گردشگری حیات وحش، دوستی با طبیعت و حفاظت از اکوسیستم

گردشگری حیات وحش به مسافرت هایی اطلاق می شود که هدف آن مشاهده گونه های جانوری در زیستگاه های طبیعی شان است. این نوع گردشگری فرصتی برای لذت بردن از زیبایی های طبیعی و کمک به حفظ محیط زیست فراهم می آورد.

به گزارش «دنیای سفر»، رضا تربتی، کارشناس مسئول امور فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی در یادداشتی نوشت: گردشگری حیات وحش به عنوان یکی از شاخه های نوین گردشگری، به مسافرت هایی اطلاق می شود که هدف آن مشاهده و آشنایی با گونه های جانوری در زیستگاه های طبیعی شان است.

این نوع گردشگری نه تنها فرصتی برای لذت بردن از زیبایی های طبیعی و رفتارهای حیوانات فراهم می آورد، بلکه به حفظ محیط زیست و ترویج آگاهی های زیست محیطی نیز کمک می کند. با افزایش علاقه مندی به این حوزه، کشورهای مختلف به دنبال جذب گردشگران برای تجربه ای منحصر به فرد از حیات وحش هستند.

گردشگران در این سفرها می توانند از نزدیک با اکوسیستم های متنوع آشنا شوند، رفتارهای طبیعی حیوانات را مشاهده کنند و در عین حال به برنامه های حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار کمک کنند. در نتیجه، گردشگری حیات وحش نه تنها یک تجربه مفرح و آموزشی برای مسافران به ارمغان می آورد، بلکه به عنوان یک ابزار مؤثر برای حمایت از حفظ تنوع زیستی و اکوسیستم های طبیعی نیز عمل می کند.

گردشگری حیات وحش چیست؟

گردشگری را به طور کلی می توان مسافرت برای تفریح تعریف کرد. در سال های اخیر، گردشگری شاخه ها و انواع مختلفی پیدا کرده است که روز به روز بر رونق آن ها افزوده می شود. از میان بخش ها و زیرشاخه های مختلف حوزه گردشگری، این بار به سراغ شاخه «گردشگری حیات وحش» خواهیم رفت و در ادامه با مفهوم اصلی این حوزه بیشتر آشنا خواهیم شد.

تعریف جامع گردشگری حیات وحش

گردشگری حیات وحش (Wildlife Tourism)، شاخه ای از گردشگری است که طیف بسیار گسترده ای دارد و اهداف بسیار زیادی را دنبال می کند. حمایت از حیوانات و آشنایی بیشتر با آن ها از هر نظر (که از مهم ترین آن ها می توان به محل زندگی و نوع رفتار اشاره کرد)، سفر کردن برای دیدن حیوانات و آشنایی بیشتر با حیات وحش منطقه ای خاص و حتی عکسبرداری از حیوانات مختلف و به طور کلی هر چیزی که به سفر در راستای بررسی حیات وحش مربوط می شود، در این شاخه قرار می گیرد. همین عوامل باعث شده اند تا این حوزه از گردشگری بسیار وسیع و گسترده باشد.

گردشگری حیات وحش، به سفر به مناطقی اشاره دارد که هدف آن صرفاً بررسی گونه های جانوری و شناخت بیشتر اقلیم آن منطقه است. وجه صحیح گردشگری حیات وحش، مشاهده حیوانات و عکسبرداری از آن ها در حالت طبیعی خودشان است. گردشگری به این روش هم برای گردشگران مفرح و لذت بخش خواهد بود و هم به تحقق برنامه های حفاظت از محیط زیست و اکوتوریسم کمک خواهد کرد.

در همین رابطه بخوانید: رونق گردشگری حیات وحش به شرط حفاظت

به بیان ساده تر، گردشگری حیات وحش را می توان «گردشگری به منظور دوستی با حیوانات و اکوسیستم» تعریف کرد. این حوزه از گردشگری با مشاهده رفتار طبیعی حیوانات و عادت های همیشگی شان انجام می شود. گردشگری حیات وحش در بسیاری از کشورها سهم بسیار مهم و بزرگی از گردشگری را به خود اختصاص داده است. برای مثال می توان به بسیاری از کشورهای آفریقایی و کشورهای آمریکای جنوبی، استرالیا، هند، کانادا، اندونزی، بنگلادش، مالزی، سریلانکا و مالدیو اشاره کرد. این حوزه از گردشگری توانسته به خوبی جای خود را میان گردشگران پیدا کند و با حوزه های شاخص گردشگری جهان هم راستا شود. بد نیست بدانید که امروزه گردشگری حیات وحش با فعالیت های خاص خود مانند «سافاری» و تورهای گردشگری ویژه، توانسته سودهای چند میلیون دلاری را برای کشورهای مختلف فراهم کند.

