روماتیسم چشمی (یووئیت) و هرآنچه باید درباره این بیماری بدانید.

روماتیسم چشمی (یووئیت) نوعی التهاب چشم است. شرایطی لایه میانی بافت دیواره چشم (uvea) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم هشدار دهنده یوئیت اغلب به طور ناگهانی ظاهر شده و به سرعت تشدید پیدا می‌کنند. این علائم شامل قرمزی چشم، درد و تاری‌دید هستند. یوئیت می‌تواند جدی باشد و منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود. به همین خاطر تشخیص و درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض و حفظ بینایی بسیار مهم است. در این مقاله از دکترتو همه موارد مهمی که لازم است درباره این بیماری بدانید را برای شما توضیح داده‌ایم. همچنین از روشی آسان برای دریافت نوبت ویزیت از بهترین پزشکان روماتولوژی و متخصصان چشم در سرتاسر ایران یعنی وبسایت دکترتو هم صحبت کرده‌ایم. تا انتها همراه ما باشید تا با این بیماری و احتیاطات لازم در صورت مواجهه با آن آشنایتان کنیم.

روماتیسم چشمی چیست؟

یووئیت، التهاب لایه میانی چشم است. این بیماری می‌تواند به دلایل نامعلوم یا به دلیل بسیاری از شرایط شناخته شده رخ دهد. می‌تواند ناحیه خاصی از چشم یا چندین ناحیه را تحت تاثیر قرار دهد. بسته به مناطقی که تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند دردناک باشد، باعث قرمزی و تحریک شود یا حتی بینایی را مختل کند. ممکن است یک چشم یا هر دو را به طور همزمان تحت تاثیر قرار دهد. فضای زیادی در داخل کره چشم شما برای ایجاد تورم بافتی وجود ندارد، بنابراین تغییر شکل چشم برای تورم آسان است. شکل چشم شما بخش مهمی از نحوه دید شما است و حتی تغییرات کوچک ناشی از تورم می‌تواند بینایی را مختل کند. در موارد شدید، بیماری روماتیسم باعث از دست دادن دائمی بینایی و نابینایی هم می‌شود.

متن انگلیسی:
Uveitis isn’t always because of something affecting just your eyes. In some cases, uveitis is a side effect of medications or a symptom of conditions that affect multiple body systems or your whole body (systemic). Systemic causes are more likely to affect both eyes at the same time
ترجمه متن:
علت یووئیت همیشه مربوط به مشکلات چشمی نیست. در برخی موارد، یووئیت عارضه جانبی ناشی از داروها یا نشانه شرایطی است که بر چندین سیستم بدن یا کل بدن (سیستمیک) تأثیر می‌گذارد. علل سیستمیک معمولا هر دو چشم را همزمان تحت تاثیر قرار می‌دهند.

my.clevelandclinic

انواع روماتیسم چشمی

انواع یوئیت بر اساس ناحیه‌ای از چشم که التهاب در درجه اول رخ می‌دهد از یکدیگر متمایز می‌شوند. هر یک از انواع روماتیسم چشمی را با در نظر گرفتن این موضوع در ادامه توضیح داده‌ایم:

• یوئیت قدامی: یوئیت قدامی که iritis یا iridocyclitis نیز نامیده می‌شود، شایع ترین نوع روماتیسم چشمی است. این بیماری با التهاب جلوی چشم، بین پشت قرنیه و جلوی عدسی مشخص می‌شود. یوئیت قدامی می‌تواند در یک یا هر دو چشم وجود داشته باشد. علائم این نوع یوئیت ممکن است شامل درد چشم، قرمزی چشم، تاری دید و حساسیت به نور باشد.
• یوئیت متوسط: روماتیسم چشمی میانی یا متوسط که سیکلیت یا ویتریت نیز نامیده می‌شود، التهاب داخل چشمی است که در درجه اول روی زجاجیه که ژلی در وسط چشم و پشت عدسی است، تاثیر می‌گذارد. علائم یوئیت میانی ممکن است شامل تاری‌دید و ایجاد لکه‌هایی در بینایی باشد.
• یوئیت خلفی: یوئیت خلفی که به عنوان رتینیت یا کوروئیدیت نیز شناخته می‌شود، التهاب پشت چشم است. این در درجه اول شبکیه را که شامل عروق شبکیه یا مشیمیه است، تحت تاثیر قرار می‌دهد. یوئیت خلفی باعث از دست دادن بینایی شود.
• پانووئیت: پانووئیت شامل التهاب داخل چشم است که به طور مشابه جلو، وسط و پشت چشم را درگیر می‌کند. ممکن است با هر یک از علائم توصیف شده در انواع دیگر یوئیت همراه باشد. در واقع هنگامی که یوئیت هر سه ناحیه قدامی، خلفی و میانی چشم را تحت تاثیر قرار دهد، متخصصان به آن پانووئیت می‌گویند.

