بهبود بینایی ناشی از تخریب شبکیه با دستگاه «‌ال‌ای‌دی»

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (اف‌دی‌ای) روز دوشنبه چهارم نوامبر به دستگاهی که با تاباندن نور به داخل چشم افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا یا تخریب لکه زرد شبکیه، بینایی آنان را بهبود می‌بخشد، مجوز داد.

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یا ای‌ام‌دی (AMD) به‌تدریج مرکز شبکیه، ناحیه‌ای از چشم که نور را تشخیص می‌دهد، تخریب می‌کند. این بیماری به دو شکل بروز پیدا می‌کند: ای‌ام‌دی خشک و ای‌ام‌دی مرطوب که نوع خشک آن شایع‌تر است و حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد موارد را شامل می‌شود. با این حال هیچ درمان موثری برای ای‌ام‌دی خشک وجود نداشت اما اکنون اف‌دی‌ای اعلام کرد که استفاده از دستگاه Valeda Light Delivery System ‌به‌عنوان روش درمانی برای ای‌ام‌دی خشک مجاز است.

دکتر مالوینا آیدلمن، مدیر دفتر دستگاه‌های چشم‌پزشکی، بیهوشی، تنفسی، گوش، حلق و بینی و دندانپزشکی اف‌دی‌ای در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با این مجوز اولین گزینه درمانی برای بیماران بزرگسال مبتلا به ای‌ام‌دی خشک به بازار آمد.»

این دستگاه ساخت شرکت لومی‌ترا (‌LumiThera‌) و به صورت سه دیود ساطع‌کننده نور ال‌ئی‌دی/ LED‌ (دیود ساطع نور (LED ) یک دستگاه نیمه هادی است که با عبور جریان الکتریکی از آن نور ساطع می کند) است که نورهایی با طول‌موج‌های مختلف تولید می‌کنند که با بخش‌های زرد، قرمز و نزدیک به مادون‌قرمز طیف الکترومغناطیسی مطابقت دارند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این طول‌موج‌ها بر میتوکندری‌های شبکیه چشم که به‌عنوان نیروگاه سلول‌ها شناخته می‌شوند، تاثیر دارند.

در ای‌ام‌دی خشک، عملکرد میتوکندری مختل می‌شود و تحقیقات گذشته نشان داده‌اند که این نوع قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند توانایی میتوکندری را برای تولید انرژی و ترمیم آسیب‌ها تقویت کند. هم‌زمان، این نور می‌تواند باعث شود میتوکندری مواد شیمیایی آزاد کند که جریان خون به شبکیه را افزایش و التهاب را کاهش می‌دهد.

این دستگاه مبتنی بر ال‌ئی‌دی در یک مطالعه بالینی با حضور ۱۰۰ شرکت‌کننده که در مراحل ابتدایی یا اواسط ابتلا به ای‌ام‌دی خشک قرار داشتند، بررسی شد. ۹۱ چشم با سیستم تحویل نور والدا تحت درمان قرار گرفتند و ۵۴ چشم هم در گروه دارونما قرار داشتند. شرکت‌کنندگان، این درمان یا دارونما را سه بار در هفته به مدت سه تا پنج هفته دریافت کردند و این الگو طی دو سال هر چهار ماه یک بار تکرار شد.

افرادی که چشم‌های آنها درمان‌شده بود به طور متوسط توانستند حداقل پنج حرف بیشتر از قبل، روی جدول سنجش بینایی بخوانند که معادل یک خط کامل است. این بهبودها در میانه مطالعه و پایان آن مشاهده شد که نشان می‌دهد تاثیر درمان حداقل تا این مدت پایدار است.

علاوه بر این، نسبت کمتری از چشم‌های درمان‌شده به مرحله پیشرفته بیماری دچار شدند و فقط حدود ۷ درصد از چشم‌های درمان‌شده بدتر شدند؛ در مقایسه با ۲۴ درصد در گروه دارونما.

با پیشرفت ای‌ام‌دی، توده‌هایی از پروتئین و چربی به نام دروزن (drusen) هم زیر شبکیه تجمع می‌کنند. بزرگ‌تر شدن یا افزایش تعداد دروزن‌ها به عنوان نشانه ای‌ام‌دی در نظر گرفته می‌شود، زیرا با تحلیل سلول‌های شبکیه همراه است. در چشم‌های درمان‌شده، به نظر نمی‌رسید تود‌ه‌های موجود بزرگ شده باشند، در حالی که در چشم‌های درمان‌نشده این توده‌ها بزرگ‌تر شدند.

سازمان غذا و دارو با توجه این به نتایج تاثیر این دستگاه را در بهبود بینایی بیماران مبتلا به ام‌دی‌ای خشک تایید کرده است.