همه آنچه از واکسن پنوموکوک باید بدانید.
آنچه در این مقاله میخوانید واکسن پنوموکوک با استفاده از آنتیژنهای کپسول باکتری پنوموکوک برای پیشگیری از عفونتهای ناشی از باکتری پنوموکوک تزریق میشود. این واکسن با تحریک سیستم ایمنی و تولید آنتیبادیهای اختصاصی، ایمنی بلندمدتی را در برابر این باکتری ایجاد میکند.
فهرست مطالب
واکسن پنوموکوک برای افرادی توصیه می شود که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از پنوموکوک هستند از جمله بیماریهای مزمن و بدخیم، افراد بالای ۶۵ سال و بیماران دارای نارسایی کبد، کلیه، ریه و قلب. افرادی که فاقد طحال فعال هستند و همچنین بیماران مبتلا به عفونت HIV (با یا بدون علائم بالینی) نیز باید این واکسن را دریافت کنند. بیماران تحت درمان طولانی مدت با کورتیکواستیروئیدها و افراد با سیستم ایمنی ضعیف که مستعد ابتلا به پنومونی هستند باید این واکسن را تزریق کنند. این واکسن برای کاهش خطر ابتلا به عفونتهای پنوموکوکی و عوارض ناشی از آن استفاده میشود. بنابراین بهتر است در مورد عوارض دارویی آن با متخصص عفونی مشورت شود. شما میتوانید برای یافتن بهترین متخصصین یا مشاوره دارویی از سامانه دکترتو استفاده کنید.
واکسن پنوموکوک چیست؟
واکسن پنوموکوک، واکسنی است که برای محافظت در برابر عفونتهای ناشی از باکتری پنوموکوک استفاده میشود. این باکتری میتواند موجب بیماریهای خطرناکی مانند ذات الریه پنوموکوکی، مننژیت پنوموکوکی، باکتریمی پنوموکوکی (عفونت خون) و عفونتهای گوش میانی شود. واکسن پنوموکوکی به دو شکل برای کودکان و سالمندان موجود است.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
واکسن پنوموکوک چیست؟ | یک واکسن بسیار مهم است که برای پیشگیری از بیماریهای ناشی از باکتری پنوموکوک استفاده میشود. |
نام عمومی | واکسن پنوموکوک |
نام تجاری | واکسن کونژوگه پنوموکوک (PCV13) واکسن پلیساکارید پنوموکوک (PPSV23) |
نوع دارو | کونژوگه (Conjugate): در واکسن PCV13، آنتیژنهای باکتری به یک پروتئین حامل متصل شدهاند که باعث پاسخ ایمنی قویتری در کودکان میشود. پلیساکارید (Polysaccharide): در واکسن PPSV23، از خود باکتری برای تحریک سیستم ایمنی استفاده میشود. |
دستهبندی بارداری واکسن پنوموکوک | واکسن PCV13: مطالعات نشان میدهد که این واکسن در دوران بارداری به طور کلی بیخطر است و عوارض جانبی جدی برای مادر یا جنین ایجاد نمیکند. با این حال، به دلیل اینکه مطالعات کافی در این زمینه انجام نشده است، توصیه میشود که قبل از تزریق این واکسن در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید. واکسن PPSV23: مطالعات در مورد ایمنی این واکسن در دوران بارداری محدودتر است. به همین دلیل، تزریق این واکسن در دوران بارداری معمولاً توصیه نمیشود، مگر در موارد بسیار خاص و با تجویز پزشک. |
نیمه عمر واکسن پنوموکوک | به طور کلی، واکسن پنوموکوک میتواند برای چندین سال محافظت ایجاد کند. |