علائم روماتیسم چشمی

روماتیسم چشمی می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند و افراد در هر سنی، حتی کودکان را درگیر کند. علائم یووئیت بسته به ناحیه‌ای از چشم که دچار این مشکل شده متفاوت خواهد بود. برخی از علائم اغلب برای دیگران قابل مشاهده است. به صورت کلی علائم روماتیسم چشمی عبارتند از:

• درد چشم
• قرمزی یا سوزش چشم
• تاری دید
• حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
• تورم ملتحمه
• تغییر شکل مردمک چشم (از دایره به شکل نامنظم)
• تجمه مایع سفید رنگی در انتهای جلوی چشم (هیپوپیون) یا به صورت یک حلقه در اطراف عنبیه
• کاهش بینایی

علائم روماتیسم چشمی بزرگسالان

علائم ممکن است به طور ناگهانی رخ دهند و به سرعت بدتر شوند؛ اگرچه که در برخی موارد به تدریج ایجاد می‌شوند. علائم ممکن است یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهند. در مقابل هم گاهی اوقات هیچ علامتی وجود ندارد و علائم یووئیت در معاینه معمول چشم مشاهده می‌شود. با این حال از آنجایی که روماتیسم چشمی بزرگسالان را هم درگیر می‌کند بد نیست که با علائم آن برای این بازه سنی آشنا باشید. علائم روماتیسم چشمی در بزرگسالان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قرمز شدن چشم
• درد چشم
• حساسیت به نور
• تاری دید
• مشاهده نقاط تاریک و شناور در میدان دید
• کاهش بینایی

احساس می‌کنی دچار مشکل در بینایی شدی؟

از متخصص نوبت ویزیت بگیر.

علائم روماتیسم چشمی کودکان

توجه به این نکته ضروری است که در برخی از کودکان مبتلا به یووئیت، علائم ظاهری این اختلال وجود ندارد. در چنین شرایطی نیاز به غربالگری‌های معمول هست که در صورت تشخیص بیماری هر ۳ تا ۱۲ ماه هم برای نظارت بر پیشرفت آن باید انجام شود. اما به طور کلی علائم و نشانه‌های یوئیت در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• حساسیت به نور
• تاری دید
• درد چشم
• قرمزی چشم
• نقاط شناور در میدان دید

اگر چشم کودک شما قرمز یا دردناک شد و به سرعت از بین نرفت، باید سریعا توسط چشم پزشک، معاینه شود. چشم پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا کودک شما مبتلا به یووئیت هست یا این علائم ناشی از ابتلا به بیماری دیگری است.

عکس روماتیسم چشمی

روماتیسم چشمی علائمی دارد که با مشاهده فرد مبتلا متوجه آن‌ها خواهید شد. در تصویر زیر روماتیسم چشمی را مشاهده می‌کنید.

عوارض روماتیسم چشمی

علل احتمالی یوئیت عفونت، آسیب یا یک بیماری خودایمنی یا التهابی است اما بسیاری از اوقات هم نمی‌توان علت را شناسایی کرد. عارضه اصلی یوئیت از دست دادن بینایی و نابینایی است. عوارض ممکن است به دلیل تغییراتی که یوئیت در چشم ایجاد می‌کند رخ دهد که برخی از این عوارض عبارتند از:

• آب مروارید چشم
• ادم ماکولا سیستوئید
• جدا شدگی یا آسیب به شبکیه
• گلوکوم چشم
• فشار داخل چشمی بالا (فشار بالای مایع داخل چشم)
• پوکر ماکولا (غشای اپی رتینال)
• تورم و آسیب عصب بینایی
• Synechiae یعنی چسبیدن عنبیه به عدسی یا قرنیه

