مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب چیست؟
آنچه در این مقاله میخوانید آنژیوگرافی قلب برای تصویربرداری از عروق قلبی و در مواردی درمان مشکلات قلبی انجام میشود. بعد از این فرایند جراحی باید نکات مراقبتی را رعایت کنید تا به عوارض آن دچار نشوید. در این مطلب به توصیههای تغذیهای، فعالیتهای فیزیکی و علائم هشدار پرداختهایم.
فهرست مطالب
- مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب (مراقبت های اولیه)
- زمان بازگشت به فعالیت روزمره بعد از آنژیوگرافی قلب
- مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل
- تغذیه بعد از آنژیوگرافی؛ بعد از آنژیوگرافی چی بخوریم؟
- مصرف داروها بعد از آنژیوگرافی قلب
- عوارض بعد از آنژیوگرافی قلب (خطرات آنژیوگرافی قلب)
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آنژیوگرافی قلب یکی از روشهای تشخیصی مهم در پزشکی است که به بررسی وضعیت عروق قلب و شناسایی انسدادها و مشکلات احتمالی میپردازد. پس از این عمل، مراقبتهای مناسب میتوانند بهبودی سریعتر و کاهش عوارض را برای بیمار به همراه داشته باشند. در این مقاله، به نکات مهم و اصولی مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب پرداخته میشود تا بیمار با اطمینان و آگاهی بیشتر این مرحله از درمان را پشت سر بگذارد. در صورت نیاز به دریافت نوبت حضوری از دکتر قلب و عروق یا مشاوره آنلاین، از سامانه نوبتدهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب (مراقبت های اولیه)
پس از انجام آنژیوگرافی، مراقبت دقیق از محل تزریق اهمیت بالایی دارد تا خطر عفونت و عوارض جانبی کاهش یابد. توصیه میشود محل ورود کاتتر را تمیز و خشک نگه دارید و از لمس یا فشردن آن ناحیه خودداری کنید. در صورت نیاز به تعویض پانسمان، حتماً با رعایت اصول بهداشتی و با دستهای کاملاً تمیز این کار انجام شود. در صورتی که قرمزی، تورم، یا ترشحات غیرطبیعی مشاهده شد، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
در روزهای ابتدایی پس از آنژیوگرافی، محدودیتهای حرکتی به کاهش خطر خونریزی و تسریع بهبودی کمک میکند. از فعالیتهای شدید، بلند کردن اجسام سنگین و انجام ورزشهای پرفشار پرهیز شود. همچنین، توصیه میشود بیمار در وضعیت استراحت بوده و پاها یا دست (بسته به محل ورود کاتتر) را تا حد امکان بیحرکت نگه دارد. استفاده از بالش برای قرار دادن ناحیه تحت درمان در ارتفاع مناسب نیز میتواند به بهبود شرایط کمک کند.
آنژیوگرافی چگونه است؟
مدت بستری آنژیوگرافی: بعد از آنژیوگرافی چند روز بستری دارد؟
پس از انجام آزمایش شما را به بخش ریکاوری میبرند، جاییکه از شما خواسته میشود چند ساعت بیحرکت دراز بکشید تا خونریزی ناشی از بریدگی کنترل شود. مدت بستری آنژیوگرافی کم است و معمولا میتوانید در همان روز به خانه بروید، اگرچه گاهی اوقات ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانید.
ممکن است قبل از رفتن به خانه نتایج آزمایش را به شما اطلاع دهند. بااینحال، تصاویر اشعه ایکس اغلب نیاز به بررسی دقیق دارد و نتایج برای چند هفته بعد آماده میشود.
زمان بازگشت به فعالیت روزمره بعد از آنژیوگرافی قلب
پس از آنژیوگرافی، استراحت مناسب به تسریع روند بهبودی کمک میکند. بیماران معمولاً میتوانند فعالیتهای روزمره سبک را پس از گذشت یک تا دو روز از سر بگیرند، اما برای فعالیتهای سنگینتر و بازگشت به کار، ممکن است به چند هفته استراحت نیاز باشد. بهتر است از هرگونه فعالیتی که فشار زیادی به ناحیه آنژیوگرافی وارد میکند، مانند بلند کردن اجسام سنگین، خودداری شود.
بازگشت به ورزش باید تدریجی و با مشورت پزشک انجام شود. معمولاً فعالیتهای ملایم مانند پیادهروی به عنوان اولین گام پیشنهاد میشود. بهتر است از ورزشهای پرفشار مانند دویدن یا وزنهبرداری تا زمانی که پزشک اجازه دهد، پرهیز شود. پیادهروی به مدت ۱۵-۳۰ دقیقه در روز میتواند به بهبود گردش خون کمک کند و از عوارض احتمالی جلوگیری کند. هرگونه احساس درد یا ناراحتی در هنگام ورزش باید به پزشک اطلاع داده شود.
مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل
اطلاع از مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل اهمیت زیادی دارد. در دوران نقاهت در منزل:
- بقیه روز را استراحت کنید. اگر مشکلی دارید، بهتر است کسی حداقل ۲۴ ساعت با شما بماند.
- به محض اینکه احساس آمادگی کردید، میتوانید بخورید و بنوشید. رنگ کنتراست از طریق ادرار دفع میشود؛ بنابراین نوشیدن آب زیاد میتواند به دفع سریعتر آن کمک کند.
- معمولا میتوانید روز بعد به بیشتر فعالیتهای عادی بازگردید، اگرچه ممکن است لازم باشد برای چند روز از بلندکردن اجسام سنگین و ورزشهای شدید خودداری کنید.
- احتمالا حداقل برای چند روز کمی کبودی و درد خواهید داشت و نیاز به مراقبتهای بعد از آنژیوگرافی دارید.
آیا بعد از آنژیوگرافی کبودی و درد داری؟
از دکترتو مشاوره بگیر.
تغذیه بعد از آنژیوگرافی؛ بعد از آنژیوگرافی چی بخوریم؟
تغذیه پس از آنژیوگرافی نقش مهمی در بهبود وضعیت قلب و عروق و تقویت سیستم ایمنی دارد. رعایت رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی میتواند به بهبود سریعتر کمک کند. پیشنهاد میشود بیماران از مواد غذایی زیر استفاده کنند:
- میوهها و سبزیجات تازه: این مواد حاوی آنتیاکسیدانها، ویتامینها و فیبر هستند که به بهبود عروق و کاهش التهاب کمک میکنند. سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم و بروکلی و میوههایی مانند توتها، پرتقال و سیب از بهترین گزینهها هستند.
- پروتئینهای کمچرب: منابع پروتئینی مانند مرغ، ماهی، حبوبات و تخممرغ به بازسازی بافتهای بدن کمک کرده و انرژی لازم برای بدن را فراهم میکنند.
- چربیهای مفید: مصرف چربیهای غیر اشباع از جمله روغن زیتون، روغن کانولا و مغزها (مانند گردو و بادام) به کاهش کلسترول بد (LDL) و حمایت از سلامت عروق کمک میکند.
یکی از مهمترین توصیههایی که به افرادی که عمل آنژیوگرافی انجام دادهاند، میشود، استفاده از غلات کامل است. غلاتی مانند جو دوسر، برنج قهوهای و نان سبوسدار منابع عالی فیبر و ویتامینهای گروه B هستند که به بهبود سیستم گوارشی و سلامت قلب کمک میکنند. سعی کنید بیشتر از مواد غذایی زیر استفاده کنید:
- نان
- برنج
- محصولات و غلات سبوسدار
- پاستا
- کینوا
- حبوبات
- دانههای روغنی
چه میوه هایی برای آنژیوگرافی خوب است؟
برخی از میوههایی که برای شما مفید هستند، شامل موارد زیر هستند:
- آووکادو
- فلفل دلمهای
- هویج
- میوهها همگی میتوانند بسیار مفید و مناسب باشند. زیرا حاوی انتی اکسیدان و ویتامین هستند.
در جدول زیر به میوههای مفید دیگری اشاره شده است.
معرفی میوه | ویژگیها |
---|---|
توتها (توتفرنگی، بلوبری، تمشک) | سرشار از آنتیاکسیدانهای فلاونوئیدی و ویتامین C؛ کمک به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروق؛ کاهش خطر بیماریهای قلبی |
پرتقال و مرکبات | حاوی ویتامین C، پتاسیم و فیبر؛ کمک به کاهش فشار خون و تنظیم کلسترول؛ بهبود گردش خون و محافظت از عروق |
سیب | حاوی فیبر پکتین، آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی؛ کاهش کلسترول و حمایت از سلامت قلب؛ کاهش ریسک بیماریهای قلبی |
انار | سرشار از آنتیاکسیدانهای پلیفنول؛ کاهش آسیبهای اکسیداتیو و جلوگیری از تجمع پلاکهای چربی در عروق؛ بهبود جریان خون و کاهش فشار خون |
موز | منبع غنی پتاسیم؛ کمک به تنظیم فشار خون و حفظ تعادل الکترولیتها؛ تاثیر مثبت بر سلامت عروق و کاهش فشار خون |
کیوی | حاوی ویتامین C و ویتامین E؛ کاهش التهاب و بهبود سلامت عروق؛ حاوی فیبر و پتاسیم برای تنظیم فشار خون |
بعد از آنژیوگرافی قلب چه غذاهایی ممنوع است؟
برای جلوگیری از افزایش فشار روی سیستم قلب و عروق و کاهش احتمال عوارض جانبی، توصیه میشود برخی از مواد غذایی محدود یا بهطور کامل حذف شوند:- نمک و غذاهای شور: مصرف بیش از حد نمک میتواند به افزایش فشار خون و تشدید فشار روی قلب منجر شود. بهتر است غذاها به جای نمک، با ادویههای طبیعی و گیاهان معطر طعمدار شوند.
