پارازیت نرخ ارز روی فرکانس قیمت خودرو

درحالی‌که بازار خودرو از اواسط هفته گذشته با اصلاح قیمت‌های خودروسازان کنار آمده و آرامش نسبی بر این بازار حاکم شده بود، در نخستین روز این هفته، افزایش نرخ دلار به بالای ۷۱هزار تومان، مانع ادامه روند کاهشی قیمت انواع خودرو در بازار شد. اما فارغ از این نوسانات هفتگی و حتی هرروزه، کارشناسان بازار خودرو معتقدند که نیاز به اصلاحات اساسی در سیاست‌های واردات و تولید داخلی بیش از پیش احساس می‌شود.

در این زمینه، علیرضا قربانی‌نژاد، فعال و کارشناس حوزه خودرو، در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» به تحلیل وضعیت کنونی بازار خودرو، دلایل افزایش قیمت‌ها و چالش‌های تولید و واردات خودرو پرداخته است. او بر این باور است تنها با ایجاد رقابت سالم و ارتقای استانداردهای کیفی، می‌توان به پایداری بازار خودرو و ارتقای رضایت مصرف‌کنندگان دست یافت.

باتوجه به ابلاغ دستورالعمل جدید دولت درخصوص واردات خودرو نو و کارکرده، وضعیت کنونی بازار خودرو ایران پس‌از انتشار این آیین‌نامه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بازار خودرو در ایران در شرایطی قرار دارد که به‌دلیل ترکیب عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، نوسانات زیادی تجربه می‌کند. ازیک‌سو، تحریم‌ها و محدودیت‌ها بر واردات تاثیرگذار بوده و ازسوی‌دیگر، مشکلات داخلی مانند کمبود قطعات و عدم به‌روزرسانی خطوط تولید خودروسازان داخلی، عرضه را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است. در نتیجه، این وضعیت باعث شده تا قیمت‌ها به طرز قابل‌توجهی افزایش یابد. به این ترتیب، مصرف‌کنندگان با انتخاب‌های محدودتری روبه‌رو هستند و این روند بر اعتماد مشتریان به بازار تاثیر گذاشته است. به‌طور کلی، بازار در یک وضعیت بی‌ثبات به‌سر می‌برد که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و اقداماتی اساسی دارد.

برخی فعالان صنعت خودرو خبر از افزایش تیراژ تولید در خودروسازی‌های داخلی می‌دهند. به نظر شما افزایش عرضه اخیر توانسته است نبض بازار خودرو را در دست بگیرد؟

خیر، تقاضا در بازار خودرو برای عرضه خودرو همچنان از میزان تحویل خودروسازان بالاتر است و این عدم تعادل باعث ایجاد نوسانات زیادی در قیمت‌ها شده است. با عبور نرخ دلار از مرز ۷۱هزارتومان، بسیاری از مصرف‌کنندگان به دلیل نگرانی از افزایش بیشتر قیمت‌ها، درصدد خرید خودرو برآمده‌اند و این شرایط باعث ایجاد تقاضای فزاینده‌ای برای خودرو شده است. ازسوی‌دیگر، خودروسازان داخلی به دلیل مشکلات تولید و محدودیت‌های موجود قادر به پاسخگویی به این تقاضا نیستند که این نیز خود یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها در بازار است.

واردات خودروهای خارجی به چه نحوی می‌تواند بر وضعیت بازار خودروهای داخلی تاثیر بگذارد؟

واردات خودروهای خارجی می‌تواند رقابت بیشتری به بازار خودروهای داخلی وارد کند. با ورود خودروهای باکیفیت‌تر و قیمت مناسب‌تر از برندهای معتبر خارجی، مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری در اختیار خواهند داشت و این می‌تواند فشار رقابتی بیشتری به خودروسازان داخلی وارد کند. این رقابت می‌تواند باعث بهبود کیفیت تولیدات داخلی و کاهش قیمت‌ها در بلندمدت شود. با این‌حال، باید توجه داشت واردات بدون چارچوب و رویه نیز می‌تواند تهدیدی برای خودروسازان داخلی ایجاد کرده و موجب آسیب به تولید داخلی شود. بنابراین، لازم است که سیاست‌های واردات خودرو به‌طور هوشمندانه و بر اساس نیاز بازار تنظیم شود تا هم‌زمان با حمایت از تولید داخلی، رقابت سالم در بازار ایجاد شود.

چه عواملی باعث نوسانات شدید قیمت خودرو در ماه‌های اخیر شده است؟

نوسانات قیمت خودرو در ماه‌های اخیر ناشی از چندین عامل کلیدی است. اما گرانی روز گذشته مشخصا به ورود دلار به کانال ۷۱هزار تومانی برمی‌گردد. نوسانات شدید نرخ ارز، تاثیر زیادی بر قیمت خودروهای وارداتی و حتی برخی قطعات خودروهای داخلی می‌گذارد. علاوه بر این، افزایش هزینه‌های تولید به دلیل افزایش قیمت مواداولیه، دستمزدها و مشکلات لجستیکی نیز نقش مهمی در افزایش قیمت‌ها دارد.

تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی باعث شده است که بسیاری از خودروسازان نتوانند به‌طور منظم قطعات مورد نیاز خود را وارد کنند که این موضوع باعث کمبود عرضه و افزایش قیمت‌ها شده است. ازسوی‌دیگر، تقاضای بالا در شرایط بی‌اعتمادی نسبت‌به قیمت‌ها و بازار خودرو نیز باعث ایجاد تقاضای کاذب و افزایش ناگهانی قیمت‌ها در کوتاه‌مدت شده است. از آن‌جا که تغییرات نرخ ارز به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر بازار خودرو تاثیر می‌گذارد. خودروهای وارداتی که بخش عمده‌ای از آن‌ها قیمت‌گذاری‌شان وابسته به نرخ ارز است، با افزایش نرخ ارز، قیمت‌شان بالا می‌رود.

