6 ماهِ پرحادثه‌ و پرچالش تلویزیون

شبکه‌های سیما ۶ ماه اول سال پرماجرای ۱۴۰۳ را با اتفاقات پرشمار و حواشی قابل توجهی سپری کردند. به گزارش ایسنا، سال ۱۴۰۳ در نیمه نخست، سال پرخبری بود؛ سالی که با شهادت رئیس جمهور و برگزاری انتخابات زودهنگام همراه شد تا رسانه ملی نیز همپای دیگر بخش‌ها، اتفاقات متعددی را تجربه کند و البته مانند همیشه، با حواشی نیز مواجه شود؛ وقایعی که گاه مثبت بود و بعضی برنامه‌ها را بر سر زبان انداخت و گاه منفی و انتقاداتی را برانگیخت. بازگشت عروسک‌ها و ورزشکارها سال ۱۴۰۳ با بازگشت دو برند قدیمی به تلویزیون آغاز شد. ایرج طهماسب برنامه «مهمونی» را که در دو فصل اول در نمایش خانگی پخش می‌شد، به شبکه نسیم آورد و پس از ترکیب با عروسک‌های مجموعه «کلاه‌قرمزی»، برنامه جدید «مهمانی» را ساخت. از سوی دیگر مسابقه «مردان آهنین» نیز پس از هفت سال دوری، به آنتن برگشت؛ در حالی که این‌بار علیرام نورایی اجرای آن را بر عهده گرفت. اژدهای پرحاشیه نوروزی «هفت سر اژدها» به عنوان یک تریلر سیاسی که بر خلاف رسم مألوف، در تعطیلات نوروز و ماه رمضان روی آنتن رفت، احتمالا می‌تواند پرحاشیه‌ترین سریال ۶ ماه نخست سال لقب گیرد. سریال با ارجاعات پرتعداد به فسادهای سیاسی ۱۵ سال اخیر و شبیه‌سازی بعضی شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی و البته همراه با خشونت فراوان ساخته شده بود و از همین رو، نظرات بسیاری را جذب کرد. در عین حال کیفیت تولید مجموعه «هفت سر اژدها»، نقدهای زیادی را روانه تلویزیون و ابوالقاسم طالبی، سازنده آن کرد. سانحه غیرمنتظره بالگرد اواخر اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ با وقوع حادثه برای بالگرد حامل رییس جمهور و وزیر امور خارجه، ناگهان آزمون مهمی برای تلویزیون پیش آمد. بلافاصله برنامه‌های عادی بسیاری از شبکه‌ها قطع شد و پیگیری این خبر که به یکی از مهمترین اخبار جهان در آن روزها تبدیل شده بود، به عنوان وظیفه اصلی تلویزیون در دستور کار قرار گرفت. شبکه‌های مختلف رسانه ملی در آن روز ملتهب، ساعت‌ها ویژه‌برنامه پخش کردند، از فواصل دور و نزدیک به محل وقوع حادثه، گزارش و گفت‌وگو گرفتند و در نهایت صبح فردای آن حادثه، خبر شهادت را اعلام کردند. پس از آن نیز، عملکرد تلویزیون که جریان رسانه‌ای را تا حد زیادی در اختیار گرفته بود، از سوی اغلب اهالی رسانه مثبت ارزیابی شد. هرچند انتقاداتی نیز به چند موضوع مطرح شد که البته در اکثر آن‌ها، دست صدا و سیما برای تصمیم‌گیری مستقل درباره آن، باز نبود. ماجرای یک انتخابات زودهنگام در شرایطی که کشور به تدریج از رخداد شهادت آیت‌الله رییسی در سانحه بالگرد فاصله می‌گرفت، تلویزیون وظیفه پیدا کرد تا مقدمات برگزاری یک انتخابات پررونق را فراهم کند. ویژه‌برنامه‌های پرتعداد و چالشی انتخاباتی روی آنتن رفت و فرصت تبلیغاتی قابل توجهی به نامزدها ارائه شد تا رأی مردم را به سمت خود متمایل کنند. در این ایام، برگزاری میزگردهای انتخاباتی ـ خصوصا میزگرد پرچالش فرهنگی، مناظره‌های شبکه خبر و همچنین مناظره‌های دو نفره نامزدها در دور دوم که بعد از ۱۵ سال برگزار شد ـ توجه بسیاری را در داخل و خارج از کشور جلب کرد. این گفت‌وگوها خوراک مناسبی برای فضای مجازی و همچنین رسانه‌ها شده بود و تنور انتخابات را داغ‌تر می‌کرد. در این میان گفت‌وگوی چالشی شهاب اسفندیاری با نماینده مسعود پزشکیان در یکی از میزگردهای زنده تلویزیونی گوی سبقت حاشیه و واکنش را از تمام برنامه‌های دیگر انتخاباتی ربود و البته حضور محمدجواد ظریف در برنامه سیاست خارجی مسعود پزشکیان هم قابل توجه بود. کمدی‌های شکست‌خورده پس از ایام نوروز و رمضان که دو برند باسابقه سیما شامل «زیرخاکی ۴» و «نون خ ۵» روی آنتن رفت، تلویزیون برای پنج ماه بعد، با خلاء سریال‌های کمدیِ باکیفیت مواجه شد. البته بخش قابل توجهی از این ایام به علت تقارن با ماه‌های محرم و صفر و همچنین شهادت رییس جمهور، بدون پخش سریال کمدی سپری شد، ولی در باقی آن، سه سریال «بدل»، «دربندون» و «پشت پرده» به آنتن رسید که