گردشگری حیات وحش (انگلیسی: Wildlife tourism) یک جزء گردشگری در بسیاری از کشورها است که بر حول تعامل و مشاهده زندگی گیاهان و حیوانات محلی در زیستگاه طبیعی آن ها متمرکز است

هنگامی که رفتار گردشگران با محیط زیست و حیات وحش را مورد بررسی قرار می دهیم، دو نوع رفتار متفاوت خودنمایی می کنند. نوع اول، رفتاری است که ضرر خاصی به حیوانات و محیط زیست وارد نکرده و ثبات طبیعت را بر هم نمی زند. فعالیت هایی از قبیل مشاهده حیوانات، عکسبرداری از آن ها و غذا دادن به آن ها، رفتارهایی هستند که در این دسته قرار می گیرند و مستقیماً به حوزه گردشگری حیات وحش تعلق دارند. اما در دسته دوم، فعالیت هایی را شاهد هستیم که گاهاً آسیب های جدی به طبیعت و حیوانات وارد کرده و مستقیماً یک تهدید جدی برای چرخه طبیعت به شمار می آیند. کارهایی مانند به دام انداختن یا کشتن حیوانات، شکار یا ماهی گیری در این دسته قرار دارند و با توجه به تعریفی که در ابتدا از گردشگری حیات وحش ارائه دادیم، مطمئناً این گونه فعالیت ها هیچ جایگاهی در این حوزه نداشته و این شاخه از گردشگری هیچ گاه فعالیت های مخرب را در بر نمی گیرد.

تخمین وسعت بازار جهانی گردشگری حیات وحش

طی یک برآورد، سالانه حدود ۱۲ میلیون سفر در حوزه گردشگری حیات وحش صورت می گیرد که تقریباً نصف این سفرها مربوط به قاره آفریقا است و آفریقای جنوبی، کنیا، تانزانیا و بوتسوانا برترین مقاصد این حوزه از گردشگری هستند. برخی کشورها یا نقاط مختلف کره زمین برای رونق وضعیت اقتصادی خود تا حد بسیار زیادی به گردشگری حیات وحش متکی هستند، اما بدون آن هم می توانند ادامه دهند. کشوری مانند کنیا مثال خوبی برای این مسئله خواهد بود. اما شرایط اقتصادی برخی مناطق زمین صرفاً به گردشگری حیات وحش وابسته است و اگر روزی قرار باشد که سود حاصل از این حوزه قطع شود، شرایط رونق دوباره اقتصادی برای آن نقطه تا حد بسیار زیادی غیرممکن خواهد شد. مناطقی چند در سرتاسر این کره خاکی شرایط این چنینی را دارند که از مهم ترین آن ها می توان به مجموعه جزایر گالاپاگوس اشاره کرد که عامل اصلی سود مالی شان، گردشگری حیات وحش است.

در این میان کشورهای بسیاری وجود دارند که گردشگری حیات وحش برای آن ها تنها یک عامل سوددهی جانبی بوده و درآمد اصلی آن کشور محسوب نمی شود. به عنوان مثال، اخیراً تماشای وال ها در کشورهایی مانند نیوزیلند و آرژانتین رونق خوبی یافته و سود حاصل از این فعالیت کمک شایانی به کشورهای مذکور خواهد کرد.

ظرفیت رشد این حوزه گردشگری تا چه میزان است؟

میزان علاقه و محبوبیت این حوزه گردشگری روز به روز در حال افزایش است و این افزایش را می توان به راحتی از طریق رسانه ها متوجه شد. به عنوان مثال، شبکه نشنال جئوگرافی فعالیت های حوزه گردشگری حیات وحش را به نمایش گذاشته و باعث افزایش محبوبیت این حوزه از گردشگری در میان گردشگران شده است.

در نتیجه، یک راهنمای گردشگری خوب در زمینه حیات وحش می تواند دید بهتری را نسبت به محیط زیست به گردشگران نشان دهد. در نتیجه، گردشگران به خوبی با نیازهای محیط زیست خود و پیش زمینه های لازم برای بقای آن آشنا خواهند شد و پس از آن تلاش خواهند کرد تا رفتار خود نسبت به محیط زیست را در جهتی مثبت تغییر دهند (به عنوان مثال، در طبیعت آشغال نریزند) و تصمیمات اساسی در راستای حمایت از محیط زیست و حیات وحش بگیرند.