دفع واکسن پنوموکوک | دفع واکسن پنوموکوک (و به طور کلی هر واکسن دیگری) به هیچ عنوان توصیه نمیشود و در واقع، امکانپذیر نیست. |
مکانیسم اثر واکسن پنوموکوک | واکسن پنوموکوک با تحریک سیستم ایمنی بدن، از ما در برابر بیماریهای ناشی از باکتری پنوموکوک محافظت میکند. |
بهترین شرایط نگهداری واکسن پنوموکوک | یخزدگی: واکسن پنوموکوک را نباید منجمد کرد. یخزدگی میتواند ساختار واکسن را تغییر داده و باعث از بین رفتن اثربخشی آن شود. دما: واکسن پنوموکوک باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شود. این دما معمولاً در یخچالهای مخصوص نگهداری واکسن حفظ میشود. |
نحوه مصرف | عضلانی |
واکسن پنوموکوک ساخت کدام کشور است؟
واکسن پنوموکوک توسط چند شرکت دارویی در سراسر جهان تولید میشود که ساختار یکسانی دارند. این شرکتها واکسنهای پنوموکوک را برای استفاده در کشورهای مختلف جهان تولید و عرضه میکنند. برخی از شرکتهای اصلی تولیدکننده این واکسن عبارتند از:- فایزر آمریکا
- GlaxoSmithKline انگلستان
- مرک آمریکا
- سانوفی پاستور فرانسه
نحوه تزریق واکسن پنوموکوک
واکسن پنوموکوک معمولا به دو روش تزریق میشود. روش اول، تزریق عضلانی (IM) است که رایجترین روش برای تجویز این واکسن به شمار میآید. در این روش، واکسن به صورت تزریق عضلانی در بخش فوقانی بازو انجام میشود که ساده و کم درد است. روش دوم، تزریق زیرجلدی (SC) است که کمتر متداول بوده و فقط در موارد خاص استفاده میشود. در این روش، واکسن به صورت تزریق زیرپوستی در بخش فوقانی بازو یا ران انجام میشود که ممکن است کمی دردناکتر باشد.
بهترین زمان تزریق واکسن پنوموکوک (واکسن پنوموکوک را چه موقع باید تزریق کرد؟)
هرگاه که پزشک تشخیص بدهد نیاز به تزریق واکسن پنوموکوک است، میتوانید در هر زمانی از سال تزریق را انجام دهید. اگر فصل شیوع آنفولانزا باشد، میتوانید همزمان واکسن پنوموکوک را با واکسن آنفولانزا تزریق کنید، اما تزریق به دو دست متفاوت انجام میشود.
موارد مصرف واکسن پنوموکوک (واکسن پنوموکوک برای چیست؟)
واکسن پنوموکوک برای محافظت در برابر عفونتهای ناشی از باکتری پنوموکوک و محافظت در برابر برخی از انواع عفونتهای باکتریایی به کار میرود که بیماریهای جدی ایجاد میکنند:
- مننژیت (عفونت در مغز و نخاع)
- سپسیس
- پنومونی یا ذات الریه (عفونت در ریهها)
- باکتریمی (عفونت خون)
- عفونت گوش میانی
نمیدونی واکسن پنوموکوک میتونه برات مفید باشه یا نه؟
برای تزریق واکسن پنوموکوک اقدام کن.
۱. واکسن پنوموکوک نوزادان
واکسن پنوموکوک برای نوزادان و کودکان زیر ۲ سال بسیار مهم و ضروری است. این واکسن از آنها در برابر بیماریهای خطرناکی مانند پنومونی، مننژیت و سپسیس ناشی از باکتری پنوموکوک محافظت میکند. پنوموکوک، باکتری بسیار شایع و خطرناکی است که به ویژه در کودکان کوچک باعث عفونتهای جدی و مرگبار و کشنده میشود. واکسیناسیون پنوموکوک در دوران نوزادی و اوایل کودکی سبب ایمنی قوی در برابر این باکتری میشود و از ابتلای کودکان به بیماریهای ناشی از آن جلوگیری میکند.
