژ و الکتروتراپی
• تزریق موضعی استروئید به داخل فضای اپیدورال
• استفاده از طب مکمل مانند طب سوزنی
• درمان‌های روانشناختی مانند کاهش استرس
• جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی یا در موارد شدید از طریق دیسکتومی، لامینکتومی و فیوژن ستون فقرات

۹. درمان سریع فتق دیسک کمر

برای درمان سریع فتق دیسک کمر، موارد زیر را می‌توان در نظر گرفت:

• مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• مصرف داروهای کورتیکواستروئید خوراکی
• تزریق موضعی استروئید به فضای اپیدورال (بین مهره‌ها)
• استراحت نسبی و کاهش فعالیت‌های فیزیکی پرتنش در روزهای اول

متن انگلیسی:
Your doctor might suggest that you rest in bed. Bed rest is fine for a short period of time, but don’t stay off your feet for longer than 1 or 2 days. You need to keep moving so your joints and muscles don’t stiffen up. You can also use ice and heat to help relieve your pain
ترجمه متن:
ممکن است پزشک به شما پیشنهاد دهد که در رختخواب استراحت کنید. استراحت در بستر برای مدت کوتاهی خوب است، اما بیشتر از ۱ یا ۲ روز نباید در یک مکان بمانید. باید به حرکت ادامه دهید تا مفاصل و ماهیچه‌هایتان سفت نشوند. همچنین می‌توانید از یخ و گرما برای تسکین درد خود استفاده کنید.

webmed

عوارض فتق دیسک کمر

شایع‌ترین عوارض فتق دیسک کمر عبارتند از:

• درد شدید در ناحیه کمر و پا (سیاتیک)
• احساس یخ زدگی، سوزش یا ضعف در اندام تحتانی
• محدودیت حرکتی در خم کردن، بلند کردن و چرخاندن تنه
• کاهش قدرت و انعطاف‌پذیری ستون فقرات
• ضعف عضلانی در اندام تحتانی
• کرختی و بی‌حسی در پاها
• اختلال در عملکرد مثانه و روده
• عوارض جدی‌تر مانند پارگی و نشت دیسک به داخل کانال نخاعی (فتق دیسک حاد)
• فشار بر طناب نخاعی و ایجاد اختلال در عملکرد اعصاب نخاعی
• در موارد نادر، ایجاد تخریب عصب و فلج عضلات

فتق دیسک کمر و سیاتیک

فتق دیسک کمر و سیاتیک رابطه نزدیکی با هم دارند. سیاتیک به درد و ناراحتی طول کشیده در طول عصب سیاتیک گفته می‌شود. عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن است که از کمر شروع شده و به پا ختم می‌شود. در اثر فتق دیسک کمر، هسته دیسک فشاری را روی این عصب وارد می‌کند که باعث ایجاد درد در طول مسیر این عصب می‌شود. به طور کلی فتق دیسک کمر یکی از علل اصلی ایجاد سیاتیک است.

درد کمر کلافه‌ات کرده و نمی‌دونی به خاطر فتق دیسکه یا نه؟ مشاوره بگیر.

پیشگیری از فتق دیسک کمر

روش‌های پیشگیری از فتق دیسک کمر عبارتند از:

• حفظ وزن مناسب
• پرهیز از قرار گرفتن در وضعیت نامناسب
• داشتن عضلات قوی در ناحیه کمر و شکم
• استفاده از تجهیزات کمکی هنگام انجام کارهای فیزیکی سنگین
• رعایت اصول صحیح حین بلند کردن اشیای سنگین

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داشتن فتق دیسک کمر باعث شده که فرد میلی به حرکت و راه رفتن نداشته باشد. اما نباید مدام در رختخواب بخوابید، عدم تحرک و صرفا درازکشیدن باعث شده که بعد از بلند شدن از رختخواب درد شدیدتر شود، چرا که عضلات سفت و کشیده می‌شوند. بهتر است بدن تحرک داشته باشد و طبق تجویز پزشک حرکات کششی ملایم و مناسب را انجام دهید. انجام تمرینات ورزشی ملایم همراه مسکن و داروهای تجویزی پزشک باعث بهبود فتق دیسک کمر می‌شوند. متخصص ارتوپدی می‌تواند شما را با میزان حرکت لازم آشنا سازد. اما چنانچه درد مانع از حضور شما در مطب می‌شود می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره آنلاین پزشک ارتوپد کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!