بازارهای سرمایه اسلامی برای عرضه ابزارهای مالی مناسب‌ هستند

به گزارش ایران اکونومیست از بازار سرمایه ایران(سنا)، حجت‌اله صیدی روز یکشنبه در شانزدهمین همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی که به میزبانی جمعی از متخصصان و پژوهشگران حوزه مالی اسلامی از کشورهای مختلف اسلامی آغاز شد، افزود: با وجود این که تعامل حضوری بسیار سودمند است، اما از اینکه فرصت امکان برقراری ارتباط با میهمانان گرانقدر از سرتاسر دنیا به‌صورت مجازی فراهم شده است، به همان میزان ابراز رضایت می‌کنیم و امیدواریم در دوره بعد بتوانیم در ایران میزبان باشیم.

لزوم تمرکز بر نوآوری
وی با اشاره به موضوع امسال همایش بازار سرمایه اسلامی، که «پیمایش آینده بازارهای سرمایه اسلامی گفت: روندها، چالش‌ها و فرصت‌ها» است، گفت: این موضوع وظیفه اساسی پیش روی ما را به تصویر می‌کشد تا آینده صنعت خودمان را با تمرکز بر نوآوری و آینده‌نگری راهبردی به تصویر بکشیم.

صیدی ادامه داد: در این دو روز چندین موضوع فرعی مهم را بررسی خواهیم کرد که منعکس‌کننده پویایی در حال تحول بازارهای سرمایه اسلامی همچون نوآوری‌های مالی، فناوری‌های نوظهور، حاکمیت و مقررات مبتنی بر شریعت و پایداری و تامین مالی اجتماعی اسلامی هستند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه نوآوری مالی پایه و اساس هر سیستم مالی مترقی از جمله بخش مالی اسلامی است، افزود: امروزه شاهد جهش در ابزارهای مالی هستیم که هم اصول شرعی و هم نیازهای سرمایه‌گذاری مدرن را برآورده می‌کند. در این میان، به عنوان نمونه، صکوک سبز ابزاری مدرن است تأمین مالی پروژه‌های پایدار از نظر زیست‌محیطی را با رعایت اصول اسلامی امکان‌پذیر می‌سازد.

وی اضافه کرد: علاوه بر این، ادغام قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک‌چین در ساختارهای صکوک باعث افزایش شفافیت، کاهش هزینه‌ها و ساده‌سازی فرآیندهای مدیریتی می‌شود. این پیشرفت‌ها نمونه‌ای از سازگاری و پتانسیل مالی اسلامی در مواجهه با چالش‌های پیچیده امروزی است. برای شکوفا شدن چنین نوآوری‌هایی، چارچوب‌های نظارتی ما باید به همان اندازه سازگار باشد. در این میان همکاری فعالانه نهادهای ناظر با نوآوران برای تدوین دستورالعمل‌های شفاف و انعطاف‌پذیر، بسیار حائز اهمیت است.

بهره‌گیری از هوش مصنوعی
صیدی گفت: فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI) انقلاب بزرگی را در توسعه و راهبرد سرمایه‌گذاری در همه بازارها ایجاد کرده است، مالی اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی غربالگری سرمایه‌گذاری را ارتقا داده، نظارت بر پورتفوی را بهبود بخشیده، فرآیندهای حسابرسی را تسهیل کرده و «مالی اسلامی» را در عرصه جهانی، رقابتی‌تر کرده است. با این حال، ادغام این فناوری‌ها باید به دقت مدیریت شود تا با ارزش‌های اخلاقی ما هماهنگ باشد.