علت بیماری روماتیسم چشمی

بیماری روماتیسم چشمی در اثر علت‌های عفونی و غیر عفونی ایجاد می‌شود. التهاب معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن در حال مبارزه با عفونت است. گاهی اوقات یوئیت به این معنی است که سیستم ایمنی بدن در حال مبارزه با عفونت چشم است اما زمانی که سیستم ایمنی بدن به بافت سالم چشم حمله می‌کند، ممکن است این اتفاق بیفتد. عوامل عفونی ابتلا به بیماری روماتیسم چشمی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

علت	مثال
عفونت قارچی	هیستوپلاسموز انگل‌ها
عفونت باکتریایی	پروپیونیوم سودوموناس، آکنه و استافیلوکوک طلایی
عفونت ویروسی	زونا و ویروس تبخال

علت بیماری روماتیسم چشمی

تشخیص روماتیسم چشمی

برای تشخیص یووئیت به معاینه کامل چشم نیاز است. ممکن است از آزمایش خون و اشعه ایکس را برای تعیین اینکه آیا یک اختلال سیستمیک زمینه‌ای دیگر باعث این بیماری شده است یا خیر، استفاده شود. روش‌های تشخیصی شامل معاینه، تونومتری (آزمایشی که فشار داخل چشم را اندازه گیری می‌کند.)، معاینه شبکیه به کمک دستگاهی به نام افتالموسکوپ و… است.

آزمایش روماتیسم چشمی

آزمایش های یوئیت با معاینه چشم شروع می‌شوند؛ به ویژه تست حدت بینایی و معاینه لامپ شکاف. همچنین ممکن است متخصص از تونومتری برای اندازه‌گیری فشار داخل چشم و توموگرافی انسجام نوری (OCT) برای بررسی تغییرات در ساختارهای پشتی چشم استفاده کند. بسته به علائم بیمار و علل مشکوک، آزمایشات دیگری نیز محتمل است. آزمایشاتی که پزشک متخصص چشم توصیه می‌کند، شامل موارد زیر خواهد بود:

• آزمایشات خون: این آزمایش می‌تواند به دنبال عفونت‌ها، نشانگرهای ایمنی یا سایر تغییرات خونی باشند که نشان دهنده یک وضعیت پزشکی است.
• اسکن تصویربرداری: این تست‌ها از جمله عکسبرداری با اشعه ایکس قفسه سینه یا MRI مغز (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)، شواهدی از بروز مشکلات جدی را در نقاط دیگری از بدن جست‌وجو و بررسی می‌کند.

مدتیه بیناییت ضعیف شده و نگرانی روماتیسم باشه؟ از چشم پزشک نوبت بگیر.

درمان روماتیسم چشمی

اگر یوئیت ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، درمان ممکن است بر روی آن وضعیت خاص متمرکز شود. معمولاً درمان یوئیت بدون توجه به علت یکسان است؛ البته تا زمانی که علت آن عفونی نباشد. هدف از درمان کاهش تورم در چشم و همچنین سایر نقاط بدن است. در برخی موارد، درمان ممکن است تا ماه‌ها تا سال‌ها ادامه داشته باشد. چندین گزینه درمانی وجود دارد که انتخاب آن‌ها برای هر فرد بسته به عوامل متفاوتی متغیر خواهد بود. در ادامه برخی از رایج‌ترین روش های درمان روماتیسم چشمی را نام برده و هر یک را توضیح داده‌ایم.

۱. قطره برای روماتیسم چشمی

پزشک ممکن است ابتدا قطره‌های چشمی را با یک داروی ضد التهابی مانند کورتیکواستروئید برای شما تجویز کند. قطره‌های چشمی معمولاً به تنهایی برای درمان التهاب کافی نیستند، بنابراین ممکن است تزریق کورتیکواستروئید در داخل یا اطراف چشم یا قرص‌های کورتیکواستروئید (که از طریق دهان مصرف می‌شود.) به طور همزمان ضروری باشد. برخی از قطره‌های چشمی سطح مایعات را در چشم شما در محدوده مناسب نگه می دارند.