۲. واکسن پنوموکوک برای کودکان
این واکسن با تحریک سیستم ایمنی بدن کودک، به تولید آنتیبادی علیه باکتری پنوموکوک میپردازد. این آنتیبادیها در بدن کودک، او را در برابر بیماری و آلودگی ناشی از این باکتری محافظت میکنند. واکسن پنوموکوک، کودک را در برابر بسیاری از انواع باکتریهای پنوموکوکی محافظت مینماید، اگرچه این محافظت در برابر همه انواع این باکتریها نیست. با این حال، نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای جدی ناشی از پنوموکوک مانند پنومونی ریه، مننژیت و سپسیس در کودکان ایفا میکند.
۳. واکسن پنوموکوک بزرگسالان
پنوموکوک، باکتری شایعی است که میتواند در افراد بزرگسال باعث بیماریهای خطرناکی مانند پنومونی، مننژیت و باکتریمی (عفونت خون) شود. این بیماریها در بزرگسالان به ویژه افراد مسن و افراد دارای بیماریهای زمینهای بسیار جدی و حتی کشنده هستند.
واکسن پنوموکوک به بزرگسالان کمک میکند تا در برابر این باکتری ایمنی پیدا کنند و از ابتلا به بیماریهای ناشی از آن محافظت شوند. بزرگسالان به ویژه افراد مسن، افراد دارای بیماریهای زمینهای مانند دیابت، بیماریهای قلبی-ریوی و سیستم ایمنی ضعیف باید این واکسن را دریافت کنند.
۴. واکسن پنوموکوک و روتاویروس
واکسن پنوموکوک و واکسن روتاویروس هر دو بخشی مهم از برنامه واکسیناسیون کودکان هستند. واکسن پنوموکوک از کودکان در برابر بیماریهای جدی ناشی از باکتری پنوموکوک محافظت میکند و سیستم ایمنی بدن کودک را در برابر سویههای این باکتری تقویت مینماید.
واکسن روتاویروس از کودکان در برابر عفونت ویروس روتاویروس محافظت میکند. روتاویروس شایعترین علت اسهال شدید و آبکی در کودکان است که منجر به کم آبی شدید میشود. واکسن روتاویروس با القای ایمنی در کودکان از ابتلا به این نوع اسهالهای خطرناک پیشگیری میکند.
بهترین واکسن پنوموکوک
بهترین واکسن به شرایط و نیازهای فردی بستگی دارد. اما به طور کلی، دو نوع اصلی واکسن پنوموکوک برای بزرگسالان و کودکان وجود دارد:
- واکسن پنوموکوک کونژوگه (PCV) برای کودکان زیر ۲ سال که در مقایسه با سایر واکسنها، ایمنی قویتری در کودکان ایجاد میکند. انواع مختلف واکسن PCV عبارتند از PCV7، PCV10 و PCV13
- واکسن پنوموکوک پلیساکارید (PPSV) برای بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال که در مقایسه با PCV پوشش سویههای بیشتری از پنوموکوک را دارد. اما ایمنی ایجاد شده توسط آن در کودکان کمتر از واکسن PCV است.
در مجموع، واکسن PCV13 به دلیل ایجاد ایمنی قویتر، به عنوان بهترین گزینه برای کودکان زیر ۲ سال شناخته میشود. اما برای بزرگسالان، بهترین تصمیم به عوامل خطر فردی و نظر پزشک بستگی دارد.
دوز مصرفی واکسن پنوموکوک
دوز مصرفی واکسن پنوموکوک بر اساس نوع واکسن و گروه سنی متفاوت است. برای کودکان زیر ۲ سال، واکسن PCV13 معمولا با ۴ دوز در ۲، ۴، ۶ و ۱۲-۱۵ ماهگی تزریق میشود، اما PCV10 ممکن است با ۳ یا ۴ دوز استفاده شود. کودکان ۲ تا ۵ سال نیز ممکن است نیاز به ۱ یا ۲ دوز واکسن PCV13 داشته باشند.
