لیست تیم ملی فوتبال برای بازی با ازبکستان و قطر، نشان از یک دوران متفاوت در تیم ملی دارد، دورانی که برخلاف روزهای حضور کارلوس کی‌روش، خبری از برتری عددی لژیونرها برابر بازیکنان لیگ داخلی نیست و این بار کفه ترازو به سمت داخلی‌ها سنگینی می‌کند.

در حالی امیر قلعه‌نویی برای دیدار با ازبکستان و قطر، ۲۷ بازیکن را دعوت کرده است که تنها ۱۰ بازیکن از این تیم در لیگ‌های خارجی توپ می‌زنند و ۱۷ بازیکن از لیگ ایران به تیم ملی دعوت شده‌اند، اختلافی معنادار که نشان از گردش تیم ملی به سمت بازیکنان داخلی دارد.

اگر چه دیروز قلعه‌نویی پیش از سفر به تاشکند با انتقاد از لیگ ایران، گفته بود مسابقات، کیفیت لازم را نسبت به گذشته نداشت، با این حال لیگ برتر با وجود پایین آمدن کیفیتش، توانسته ملی‎‌پوشان بیشتری نسبت به لژیونرها در لیست به خودش اختصاص دهد. با این حال نگاهی به شرایط لژیونرهای کشورمان در لیگ‌های اروپایی و آسیایی نشان می‌دهد بیشتر از آنکه بازیکنان لیگ برتر به دلیل بالا رفتن کیفیت مسابقات دعوت شوند، به دلیل روند نزولی بازیکنان ایرانی در لیگ‌های خارجی، توانسته‌اند سهم بیشتری در لیست تیم ملی داشته باشند.

تنها نگاهی به لیست ۱۰ لژیونر دعوت شده و باشگاه‌ها و لیگ‌های این کشورها به خوبی آشکار می‌کند که چرا دوران لژیونرسالاری در تیم ملی به پایان رسیده است، دورانی که بازیکنان حاضر در لیگ‌های خارجی در هر شرایطی چه بازیکن ثابت و چه بازیکن سکونشین، جایگاهشان در تیم ملی تثبیت شده بود.

با توجه به این رویکرد، خیلی از بازیکنان داخلی که ستاره لیگ هم بودند، وقتی می‌دیدند با درخشش در تیم‌های داخلی راهی به لیست تیم ملی پیدا نمی‌کنند، به اولین پیشنهاد خارجی فارغ از اینکه می‌توانند در آن لیگ و آن تیم موفق باشند، بله می‌گفتند تا جایگاهشان را در تیم ملی تضمین کنند.

حالا اما آن دوران گذشته است و حضور در لیگ خارجی دیگر ضمانتی برای قرار گرفتن در لیست تیم ملی نیست، به خصوص که دوران افول لژیونرها آغاز شده است و هر سال هر چه آمار خروجی بازیکنان ایرانی از لیگ‌های معتبر اروپایی بیشتر می‌شود، آمار ورودی بازیکنان ایرانی به این لیگ‌ها کمتر می‌شود.

نگاهی به باشگاه‌ها و لیگ‌های خارجی ۱۰ لژیونری که به تیم ملی دعوت شده‌اند، بیانگر این است که عیار کیفیت لیگ‌ها و سطح باشگاه‌هایی که این لژیونرها بازی می‌کنند، نسبت به قبل از جام‌جهانی قطر پایین آمده است، افتی که به خوبی چرایی سنگین‌تر شدن کفه لیست تیم ملی به سمت بازیکنان داخلی را نشان می‌دهد.

از ۱۰ لژیونر دعوت شده، ۵ بازیکن در لیگ امارات، ۲ بازیکن در لیگ روسیه، یک بازیکن از لیگ ایتالیا و یک بازیکن در لیگ لهستان بازی می‌کنند و یک بازیکن هم بدون تیم است. سامان قدوس، مهدی قایدی و شهریار مغانلو( اتحاد کلبا) و سردار آزمون و سعید عزت‌اللهی(شباب الاهلی) لژیونرهای ملی‌پوش حاضر در لیگ امارات هستند و این لیگ کشور عربی، بیشترین تعداد ملی‌پوش دعوت شده به تیم ملی را دارد.