وی تصریح کرد: در موضوع بحث‌برانگیز دارایی‌های رمزنگاری شده، این ارزهای دیجیتال، به ویژه در افزایش شمول مالی، نقدینگی و تراکنش‌های فرامرزی، فرصت‌های قابل‌توجهی را ارائه می‌کنند. با این حال و به موازات آن، نهادهای ناظر با چالش‌های نظارتی قابل توجهی مانند ریسک‌های ناشی از نوسانات، تقلب و احتمال سوء استفاده در یک فضای غیرقانونی روبه‌رو شده‌اند. برای پرداختن به این مسائل، باید تعادل دقیق و دستورالعمل‌های جامعی ایجاد کنیم که ضمن حمایت از نوآوری، شفافیت و امنیت را نیز تضمین کند.

جایگاه ویژه مالی اسلامی در راهبری توسعه اخلاقی و ابزارهای مالی
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به این‌که در پایداری و تامین مالی اجتماعی، مالی اسلامی برای راهبری در توسعه اخلاقی و ابزارهای مالی در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد، اظهارداشت: هر دو اصول ESG (محیط زیست، اجتماعی، و حکومت) و مالی اسلامی پایه مشترکی دارند که ریشه در اخلاق، انصاف و عدالت اجتماعی دارد. بنابراین، بازارهای سرمایه اسلامی برای تقویت ابزارهایی مانند صندوق‌های مبتنی بر وقف و صکوک سبز که برای ایجاد بازده مالی و تأثیر اجتماعی مثبت طراحی شده‌اند، مناسب هستند.

وی افزود: با این حال، چالش‌ها هم‌چنان باقی است. یکی از مهم‌ترین موانع، فقدان معیارهای استاندارد ESG است که با اصول شریعت هم‌سو باشد، که همین امر باعث ایجاد ناهماهنگی در ارزیابی و بازاریابی سرمایه‌گذاری می‌شود. علاوه بر این، آگاهی و درک ESG در بازارهای اسلامی محدود بوده و پذیرش این اصول را کند می‌کند. اگر بخواهیم واقعاً پتانسیل ESG را در مالی اسلامی باز کنیم، پرداختن به این چالش‌ها حیاتی خواهد بود.

نقشی محوری در توانمندسازی مسلمانان
صیدی گفت: نتیجه اینکه، در حالی که ما با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم، اما در عین حال فرصت‌های بسیار زیادی نیز در پیش رو داریم. تقاضای روزافزون جهانی برای ابزارهای مالی اخلاقی و فراگیر، بازارهای سرمایه اسلامی را آماده جذب طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران تنوع طلب قرار می‌دهد. با تمرکز بر شمول مالی و تأمین مالی مبتنی بر جامعه، مالی اسلامی می‌تواند نقشی محوری در توانمندسازی جمعیت مسلمانان و تقویت توسعه اقتصادی گسترده‌تر ایفا کند. نیازی به گفتن نیست که باید چشم‌انداز گسترده‌تر ژئوپلتیک و تغییرات اقتصادی بالقوه‌ای را که ممکن است از تصمیمات سیاسی در سرتاسر جهان ناشی شود، مدنظر قرار داد. آینده بازارهای سرمایه اسلامی بدون شک تحت تأثیر این عوامل بیرونی خواهد بود و این وظیفه فراگیر ماست که برای این تغییرات آماده شویم.

شانزدهمین همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی روز یکشنبه ششم آبان ۱۴۰۳ به صورت آنلاین آغاز و روز دوشنبه هفتم آبان ۱۴۰۳ به پایان می رسد.

این همایش با حضور نمایندگانی از بازارهای مالی کشورهایی چون مالزی، تاجیکستان، افغانستان، عمان، قزاقستان، مالدیو، روسیه، عراق، یمن، پاکستان، سنگاپور، لبنان، غنا، آلمان، سوریه، کنیا، بنگلادش، موریس، اندونزی، سودان، بلغارستان برگزار شده است.

هدف اصلی همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی (ICM)، بررسی و تبادل نظر درباره تازه‌ترین تحولات و دستاوردهای کشورهای اسلامی در زمینه مالی اسلامی است که یکی از حوزه‌های حیاتی و رو به رشد در بازارهای مالی جهانی محسوب می‌شود.