برای بزرگسالان ۶۵ سال به بالا، معمولا ۱ دوز واکسن PPSV تزریق میشود، اما بزرگسالان ۱۹ تا ۶۴ سال با شرایط پزشکی خاص ممکن است نیاز به ۱ یا ۲ دوز داشته باشند. در برخی موارد نیز مانند نقص ایمنی، دوزهای تقویتی یا یادآور ممکن است توصیه شود.
تفاوت واکسن پنوموکوک ۱۳ و ۲۳
واکسن پنوموکوک ۱۳ (PCV13) و واکسن پنوموکوک ۲۳ (PPSV23) دو نوع اصلی واکسن پنوموکوک هستند که تفاوتهای مهمی با هم دارند. PCV13 واکسن کونژوگه است که برای کودکان زیر ۲ سال استفاده میشود و ایمنی قویتری ایجاد میکند.
در مقابل، PPSV23 واکسن پلیساکارید است که برای بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال مناسب است و پوشش سویههای بیشتری از پنوموکوک را دارد. اما ایمنی ایجاد شده توسط PPSV23 در کودکان کمتر از PCV13 است. در مجموع، PCV13 به عنوان بهترین گزینه برای کودکان زیر ۲ سال شناخته میشود، اما برای بزرگسالان انتخاب مناسب به عوامل خطر فردی بستگی دارد.
نمیدونی برای فرزندت چه نوع واکسنی مناسبه؟ همین حالا مشاوره بگیر.
عوارض واکسن پنوموکوک
همانند هر دارویی، واکسن پنوموکوک هم ممکن است عوارضی داشته باشد، اما لزوما در تمام افراد دیده نمیشود. شایعترین عوارض واکسن پنوموکوک عبارتند از:
- درد یا ورم در ناحیه تزریق
- دمای بالا و تب
- احساس خستگی و ضعف
- کاهش اشتها
- احساس مریضی و بیماری در کودکان و نوزادان
- واکنشهای آلرژیک شدید
عوارض واکسن پنوموکوک برای مردان
در مردان، بروز هر یک از این عوارض به عوامل مختلفی مانند سن، شرایط سلامتی و سیستم ایمنی بدن بستگی دارد. همچنین وجود بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا نقص ایمنی میتواند شدت عوارض را افزایش دهد. در کل، عوارض واکسن پنوموکوک در مردان مشابه زنان بوده و اغلب خفیف و موقتی هستند:
- قرمزی، درد و تورم در محل تزریق
- تب خفیف
- سردرد
- خستگی و ناراحتی عمومی
- واکنشهای آلرژیک شدید (بسیار نادر)
- افزایش خطر ابتلا به بیماریهای خودایمنی (بسیار نادر)
عوارض واکسن پنوموکوک برای زنان
تب، درد، قرمزی و التهاب از عوارض شایع واکسن پنوموکوک برای زنان هستند. عوارضی که در بخش قبل اشاره کردیم، ممکن است در زنان هم ایجاد شود.
منع مصرف و موارد احتیاط واکسن پنوموکوک
قبل از تزریق این واکسن حتما به موارد منع مصرف توجه داشته باشید و بیماریهای خود را به پزشک اطلاع دهید. موارد منع مصرف و احتیاط واکسن پنوموکوک عبارتند از:
- بیماریهای حاد شدید همراه با تب
- بیماریهای خودایمنی یا نقص سیستم ایمنی
- بارداری
- شیردهی
- مشکلات قلبی، مشکلات ریوی و عفونتهای حاد ریوی
- اختلالات خونریزی مانند هموفیلی
- افرادی که تحت درمان با داروهای کاهنده سیستم ایمنی هستند.
