ورزش‌های کوتاه و فشرده، کلید مغز قوی‌تر

محققان دریافته‌اند که جلسات تمرینی غیرمستمر و شدید می‌تواند عمکرد شناختی مغز را بهبود دهد.

ورزش منظم به‌طور کلی برای ما خوب است، اما دانستن نکات مهم در مورد چگونگی و مدت زمان ورزش‌کردن ممکن است بهتر ما را از مضرات و فواید آن آگاه کند. در مطالعه‌ای جدید، محققان نشان داده‌اند که حتی فعالیت‌های کوتاه مدت می‌تواند قدرت مغزی درخورتوجهی به ما بدهد.

به‌گزارش ساینس آلرت، محققان دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا، داده‌های ۱۱۳ مطالعه‌‌ی پیشین را بررسی کردند که در مجموع ۴٬۳۹۰ شرکت‌کننده در آن شرکت داشتند. بررسی‌ها نشان داد هنگامی که افراد فقط جلسات تمرینی غیرمستمر (مثلا یک جلسه در هفته و نه یک روتین ورزشی سه جلسه‌ای در هفته) انجام می‌دهند، فعالیت‌های شدید مانند دویدن بهترین کار برای تقویت قابلیت شناختی مغز هستند.

به نظر می‌رسد دوچرخه‌سواری و تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT)، به‌شکل ویژه‌ای برای تقویت عملکرد اجرایی موثر هستند. عملکرد اجرایی بخشی از قابلیت‌های شناختی مغز است که وظایفی مانند حافظه‌ی کاری (به‌خاطر‌سپردن مطالب در کوتاه مدت)، برنامه‌ریزی از قبل و توانایی انجام چند کار با هم را کنترل می‌کند.

بری گیزبرشت، عصب‌شناس از دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا، می‌گوید: «کار ما قوی‌ترین شواهد را برای تأثیر مثبت یک دوره ورزشی روی [قابلیت] شناختی نشان داد و این شواهد تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفت.»

تاثیر مثبت جلسات غیرمستمر روی تک‌تک معیارهای مربوط به عملکرد شناختی یکسان نبود. برای مثال، در حالی که شرکت‌کنندگان پس از جلسات غیرمستمر زمان‌ واکنش کلی بهتری داشتند، هیچ افزایشی در دقت در کارهای شناختی نداشتند.

تفاوت در بهبود قابلیت‌های شناختی مختلف به‌معنی اثرگذاری چندین عوامل بر نتایج است. این احتمال وجود دارد که با تحقیقات بیشتر، در صورت نیاز، تمرین‌های ورزشی خاصی برای تقویت توانایی‌های شناختی متمایز طراحی شوند. علاوه‌بر‌این، تمریناتی که هر دو مؤلفه‌های ذهنی و فیزیکی را درگیر می‌کنند ممکن است مزایای شناختی جامع‌تری ارائه دهند.

بیشترین دستاوردهای مغزی در تمرینات کمتر از ۳۰ دقیقه و همچنین وقتی عملکردهای شناختی به جای حین تمرین، بعد از آن مورد آزمایش قرار گرفت، مشاهده شد. با‌این‌حال، حتی بزرگترین تقویت‌ها در عملکرد در کل نسبتاً کوچک بودند.

محققان از نتایج شگفت‌زده شدند؛ زیرا به‌طور کلی تصور می‌شود که شدت ورزش رابطه‌ی U معکوس با عملکرد دارد؛ بدین معنی که ورزش با شدت متوسط، بیشترین پیشرفت‌ها را به‌همراه دارد، در حالی‌که ورزش شدید‌تر و خسته‌کننده باعث کاهش مزیت‌ها می‌شود. اما نتایج تحقیق این فرض را به چالش می‌کشد؛ زیرا حتی تمرینات شدید مانند HIIT باعث تقویت عملکرد روان‌شناختی می‌شود که نشان می‌دهد رابطه‌ی ورزش و عملکرد مغز ممکن است پیچیده‌تر از نظریه‌ی ساده‌ی U معکوس باشد.

نکته‌ی کلیدی همانطور که توسط مطالعات متعدد پشتیبانی می‌شود، این است که مزایای سلامتی قابل‌توجه ورزش می‌تواند با کمتر از ۱۰ دقیقه فعالیت شروع شود. این یافته برای افرادی که حفظ یک برنامه ورزشی منظم را چالش‌برانگیز می‌دانند، دلگرم‌کننده است.

علاوه‌بر‌این، اثرات مثبت جلسات ورزشی کوتاه فراتر از انعطاف‌پذیری مغز است. تحقیقات قبلی نشان داده است که تمرینات HIIT می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت قلب و عروق داشته باشد و خطر مشکلات سلامتی در آینده را کاهش دهد.

تیم تحقیقاتی پس از بررسی دقیق داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط محققان دیگر، اکنون می‌خواهد هم از طریق آزمایش‌های بالینی و هم با نظارت بر جلسات تمرینی واقعی خارج از آزمایشگاه، داده‌های جدیدی را در حوزه‌ی مطالعه در مورد اثرات ورزش بر عملکرد شناختی و سلامت کلی جمع‌آوری کند.

محققان بیان می‌کنند شواهد متوسطی وجود دارد که نشان می‌دهد یک دوره‌ی شدید ورزش هوازی می‌تواند به بهبود جزئی در عملکرد کلی در وظایف شناختی منجر شود. این اثر به‌ویژه برای وظایفی که عملکرد اجرایی را ارزیابی می‌کنند و زمان پاسخ را اندازه‌گیری می‌کنند قابل‌توجه است. بنابراین، یک جلسه تمرین سریع می‌تواند مغز شما را کمی تقویت کند.