- چربیهای اشباع و ترانس: این چربیها در غذاهایی مانند فستفودها، غذاهای سرخشده و شیرینیهای صنعتی یافت میشوند و باعث افزایش کلسترول بد خون میشوند.
- قندهای افزوده: مصرف زیاد قندهای افزوده مانند شکر، شیرینیها و نوشابهها میتواند به اضافهوزن و افزایش چربی بدن منجر شود و به قلب فشار بیاورد.
- کافئین و نوشیدنیهای انرژیزا: کافئین زیاد ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. بهتر است از مصرف بیش از حد قهوه و نوشیدنیهای انرژیزا خودداری شود.
رعایت این رژیم غذایی به کاهش ریسکهای پس از آنژیوگرافی و تقویت سلامت قلب کمک کرده و روند بهبود را تسریع میکند.
مصرف داروها بعد از آنژیوگرافی قلب
پس از آنژیوگرافی، پزشک ممکن است داروهایی مانند ضدپلاکتها یا ضدانعقادها را تجویز کند تا از تشکیل لخته خون جلوگیری شود. همچنین، داروهای کاهشدهنده فشار خون یا کلسترول ممکن است برای حمایت از سلامت قلب و عروق تجویز شوند. این داروها در کنار تغییرات سبک زندگی به بهبود سریعتر کمک میکنند.
بسیار مهم است که داروها طبق تجویز و در زمان مشخص مصرف شوند تا از اثرگذاری مناسب آنها اطمینان حاصل شود. خودداری از مصرف خودسرانه یا قطع داروها به جلوگیری از عوارض جانبی کمک میکند. همچنین، هرگونه تغییر یا اثرات غیرمنتظره دارو باید به پزشک گزارش شود. توصیه میشود که بیماران برنامه منظم دارویی خود را دنبال کنند و در صورت نیاز از یادآور استفاده کنند.
عوارض بعد از آنژیوگرافی قلب (خطرات آنژیوگرافی قلب)
مانند تمام روشهای پزشکی، انجام آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی هم خطرات و هم فوایدی دارد. در مورد عوارض بعد از آنژیو قلب و نگرانیهایتان با پزشک صحبت کنید. تیم پزشکی شما میتواند اطلاعات بیشتری در مورد شرایط فردی و سطح خطر به شما بدهد.
استراحت کافی، کاهش استرس و توجه به سلامت روحی در این دوره اهمیت زیادی دارد. برای کاهش استرس، تمرینهای آرامشبخش مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن میتواند موثر باشد. همچنین، بهبود کیفیت خواب با ایجاد محیطی آرام و خواب کافی در شب توصیه میشود. حمایت عاطفی خانواده و دوستان نیز میتواند در بازگشت به زندگی روزمره و بهبودی سریعتر نقش مهمی ایفا کند.
بعد از آنژیوگرافی قلب دچار درد و ناراحتی شدی؟ برای اطمینان مشاوره بگیر.
عوارض جزئی عمل آنژیوگرافی (مثل جای زخم آنژیوگرافی)
عوارض جزئی عمل آنژیوگرافی قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی زیر پوست در محل زخم که این مشکل پس از چند روز برطرف میشود، اما اگر نگران هستید میتوانید با پزشک خود تماس بگیرید.
- کبودی حاصل از ورود کاتتر برای چند هفته باقی میماند.
- آلرژی به رنگ کنتراست که باعث بروز علائمی مانند بثورات پوستی میشود: قبل از انجام آنژیوگرافی باید در مورد هرگونه حساسیت و آلرژی با پزشک خود صحبت کنید.
- درد کتف بعد از عمل آنژیوگرافی
- عفونت که ممکن است در محل بریدگی ایجاد شود. این عفونت باعث قرمزی، داغی، متورم شدن و دردناک شدن ناحیه میشود. برای درمان این عفونت ممکن است نیاز به درمان آنتیبیوتیکی داشته باشید.