۲. قرص برای روماتیسم چشمی (بهترین دارو برای روماتیسم چشمی)

اگر یوئیت ناشی از عفونت باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک، داروهای ضد ویروسی یا سایر داروها را یا به تنهایی یا همراه با کورتیکواستروئید برای کنترل عفونت تجویز کند. اگر یوئیت هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد، درمان با کورتیکواستروئیدها مفید نخواهد بود و حتی ممکن است بیماری تا حدی تشدید یابد که منجر به نابینایی شود. به همین خاطر ممکن است به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز داشته باشید. برخی از این داروها می‌توانند عوارض جانبی جدی مرتبط با چشم مانند آب سیاه و آب مروارید داشته باشند. داروی خوراکی می‌تواند برای سایر قسمت‌های بدن خارج از چشم عوارض جانبی به همراه داشته باشد.

کورتیزون، هیدروکورتیزون، پردنیزون و فلودروکورتیزون استروئیدهای مختلف موجود برای تجویز خوراکی هستند. پردنیزون هم رایج‌ترین کورتیکواستروئیدی است که به صورت خوراکی در درمان روماتیسم چشمی استفاده می‌شود.

متن انگلیسی:
Uveitis can be serious, leading to permanent vision loss. Early diagnosis and treatment are important to prevent complications and preserve your vision
ترجمه متن:
روماتیسم چشمی می‌تواند جدی باشد و منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود. تشخیص و درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض و حفظ بینایی حائز اهمیت است.

mayoclinic

۳. عمل جراحی روماتیسم چشمی

در برخی از مبتلایان به روماتیسم چشمی و بیشتر اوقات در شرایطی که سایر روش‌های درمانی موثر نباشند، پزشک عملی جراحی را توصیه می‌کند. ویترکتومی جراحی برای برداشتن برخی از زجاجیه در چشم بوده که به ندرت برای تشخیص یا مدیریت این بیماری انجام می‌شود. لیزیک هم روش دیگری برای بهبود شرایط بیماران مبتلا به روماتیسم چشمی است. اینکه کدام نوع جراحی برای کدام بیمار مناسب‌تر است را پزشک تشخیص داده و به بیمار اطلاع می‌دهد.

۴. درمان روماتیسم چشمی در طب سنتی

یکی دیگر از روش های درمان روماتیسم چشمی، درمان به کمک طب سنتی است. البته بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که این درمان‌ها قطعی نیستند. در طب سنتی این گیاهان جهت درمان روماتیسم چشمی استفاده می‌شوند:

• سیر: میکروب کش و ضد التهاب است.
• پودر دارچین: ضد التهاب است.
• چای سبز: حاوی آنتی اکسیدان که سبب تقویت سیستم ایمنی می‌شود.
• دمنوش رزماری: نشانه‌های روماتیسم را کاهش می‌دهد.
• زنجبیل: نشانه‌های روماتیسم را کاهش می‌دهد.
• پوست درخت بید: خواصی شبیه به آسپرین داشته و علائم روماتیسم را کاهش می‌دهد.
• کپسایسین موجود در فلفل سیاه: ضد التهاب است.

۵. درمان خانگی روماتیسم چشمی

در کنار درمان‌های پزشکی، درمان‌های طبیعی و خانگی یوئیت هم می‌توانند علائم بیماری را تسکین دهند. گزینه‌های طبیعی برای مدیریت علائم این بیماری عبارتند از:

• کمپرس گرم یا سرد برای تسکین درد یا تورم
• عینک آفتابی برای محافظت از چشم‌هایم در صورت حساس بودن به نور
• مصرف روزانه مولتی ویتامین
• ویتامین C (500 میکروگرم دو بار در روز) و ویتامین E (100 میکروگرم دو بار در روز)
• مکمل های زردچوبه (Curcuma longa)
• مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ یا خوردن ماهی‌های آب سرد
• مکمل های لوتئین برای سلامت عمومی چشم
• پیروی از یک رژیم غذایی مفید برای سلامت چشم‌ها
• مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان مانند زغال اخته، سبزیجات برگ‌دار، گوجه فرنگی، فلفل و گیلاس

برای روماتیسم چشمی چه بخوریم؟

خوردن بیشتر غذاهای غنی از آنتی اکسیدان برای سلامت چشم و سلامت کلی شما مفید است. سبزیجات و فلفل سبز و برگ‌دار و میوه‌هایی مانند زغال اخته، گوجه فرنگی و گیلاس را انتخاب کنید. مکمل‌های زیر هم برای روماتیسم چشمی خوب و مفید هستند:

• یک مولتی ویتامین حاوی ویتامین‌های آنتی اکسیدانی A، C، E، ویتامین‌های B و مواد معدنی کمیاب مانند منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم به صورت روزانه: این ویتامین‌ها و مواد معدنی برای سلامت چشم و سلامت کلی بدن مفید هستند. یک مطالعه کوچک نشان داد که ویتامین C و E ممکن است به کاهش علائم یوئیت قدامی کمک کند. افراد شرکت کننده در این مطالعه علاوه‌بر درمان استاندارد پزشکی، ویتامین C (500 میلی گرم دو بار در روز) و ویتامین E (100 میلی گرم دو بار در روز) مصرف کردند. مکمل‌های ویتامین C ممکن است با سایر داروها از جمله داروهای شیمی درمانی، استروژن، وارفارین (کومادین) و…. تداخل داشته باشند. ویتامین E هم ممکن است با برخی از داروها از جمله رقیق کننده‌های خون تداخل داشته باشد. پس در زمان مصرف این ویتامین‌ها احتیاطات لازم را در نظر داشته باشید.
• اسیدهای چرب امگا ۳: به عنوان مثال روغن ماهی که ممکن است به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. ماهی‌های آب سرد مانند سالمون یا هالیبوت هم منابع خوبی هستند. از مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ قبل از جراحی برای یوئیت خودداری کنید زیرا ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین، وارفارین (کومادین) یا کلوپیدوگرل (پلاویکس) نیز استفاده می‌کنید، قبل از مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ به پزشک خود اطلاع دهید.
• لوتئین: لوتئین هم یک آنتی اکسیدان مفید برای سلامت چشم است که مصرف آن به شدت توصیه می‌شود.

راه های پیشگیری از روماتیسم چشمی

اگرچه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از این عارضه وجود ندارد، اما می‌توانید شانس ابتلا به آن را کاهش دهید. ساده‌ترین راه‌ها برای کاهش خطر ابتلا به روماتیسم چشمی عبارتند از:

• هر گونه بیماری خود ایمنی یا التهابی که ممکن است داشته باشید را کنترل کنید.
• قرار گرفتن در معرض عوامل عفونی کلیدی این بیماری مانند سل، بیماری لایم، توکسوپلاسموز، واریسلا زوستر، سیفلیس و… را کاهش دهید.
• در حین کار با ابزارهای برقی و در هر زمان دیگری که ممکن است چشمان شما در معرض آسیب احتمالی قرار گیرد، با پوشیدن لباس‌های محافظ چشمی از آسیب به چشم جلوگیری کنید.
• تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید. مثلا برای سلامت چشم خود مواد غذایی مفید مصرف کنید، از سیگار کشیدن خودداری کنید (که در پاسخ التهابی بدن و توانایی آن در التیام نقش دارد) و استرس خود را مدیریت کنید و کاهش دهید.
• اجتناب از برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ریفابوتین نیز ممکن است به پیشگیری از ابتلا به یوئیت کمک کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

یووئیت بک بیماری نادر است که باعث التهاب در قسمتی از چشم می‌شود. برای جلوگیری از عوارض طولانی مدت این بیماری مانند از دست دادن بینایی (نابینایی)، درمان زودهنگام آن بسیار مهم است. معمولاً با درمان صحیح و به موقع، این بیماری به سرعت بهبود می‌یابد، اما در مقابل هم احتمال عود آن به مرور زمان وجود دارد.

اگر احتمال می‌دهد که در معرض خطر ابتلا به بیماری روماتیسم چشمی هستید یا به آن مبتلا شده‌اید، با یک دکتر چشم پزشک یا متخصص روماتولوژی صحبت کنید. پزشک راهکارهای تشخیصی و درمانی مناسبی ارائه می‌دهد که مانع از پیشرفت بیماری خواهد شد. برای دریافت نوبت کافیست سری به وبسایت دکترتو بزنید و پس از انتخاب دکتر مدنظرتان در شهری که هستید، نوبت ویزیت حضوری و حتی مشاوره آنلاین با دکتر روماتولوژی یا ویزیت آنلاین چشم پزشک بگیرید. وبسایت دکترتو مرجعی جامع از تمامی پزشکان متخصص و باتجربه در سرتاسر ایران با تخصص‌های مختلف است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!