اسقاط کل خودروهای فرسوده‌ با سرعت سالانه 500 هزار دستگاه 26 سال طول می‌ کشد!

در دهه‌های اخیر موضوع اسقاط خودروهای فرسوده به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی و اقتصادی درکشورهای مختلف به‌ویژه در ایران، مورد توجه قرار گرفته است. خودروهای فرسوده به دلیل مصرف بالای سوخت، تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و خطرات ایمنی، می‌توانند تاثیرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت عمومی و محیط‌زیست داشته باشند.

در کشورهای توسعه‌یافته، سیاست‌های موثری برای مدیریت و اسقاط خودروهای فرسوده تدوین شده است. به‌عنوان‌مثال در کشورهای اروپایی و آمریکایی، برنامه‌های تشویقی برای مالکان خودروهای قدیمی وجود دارد که شامل تخفیف‌های مالیاتی و کمک‌های مالی برای خرید خودروهای جدید و پاک‌تر است. این سیاست‌ها به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده است.

محمود مشهدی‌شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با «دنیای‌خودرو» به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های موجود در زمینه اسقاط خودروهای فرسوده در ایران پرداخته است.

مشهدی‌شریف با اشاره به وجود حدود ۱۳میلیون خودرو فرسوده در کشور، تاکید کرد این خودروها نه‌تنها به آلودگی هوا و مشکلات بهداشتی دامن می‌زنند، بلکه به اقتصاد کشور نیز آسیب وارد می‌کنند.

وی بیان کرد: «اگر به‌سرعت اقدام نکنیم، پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی این موضوع می‌تواند بسیار جدی‌تر شود.»

مشهدی‌شریف همچنین بر لزوم تدوین یک برنامه جامع برای اسقاط خودروهای فرسوده تاکید کرد و خواستار همکاری بیشتر بین دولت و بخش خصوصی شد.

او افزود: «آگاهی‌رسانی به مردم درباره خطرات زیست‌محیطی خودروهای فرسوده و مزایای اسقاط آن‌ها، کلید حل این مشکل است. ما باید به مردم نشان دهیم این اقدام نه‌تنها به نفع محیط زیست بوده بلکه به سلامت عمومی نیز کمک می‌کند.»

وی در پایان اظهار امیدواری کرد با همکاری همه ذینفعان، بتوانیم به یک راهکار پایدار برای مدیریت خودروهای فرسوده دست یابیم و به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کنیم.

وضعیت اسقاط خودرو در کشورهای توسعه‌یافته چگونه است؟

در کشورهای توسعه‌یافته، میانگین عمر خودروها به حدود پنج سال می‌رسد. این به این معناست که به‌ازای هر خودرو جدیدی که تولید می‌شود، یک خودرو فرسوده از چرخه خارج می‌شود.

این سیستم کارآمد و پایدار در مدیریت خودروهای فرسوده، به دلیل وجود سیاست‌های سختگیرانه و نظارت دقیق بر تردد خودروهای قدیمی ایجاد شده است. در این کشورها، دولت‌ها معمولا برنامه‌هایی برای تشویق مالکان خودروهای قدیمی به اسقاط و خرید خودروهای جدید ارائه می‌دهند. این برنامه‌ها شامل مشوق‌های مالی، تسهیلات بانکی و حتی برنامه‌های تعویض خودرو هستند که به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک می‌کند.

وضعیت خودروهای فرسوده در ایران چگونه است؟

در ایران، حدود ۱۳میلیون خودرو فرسوده درحال تردد هستند. این خودروها معمولا مصرف سوخت بالاتری دارند و به دلیل عدم رعایت استانداردهای زیست‌محیطی به آلودگی هوا دامن می‌زنند. با هدف‌گذاری برای اسقاط ۵۰۰هزار خودرو در سال، این فرآیند ممکن است تا ۲۶سال طول بکشد. این مدت‌زمان طولانی به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب و سیاست‌های مؤثر در زمینه اسقاط خودروهای فرسوده است. همچنین، بسیاری از مالکان خودروهای فرسوده به دلیل نبود مشوق‌های مالی و عدم آگاهی از خطرات زیست‌محیطی، تمایلی به اسقاط خودروهای خود ندارند.

چرا مدت‌زمان اسقاط خودروهای فرسوده در ایران طولانی است؟

چند عامل باعث طولانی‌شدن فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده در ایران شده است. یکی از این عوامل، کمبود مراکز اسقاط و تجهیزات مکانیزه است. بسیاری از مراکز اسقاط در ایران با کمبود منابع مالی و تجهیزات مناسب مواجه هستند که این امر باعث کندی روند اسقاط خودروها می‌شود. همچنین عدم توجه کافی به موضوع اسقاط خودروهای فرسوده و نبود سیاست‌های تشویقی برای مالکان خودروهای قدیمی از دیگر دلایل این مشکل است. در واقع، بسیاری از مالکان تمایل ندارند خودروهای فرسوده خود را اسقاط کنند، زیرا هیچ مشوق مالی یا تسهیلاتی برای این کار وجود ندارد.