عوارض جدی آنژیوگرافی از پا یا دست
عوارض جدیتر انژیوگرافی یا علائم بعد از آنژیوگرافی معمول نیستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آسیب به شریان بازو یا کشاله ران از کاتتر، که احتمالا بر خونرسانی به اندام تأثیر میگذارد.
- یک واکنش آلرژیک جدی به رنگ (آنافیلاکسی) که باعث سرگیجه، مشکلات تنفسی یا از دستدادن هوشیاری میشود.
- حمله قلبی خفیف یا سکته قلبی
- سکته مغزی (علت سرفه بعد از آنژیوگرافی)
- آسیب به کلیهها ناشی از رنگ کنتراست
- آسیب بافتی ناشی از تابش اشعه ایکس در صورت طولانی شدن عمل
- خونریزی شدید
- مرگ
این عوارض جدی بسیار نادر هستند. به عنوان مثال، تخمین زده میشود که ۱ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر پس از انجام آنژیوگرافی دچار سکته مغزی میشود که بیحسی یا ضعف دائمی (فلج) را به دنبال دارد.
علت درد دست و پا بعد از آنژیوگرافی چیست؟ آیا آنژیوگرافی درد دارد؟
از آنجایی که از طریق مچ و ساعد کتتر آنژیوگرافی را وارد بدن میکنند و از عروق تصویربرداری میکنند، ممکن است که مچ دست شما بعد از اتمام فرایند، درد داشته باشد.
توجه داشته باشید که بیشتر افراد تا ۱ یا ۲ روز بعد از انجام انژیوگرافی درد دارند و بعد از آن معمولا درد با لمس احساس میشود و افزایش پیدا میکند. البته که کبودی و زخم تا ۱ یا ۲ هفته بعد از انجام فرایند، ممکن است پابرجا باشد. اگر این مشکلات بیشتر از ۱ یا ۲ هفته طول بکشد و درد به جای کاهش افزایش پیدا کند، احتمال عفونت و ایجاد مشکلات دیگر وجود دارد. بنابراین باید با دکتر مشورت کنید. البته که میتوانید با استفاده از موارد زیر به کاهش درد دست خود کمک کنید؛
- میتوانید با کمک یک آیس پک یا کمپرس سرد و قراردادن آن روی محل درد زخم، احساس بهتری پیدا کنید. هر چند ساعت یکبار میتوان این آیس پک را روی محل زخم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قرار داد.
- اگر آیس پک ندارید، میتوانید به سادگی آن را درست کنید. یک حوله یا چند گاز را روی زخم خود بگذارید و سپس یخ را روی آن قرار دهید.
- برای درد پا، پیاده روی بعد از آنژیوگرافی میتواند کمککننده باشد.
در این ویدئو دکتر غلامحسین فاتحی، متخصص قلب و عروق و فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی به شما خواهند گفت که آنژیوگرافی از دست بهتر است یا پا؟
آگاهی از علائم خطرناک بعد از آنژیوگرافی قلب
بیماران باید نسبت به علائم غیرعادی پس از آنژیوگرافی هوشیار باشند. علائمی مانند درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس، تب بالا، تورم و قرمزی شدید در محل آنژیوگرافی یا خونریزی غیرقابل کنترل از محل ورود کاتتر از جمله نشانههایی هستند که باید به سرعت به پزشک گزارش شوند.
چکاپ های بعدی آنژیوگرافی قلب
مراجعههای منظم به پزشک برای ارزیابی وضعیت سلامت قلب و عروق و بررسی نتایج درمان بسیار مهم است. معمولاً چکاپ اولیه چند هفته پس از آنژیوگرافی انجام میشود، و بسته به شرایط بیمار، پزشک ممکن است بازههای زمانی مشخصی را برای چکاپهای بعدی تعیین کند. پیگیری منظم میتواند از بروز مشکلات جدید پیشگیری کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب، بخش مهمی از روند بهبودی و پیشگیری از عوارض احتمالی است. با رعایت توصیههای پزشکی، تغذیه مناسب و توجه به علائم هشداردهنده، بیمار میتواند با اطمینان بیشتری به زندگی عادی بازگردد. این مراقبتها نه تنها به بهبود سریعتر کمک میکنند، بلکه موجب افزایش سلامت قلب و پیشگیری از مشکلات آینده نیز میشوند.
برای پیدا کردن متخصص قلب و عروق خوب برای انجام انژیوگرافی بهتر است سری به دکترتو بزنید. در دکترتو علاوه بر پیدا کردن فوق تخصص قلب، میتوانید از پزشک مورد نظرتان بهصورت اینترنتی نوبت بگیرید یا از خدمات مشاوره با دکتر قلب و عروق آنلاین استفادهکنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!