محمد محبی(روستوف) و محمدجواد حسین‌نژاد(دینامو مخاچ‌قلعه)، لژیونرهایی هستند که از لیگ روسیه به تیم ملی دعوت شده‌اند. مهدی طارمی(اینتر) تنها لژیونر دعوت شده از لیگ ایتالیا است و علی قلی‌زاده (لخ‌پوزنان) دیگر ملی‌پوش دعوت شده هم در لیگ لهستان بازی می‌کند.

علیرضا جهانبخش هم در حالی به تیم ملی دعوت شده که پس از جدایی از فاینورد هلند بدون تیم است اما گفته می‌شود با یک تیم ایتالیایی به توافق رسیده تا در صورت رسمی شدن حضورش در سری‌آ، لیگ ایتالیا هم مانند لیگ روسیه، ۲ نماینده در تیم ملی داشته باشد.

لژیونرهای کشورمان از ۴ لیگ خارجی شامل ۳ لیگ اروپایی و یک لیگ آسیایی به تیم ملی دعوت شده‌اند، با این حال در بین این لیگ‌ها، تنها لیگ ایتالیا در بین لیگ‌های معتبر جهان قرار دارد و به نوعی تنها یک لژیونر دعوت شده در سطح اول باشگاهی جهان بازی می‌کند و ۹ ملی‌پوش دیگر در لیگ‌های درجه ۳ اروپایی و آسیایی بازی می‌کنند.

این در حالی است که تا یک سال پیش، لژیونرهای دعوت شده به تیم ملی در لیگ‌های معتبری مانند انگلیس، آلمان، هلند و بلژیک بازی می‌کردند، با این حال سیر نزولی ورودی‌های فوتبال ایران به اروپا سبب شده که در حال حاضر تنها در یک لیگ معتبر جهان، تیم ملی نماینده داشته باشد و همان لژیونرهای حاضر در لیگ‌های اروپایی هم تصمیم به کوچ به آسیا بگیرند.

نمونه آن آزمون و قدوس بودند که از رم ایتالیا و برنتفورد انگلیس راهی لیگ امارات شدند. قلی‌زاده هم به دنبال بازگشت به لیگ ایران بود که رقم بالایی که تیم لهستانی برای صادر کردن رضایتنامه او برای پرسپولیس درخواست کرده بود، سبب شد تا او در لخ‌پوزنان ماندنی شود.

کاهش تعداد لژیونرهای ایران در لیگ‌های معتبر اروپایی و حضور در لیگ‌های درجه ۳ اروپایی و آسیایی زنگ خطری برای فوتبال ملی ایران است که می‌تواند کیفیت فنی تیم ملی را به واسطه فاصله گرفتن لژیونرها از بازی در لیگ‌های باکیفیت را پایین بیاورد. به خصوص که حضور در یک تیم معتبر حتی اگر با نیمکت‌نشینی همراه باشد، با توجه به کار با مربیان سطح بالا و حضور در کنار بازیکنان باکیفیت، آورده‌ بالای فنی برای هر بازیکنی می‌تواند به همراه داشته باشد، آورده و کیفیتی که بازی در بهترین تیم لیگ عربی، حتی اندکی از آن را هم نمی‌تواند به بازیکن اضافه کند.

البته که کاهش حضور بازیکنان کشورمان در لیگ‌های معتبر اروپایی، نتیجه خروجی لیگ سطح پایین ایران است و ریشه آن را باید در فوتبال داخلی جست‌وجو کرد؛ رقابت‌هایی که نمی‌تواند دیگر خروجی مانند طارمی، آزمون یا جهانبخش را راهی فوتبال اروپا کند.

برای عبور از این شرایط و بازگشت به روزهایی که مدیران تیم‌های اروپایی برای تماشای بازی بازیکنان ایرانی راهی ایران می‌شدند تا آنها را جذب کنند، لیگ ایران به یک خانه‌تکانی فنی و مدیریتی احتیاج دارد و باید بار دیگر ارتقا و پیشرفت فوتبال به جای سودطلبی و دلالی، در اولویت کاری مدیران و مربیان قرار بگیرد.

آن وقت است که با حضور مدیران و مربیانی که توسعه فوتبال را هدف اول و آخرشان می‌دانند، می‌توان با کشف استعدادهایی که ایران کم ندارد، دوباره دروازه لیگ‎‌های معتبر اروپایی را برای بازیکنان کشورمان باز کرد تا دوباره کفه ترازو در لیست تیم ملی به سمت لژیونرها سنگینی کند.