هیچکدام نتوانست مخاطبان را راضی کند. در اتفاقی کم‌سابقه، «بدل» بعد از پخش تنها سه قسمت از آنتن کنار گذاشته شد تا با نقدهای زیادی که به فصل چهارم «زیرخاکی» و فصل پنجم «نون خ» وارد شد، در نهایت رسانه ملی همچنان از روزهای اوجش در کمدی فاصله داشته باشد. پرونده «سرزمین مادری» بسته شد در نیمه اول سال، مجموعه «سرزمین مادری» (سرزمین کهن) با گذشت ۱۱ سال از پخش نخستین قسمت، بالاخره به پایان رسید. این اثر با وجود یک دهه توقیف، همچنان تازه و تماشایی بود و گذر زمان نه تنها نتوانسته بود جذابیت آن را از بین ببرد، بلکه در قیاس با رقبای روی آنتن، بیشتر مشخص می‌شد که این اثر تا چه اندازه باکیفیت است. در عین حال پخش شبانه فصل سوم این سریال در ایام محرم، با واکنش‌هایی مواجه شد؛ چراکه عده‌ای معتقد بودند پخش هفتگی مانند فصول اول و دوم، بیشتر حق «سرزمین مادری» را ادا می‌کرد و با پخش شبانه، از تعداد بینندگان آن کاسته شد؛ در مقابل نیز برخی این پخش شبانه را به دلیل کمبود مجموعه نمایشی باکیفیت در تلویزیون می‌دانستند. وعده‌ها برای بازگشت چهره‌ها در حالی که تلویزیون به اندازه سال‌های دهه ۹۰ از حضور ستاره‌های سینما استفاده نمی‌کند، در نیمه اول ۱۴۰۳ وعده‌هایی برای بازگشت برخی چهره‌های شناخته‌شده و گران‌قیمت سینما و نمایش خانگی به سیما داده شد که همچنان انتظار می‌رود در نیمه دوم سال محقق شود. مجموعه «پایتخت» با حضور محسن تنابنده، احمد مهرانفر و بهرام افشاری و سریالی با کارگردانی مهران مدیری از جمله این آثار است. در این روزها حتی سخن از پخش احتمالی قسمت‌های باقی‌مانده مسابقه «دورهمی» نیز می‌شود که البته گویا همه چیز آن، منوط به شکایت دو سال قبل صدا و سیما از تهیه‌کننده دورهمی است. به علاوه مدتی پیش افشای یک قرارداد اسپانسرینگ در بورس، خبر بازگشت «جناب خان» بدون «خندوانه» را رسمیت داد تا تلویزیون در نیمه دوم سال، به سیمایی پرستاره‌تر امیدوار باشد. پخش گسترده و خبرساز رویدادهای ورزشی طی ۶ ماه اول سال، سه رویداد مهم ورزشی یورو ۲۰۲۴، المپیک ۲۰۲۴ و پارالمپیک ۲۰۲۴ روی آنتن سیما رفت و جز شبکه‌های سه و ورزش سیما، باقی شبکه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار داد. در این میان وقوع بعضی حواشی در پخش زنده این مسابقات، جالب توجه بود؛ از جمله روایت مجریان رسانه ملی از ورزشکاران پناهنده ایرانی، جنجال صدای هادی عامل روی آنتن و همچنین حذف میثاقیان و احمدی به عنوان پای ثابت برنامه‌های مهم ورزشی. رسانه ملی با پوشش گسترده این رویدادها، مبدأ بسیاری از اخبار مرتبط مثل درخواست مبینا نعمت‌زاده برای پذیرش بدون کنکور در دانشگاه نیز بود که در شبکه‌های اجتماعی بسیار پربازدید شد. در این میان حضور خداداد عزیزی به عنوان مهمان ثابت ویژه‌برنامه یورو و برخی کنش‌ها و اظهارنظرهای او که با واکنش‌های زیادی مواجه شد، هدف نقدهای بسیاری قرار گرفت؛ چهره فوتبالی که چندی بعد با برخوردی عجیب در یک برنامه خانگی حواشی بیشتری را دامن زد. در مقابل نیز باید تاکید کرد که تلویزیون برای پخش المپیک یک پدیده جدید نیز داشت و آن هم گزارش‌های پرشور رسول مهربانی بود. شور و شوق او در گزارش‌ بازی‌های پراسترس تکواندو در المپیک، در کنار صدای گرفته‌ و واژه‌های عجیب و غریبش، به سرعت او را به یک پدیده تبدیل کرد. سریال‌های «موسی (ع)» و «سلمان فارسی» در سال ۱۴۰۳ ساخت سریال‌های الف ویژه سازمان صداوسیما با جدیت بیشتری پیگیری شد و بر آن اساس رئیس سازمان صدا و سیما به پشت صحنه دو مجموعه نمایشی الف ویژه «سلمان فارسی» و «حضرت موسی (ع)» رفت و از نزدیک در جریان آخرین تحولات و فرایند پیشرفت تولید این دو مجموعه نمایشی قرار گرفت و از روند تولید ابراز رضایت کرد. سیدمحمود رضوی ـ تهیه‌کننده سریال «حضرت موسی (ع)» در حاشیه این بازدید گفت: از آنجا که سریال «حضرت موسی (ع)» طبق استانداردهای روز دنیا ساخته می‌شود، قطعاً بازار خود را خواهد داشت. امسال از نسخه پایلوت مجموعه در جشنواره فیلم فجر رونمایی می‌کنیم و بعد از آن‌ باید به فکر بازارسازی و بازارپردازی باشیم.