نان کولاس؛ نانی با قدمت چند هزار ساله در شرق گیلان
«کولاس» سالمترین نان ایرانی سوغات بهشت گمشده گیلان است که بدون هیچ افزودنی امروزی تهیه شده و ماندگاری بالایی دارد.
به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) گیلان: به نقل از تسنیم، نان کولاس از نانهای با قدمت چندین هزارساله در شرق گیلان و به ویژه در اشکورات، بهشت گمشده گیلان است که علاوه بر استفاده اهالی اشکور، گردشگرانی که آنجا را مقصد خود انتخاب کرده اند، به آن علاقه نشان میدهند.
تنور نان محلی اشکور را تندور میگویند و از قدیم همواره در گوشهای از حیاط خانههای روستایی قرار میگرفت و به اتاقکی که در آنجا نان طبخ میشد، تندورسان میگفتند.
برای تهیه این نان محلی، 2 مَن آرد کهنه (حدود 10 کیلو) را در ظرفی ریخته، 2 مشت نمک اضافه و آرام آرام آب را بدان میافزایند و در همان حال خمیر را ورز میدهند، مایه خمیر (خمیر ترش یا همان خمیری که به عنوان مایه خمیر همیشه نگه داشته میشود) را در آبی که به آرد اضافه میشود حل کرده و با هم ورز میدهند.
پس از آن که خوب ورز داده شد ظرف را به مدت 2 ساعت با پارچه و لحاف میپوشانند تا به اصطلاح وَر بیاید (همان ترش شدن خمیر) و از درون بادیه سر ریز شود و پس از آن دوباره روی ظرف را باز کرده و مجدداً شروع به ورز دادن خمیر میکنند، این کار در بهبود کیفیت نان موثر است، اینبار برای حدود یک ربع باید صبر کرد و در این فاصله باید تنور آماده شود.
مادران روستای لامشکن علیا اشکورات در تنورهای سنتی و محلی همراه با آتشی که از چوب هیزمهای شکسته جنگلی تهیه و تبدیل به زغال میشود با هنرنمایی خاص، نانهای خوش عطر و طعم برای خانواده تهیه میکنند.
برای پخت کولاس لوازمی نیز مورد نیاز است:
کیسه نانوایی (کیسه یا دستمالی که نانوا دور دست خود میپیچد تا دستش در مجاورت با آتش نسوزد)، نان کر: تختهای چوبی به طول یک متر و عرض 30 سانتی متر که چانههای خمیر را بر روی آن پهن میکنند، ماشه: ابزاری آهنی با دو لبه که برای گرفتن نان از تنور استفاده میشود، دیماشور: مایعی که از ترکیبات ماست یا دوغ و ترکیب آب برای راحتتر پهن کردن خمیر استفاده میشود و اسوم: ابزار کوچک فلزی برای جدا کردن تکههای نان چسبیده داخل تنور.
شاید بار اول که این نان را مزه میکنید به مزاج شما خوش نیاید که در واقع به خاطر نانهای صنعتی و دارای افزودنی است که در شهرها پخت میشود ولی همین که به نصفههای نان کولاس میرسید قطعا مجذوب طعم اصلی نان خواهید شد.