این مساله برای خودروهای داخلی نیز تاثیرگذار است، زیرا بسیاری از قطعات مورد استفاده در تولید خودروهای داخلی، وارداتی هستند و با افزایش نرخ ارز، هزینه تولید افزایش می‌یابد. در نتیجه، خودروسازان داخلی ناچار به افزایش قیمت خودروهای خود می‌شوند تا از ضرر و زیان جلوگیری کنند. علاوه بر این، تغییرات نرخ ارز باعث ایجاد عدم اطمینان در بازار و افزایش تقاضای کاذب شده که این خود باعث ایجاد نوسانات شدید قیمتی در بازار می‌شود.

تاثیر تحولات اقتصاد جهانی مانند بحران‌ها یا تغییرات در سیاست‌های تجاری بر صنعت خودرو ایران چگونه بوده است؟

بحران‌های اقتصادی جهانی و تغییرات در سیاست‌های تجاری به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر صنعت خودرو ایران تاثیر گذاشته‌اند. تحریم‌های اقتصادی و بحران‌های جهانی مانند پاندمی کرونا که باعث اختلال در زنجیره تامین جهانی شد، موجب کاهش واردات قطعات و خودروهای خارجی به ایران شده است.

همچنین افزایش قیمت جهانی مواد اولیه مانند فولاد، آلومینیوم و پلاستیک باعث افزایش هزینه تولید خودرو در ایران شده است. تغییرات در سیاست‌های تجاری جهانی به‌ویژه در زمینه تعرفه‌ها و واردات، تاثیرات زیادی بر واردات خودرو و قطعات به ایران داشته است. این عوامل باعث شده‌اند که خودروسازان ایرانی با مشکلات تولید و تامین قطعات روبه‌رو شوند و درنتیجه، بازار خودرو با کمبود عرضه و نوسانات شدید قیمت مواجه می‌شود.

چه اقداماتی می‌توانند موجب ارتقای کیفیت خودروهای داخلی شوند؟ آیا سیاست‌های دولتی می‌توانند در بهبود شرایط بازار خودرو تاثیرگذار باشند؟

برای بهبود کیفیت خودروهای داخلی، نیاز به چندین اقدام اساسی داریم. نخست‌آنکه باید خودروسازان داخلی به فناوری‌های نوین و به‌روز دسترسی پیدا کنند و خطوط تولید خود را به‌روز کنند. این امر می‌تواند با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی محقق شود.

دوم‌اینکه ارتقای استانداردهای کیفی و نظارت دقیق بر تولیدات می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات کمک کند. همچنین ایجاد رقابت سالم در بازار، به خودروسازان انگیزه می‌دهد تا کیفیت محصولات خود را افزایش دهند. در نهایت، توجه به نظرات و نیازهای مصرف‌کنندگان و استفاده از آن‌ها در فرآیند طراحی و تولید نیز می‌تواند به ارتقای کیفیت خودروها کمک کند. مقصر اصلی وضعیت حال حاضر در صنعت و بازار خودرو دولت‌ها هستند.

سیاست‌های دولتی می‌توانند نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت بازار خودرو داشته باشند. دولت می‌تواند با ایجاد تسهیلات برای تولیدکنندگان و کاهش تعرفه‌های واردات خودروهای باکیفیت، به افزایش رقابت در بازار کمک کند. همچنین حمایت از تحقیق‌وتوسعه در صنعت خودرو و تشویق سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند به بهبود کیفیت و تنوع محصولات کمک کند. از سوی دیگر، نظارت دقیق بر قیمت‌ها و جلوگیری از افزایش غیرمنطقی آن‌ها نیز از وظایف دولت است تا مصرف‌کنندگان بتوانند از قیمت‌های منصفانه بهره‌مند شوند.

آینده بازار خودرو در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید و نقش فناوری‌های نوین در صنعت خودرو چیست؟

آینده بازار خودرو در ایران به عوامل زیادی بستگی دارد. اگر دولت و خودروسازان بتوانند به اصلاحات اساسی در سیاست‌های تولید و واردات بپردازند و رقابت سالمی در بازار ایجاد کنند، می‌توانیم شاهد بهبود وضعیت بازار و کاهش نوسانات قیمت باشیم. همچنین با ورود خودروهای برقی و هیبرید به بازار، می‌توانیم به سمت پایداری و کاهش آلودگی هوا حرکت کنیم. اما اگر چالش‌های فعلی ادامه پیدا کند، پیش‌بینی می‌شود بازار همچنان با نوسانات و مشکلاتی روبه‌رو باشد.

به‌طور کلی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اقداماتی اساسی وجود دارد تا به آینده‌ای پایدار در صنعت خودرو دست یابیم. فناوری‌های نوین می‌توانند تاثیر بسزایی بر صنعت خودرو داشته باشند. از یک‌سو، استفاده از فناوری‌های پیشرفته در تولید می‌تواند به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

از سوی دیگر، فناوری‌های نوین مانند خودروهای برقی و هیبرید می‌توانند به کاهش آلودگی و مصرف سوخت کمک کنند. همچنین استفاده از فناوری‌های دیجیتال در فرآیندهای فروش و خدمات پس از فروش می‌تواند تجربه مشتری را بهبود بخشد و به افزایش رضایت مصرف‌کنندگان منتج شود. به طور کلی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین می‌تواند به تحول صنعت خودرو و پاسخگویی بهتر به نیازهای بازار کمک کند.