کشورهای حاشیه خلیج‌فارس چه سیاستی در مورد خودروهای فرسوده دارند؟

کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، مانند امارات و قطر، سیاست‌های سختگیرانه‌ای در مورد خودروهای فرسوده دارند. در این کشورها خودروهایی با عمر بالای مشخص مانند ۱۰سال اجازه تردد ندارند. به همین دلیل، این خودروها به‌طور خودکار از چرخه تردد خارج می‌شوند و معمولا به بازارهای دیگر صادر می‌شوند. این سیاست‌ها به این کشورها کمک می‌کند تا خودروهای جدیدتر و به‌روزتری را در جاده‌ها داشته باشند و به تبع آن، آلودگی کمتری تولید کنند. همچنین این کشورها به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل پایدار توجه ویژه‌ای دارند که به کاهش تعداد خودروهای شخصی و بهبود کیفیت هوای شهر کمک می‌کند.

هر خودرو فرسوده در ایران چه میزان سوخت مصرف می‌کند؟

هر خودرو فرسوده به‌طور میانگین، سالانه ۲۵هزار کیلومتر پیمایش دارد و مصرف سوخت آن به ازای هر ۱۰۰کیلومتر حدود ۱۰لیتر است. با این حساب، یک خودرو فرسوده سالانه حدود ۲۵۰۰لیتر بنزین مصرف می‌کند. این میزان مصرف نه‌تنها هزینه‌های بالایی را برای مالکان به همراه دارد، بلکه به هدررفت منابع سوخت و انرژی نیز منجر می‌شود. باتوجه به افزایش قیمت سوخت و کاهش منابع انرژی، این موضوع به یکی از چالش‌های جدی برای اقتصاد کشور تبدیل شده است. همچنین مصرف بالای سوخت به افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست دامن می‌زند.

این مصرف سوخت چه تاثیری بر اقتصاد دارد؟

با محاسبه هزینه‌های اضافی مصرف بنزین، هر خودرو سالانه حدود ۳میلیون تومان بیشتر هزینه مصرف سوخت دارد. با توجه به تعداد ۱۳میلیون خودرو فرسوده، این به معنای بار مالی سنگین بر دوش اقتصاد کشور است. این هزینه‌ها می‌توانند به کاهش توان اقتصادی خانواده‌ها و افزایش فشار بر سیستم تامین سوخت منجر شوند. همچنین افزایش مصرف سوخت به افزایش آلودگی هوا و مشکلات بهداشتی نیز دامن می‌زند. در نهایت، این موضوع می‌تواند به افزایش هزینه‌های درمان و کاهش کیفیت زندگی شهروندان منجر شود.

چه اقداماتی برای بهبود وضعیت اسقاط خودروهای فرسوده در ایران ضروری است؟

برای بهبود وضعیت اسقاط خودروهای فرسوده، نیاز به سرمایه‌گذاری در مراکز اسقاط و تجهیزات مکانیزه وجود دارد. این سرمایه‌گذاری می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده و افزایش سرعت فرآیند اسقاط کمک کند. همچنین ایجاد مشوق‌های مالی برای مالکان خودروهای فرسوده، مانند تخفیف‌های مالیاتی یا کمک‌های مالی برای خرید خودروهای جدید می‌تواند به تسریع این فرآیند کمک کند. علاوه‌بر این، باید برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی در زمینه خطرات زیست‌محیطی خودروهای فرسوده و مزایای اسقاط آن‌ها برگزار شود.

چه برنامه‌ای برای مدیریت خودروهای فرسوده باید تدوین شود؟

باید یک برنامه جامع و مدون تدوین شود که شامل سیاست‌های تشویقی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و آموزش عمومی در زمینه اهمیت اسقاط خودروهای فرسوده باشد. این برنامه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که همه ذینفعان، ازجمله دولت، تولیدکنندگان خودرو و مالکان خودروهای فرسوده، در آن مشارکت داشته باشند. همچنین باید به ایجاد فرهنگ عمومی در زمینه اهمیت استفاده از خودروهای جدید و اسقاط خودروهای فرسوده توجه شود. این برنامه می‌تواند شامل همکاری با سازمان‌های غیردولتی و نهادهای بین‌المللی برای تبادل تجربیات و به اشتراک‌گذاری بهترین شیوه‌ها باشد.

این اقدامات چه مزایایی برای جامعه خواهد داشت؟

این اقدامات نه‌تنها به کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهروندان نیز بینجامد. با کاهش تعداد خودروهای فرسوده، کیفیت هوای شهرها بهبود یافته و مشکلات بهداشتی ناشی‌از آلودگی کاهش می‌یابد. همچنین، افزایش تعداد خودروهای جدید و به‌روزتر به افزایش ایمنی در جاده‌ها و کاهش تصادفات کمک خواهد کرد. درنهایت، این اقدامات می‌توانند به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و افزایش اشتغال در صنایع مرتبط با خودرو و اسقاط کمک کنند. با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در مراکز اسقاط و تولید خودروهای جدید، می‌توان به رشد اقتصادی پایدار دست یافت و به چالش‌های زیست‌محیطی پاسخ داد.