- سابقه هر نوع علائم نورولوژیک بعد از تزریق این واکسن
مصرف واکسن پنوموکوک در بارداری
اگر در معرض خطر جدی ابتلا به بیماری پنوموکوکی شدید هستید، پزشک ممکن است تزریق واکسن پنوموکوک در بارداری را تجویز کند یا اینکه آن را به بعد بارداری موکول نماید. اگر به طور اتفاقی در طول بارداری واکسن پنوموکوک ریافت کردهاید، این موضوع دلیلی برای نگرانی نیست چرا که خطری ندارد.
مصرف واکسن پنوموکوک در شیردهی
مصرف واکسن پنوموکوک در دوران شیردهی ایمن و توصیه شده است. مطالعات نشان میدهد که این واکسن برای مادران شیرده ایمن است و باعث افزایش تولید آنتیبادیهای محافظ در شیر مادر و انتقال آنها به نوزاد میشود. سازمانهای بهداشتی معتبر مصرف واکسن پنوموکوک را در دوران شیردهی توصیه میکنند.
تداخلات دارویی واکسن پنوموکوک
واکسن پنوموکوک اغلب با سایر واکسنها و داروها تداخل خاصی ندارد، اما ممکن است با برخی واکسنها مانند واکسن آنفولانزا، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها و آنتیبیوتیکها تداخل ایجاد کند. در هر صورت، قبل از تزریق واکسن پنوموکوک، حتما با پزشک معالج مشورت کنید تا در مورد تداخلات احتمالی با سایر داروها اطمینان حاصل شود.
اطلاعات دارویی واکسن پنوموکوک
اطلاعات دارویی واکسن پنوموکوک ازجمله اشکال دارویی، عوارض و تداخلات دارویی این واکسن را در جدول زیر مشاهده میکنید:
اشکال دارویی | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
به صورت تزریقی عضلانی | درد | واکسن پنوموکوک معمولا با سایر واکسنها و داروهای متداول تداخل قابل توجهی ندارد. |
زیرجلدی در بازو یا ران | قرمزی | اما با داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی ممکن است تداخل داشته باشد. |
– | تورم در محل تزریق | – |
– | تب خفیف | – |
– | سردرد | – |
– | خستگی | – |
قیمت واکسن پنوموکوک
جهت اطلاع از قیمت واکسن پنوموکوک به داروخانههای مجاز و معتبر مراجعه کنید. همچنین میتوانید از پزشک خود قیمت این واکسن را بپرسید.
مکانیسم عملکرد واکسن پنوموکوک
واکسن پنوموکوک با استفاده از آنتیژنهای کپسول باکتری پنوموکوک، موجب تحریک سیستم ایمنی بدن میشود. این تحریک سبب تولید آنتیبادیهای اختصاصی علیه این باکتری میگردد. آنتیبادیهای تولیدشده در طول زمان، ایمنی بلندمدتی را در برابر عفونتهای پنوموکوکی ایجاد میکنند. به این ترتیب، هنگام مواجهه با باکتری پنوموکوک در آینده، این آنتیبادیها به سرعت به آن متصل شده و از ورود و تکثیر باکتری در بدن جلوگیری مینمایند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
واکسن پنوموکوک برای پیشگیری از عفونتهای ناشی از باکتری پنوموکوک تزریق میشود. این واکسن با تحریک سیستم ایمنی و تولید آنتیبادیهای اختصاصی، ایمنی بلندمدتی را در برابر این باکتری ایجاد میکند.
بنابراین، تزریق به موقع واکسن پنوموکوک، به ویژه برای افراد پرخطر مانند سالمندان، کودکان و بیماران دارای نقص ایمنی، میتواند از بروز عفونتهای جدی پنوموکوکی پیشگیری کرده و سلامت و زندگی افراد را حفظ نماید. برای پیشگیری از عوارض جانبی احتمالی حتما با مشورت و زیر نظر متخصص عفونی انجام شود. خبر خوب اینکه شما میتوانید از خدمات ویزیت آنلاین متخصص عفونی یا مشاوره دارویی آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!