خودروهای زراعی کارکرده؛ میهمان ناخوانده بازار می‌شوند

صدور اجازه واردات ماشین‌آلات کشاورزی کارکرده

طبق ابلاغیه سازمان توسعه تجارت با واردات ماشین‌آلات کشاورزی کارکرده مشروط به داشتن خدمات پس از فروش و تایید استاندارد موافقت شد.

سازمان توسعه تجارت ایران در نامه‌ای به گمرک اعلام کرد که کمیته ماده یک آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات با واردات ماشین‌آلات کشاورزی کارکرده مشروط به داشتن خدمات پس از فروش و تایید استاندارد موافقت کرده است.

در متن این نامه آمده است: «ضمن ارسال تصویر نامه شماره ۱۶۳۸۹۰ مورخ ۱۴۰۳/۷/۱۷ معاونت توسعه بازرگانی و نامه شماره ۱۱۳۱۹۴ مورخ ۲۲/۵/۱۴۰۳ مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی درخصوص نیاز به واردات ماشین‌آلات کشاورزی کارکرده، به استحضار می‌رساند بنا بر پیشنهاد وزارتخانه مذکور، موضوع در جلسه مورخ ۲۲/۷/۱۴۰۳ کمیته «ماده یک آ.ا.ق.م.ص.» واردات مطرح و با واردات انواع ماشین‌آلات کشاورزی کارکرده مطابق مشخصات مندرج در جدول ذیل بدون لحاظ سقف تعداد واردات سالانه مشروط به داشتن خدمات پس از فروش و تایید سازمان ملی استاندارد ایران (به استثنای حد برداشت ذرت علوفه‌ای) با رعایت سایر ضوابط ثبت‌سفارش به‌صورت کلی موافقت شد. همچنین واردات تراکتورهای کشاورزی صرفا با قدرت بالای ۱۲۰ اسب‌بخار مشروط به قرار داشتن در فهرست تراکتورهای دارای گواهی تایید نوع از سازمان ملی استاندارد ایران بلامانع است.»

سهم بازار داخلی‌ها نصیب دست‌دوم‌های وارداتی می‌شود

واردات ماشین‌آلات کارکرده به کشور در شرایطی مجاز می‌شود که در دوران تحریم‌های حداکثری، بازار داخلی خواسته یا ناخواسته به دست یکی از تولیدکنندگان هدایت شد و دیگر تولیدکنندگان خودروهای کشاورزی در این سال‌ها با افت تولید و شاید توقف همراه شدند.

همین موضوع باعث شد بازار از حالت رقابتی خارج و تقریبا در انحصار کامل اداره شود. با این‌حال، برخی تولیدکنندگان به‌رغم کاهش شدید تولید اما خود را در بازار زنده نگه داشتند به امید آن‌که در آینده بتوانند دوباره کار را از سر گرفته و سهم خود را از بازار داخلی باز پس بگیرند.

حالا به‌نظر می‌رسد بیش از آن‌که این تولیدکنندگان در اولویت باشند و وزارت صنعت فکری به‌حال شرایط از دست رفته آن‌ها کند، مانند سرگذشت صنعت کامیون‌سازی کشور، اولویت با واردات است؛ آن‌هم واردات مدل‌های کارکرده‌ای که مشخص نیست چگونه و با چه شرایطی انتخاب می‌شوند و به بازار کشور می‌رسند و با کشاورزی داخلی سروکار خواهند داشت.

کدام بازار برای ماشین‌آلات داخلی در اولویت است؛ کشورهای همسایه یا بازار داخلی؟

تایید واردات انواع خودروهای کشاورزی البته در شرایطی اتفاق می‌افتد که تولیدکنندگان داخلی امکان تامین بخش بزرگی از نیاز داخلی به این خودروها را دارند.

آن‌طور که سال گذشته مدیرکل دفتر ماشین‌آلات سنگین وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود: «بالغ‌بر ۹۵درصد کل نیاز کشور به ماشین‌آلات، ادوات و تجهیزات مکانیزاسیون حوزه کشاورزی در داخل تامین می‌شود.»

ابوذر جمشیدوند همچنین با اشاره به وضعیت صادرات این خودروها بیان کرده بود که «علاوه‌بر استفاده داخلی از تولیدات ملی، صادرات خوبی نیز در حوزه ماشین‌آلات، ادوات و تجهیزات حوزه کشاورزی وجود دارد و ما درحال صادرات به کشورهای همسایه هستیم.»

حالا سوال این‌جاست اگر تولیدکنندگان داخلی توان تامین نیاز کشور به ماشین‌آلات کشاورزی را ندارند و باید بخشی از این خودروها از طریق واردات کارکرده از سایر کشورها تامین شود، پس چرا آماری از صادرات نمونه‌های داخلی این خودروها منتشر و گفته می‌شود بخشی از تولید داخل به کشورهای همسایه صادر می‌شود؟ یا چنانچه مازاد تولید این خودروها در کشور وجود دارد، چرا به کشورهای همسایه صادر می‌شود و سهم بازار داخلی نمی‌شود؟ به نظر می‌رسد امکان صادرات ماشین‌آلات کشاورزی به کشورهای همسایه با آن‌چه برای واردات مدل‌های کارکرده مجاز شناخته شده، در تضاد است.