نقش «دایپر» در جلوگیری از نشت روانکار

دایپر یک کیسه برای جلوگیری از نشت مایعات موتور به سطح جاده‌های مسابقات (Race) است. دلایل و الزامات استفاده از این کیسه به شرح زیر است:

در خودروهای مسابقات فرمول یک راننده برای کاهش سرعت مجبور است همراه ترمز گرفتن از دنده معکوس استفاده کند. هنگام دنده معکوس، دور موتور تا به بیشترین حد می‌رسد. سیالاتی که داخل موتور در گردش هستند اعم‌از روغن‌موتور، روغن هیدرولیک، روغن ترمز، واسکازین گیربکس، مایعات رادیاتور و... تحت فشار حداکثری پمپ‌ها قرار می‌گیرند و احتمالا از کنار کاسه‌نمدها، واشرها، و اورینگ‌ها و شلنگ‌ها نشتی پیدا می‌کنند و به سطح جاده می‌ریزند و باعث لغزندگی سطح جاده می‌شود. این لغزندگی سطح جاده هنگام بارندگی‌ بیشتر شده و باعث می‌شود خودرو از کنترل راننده خارج شود.

این تن‌پوش اجازه نمی‌دهد مشتقات نفتی به سطح جاده منتقل شود. همچنین این خودروها از قدرت و شتاب بالایی برخوردار هستند و هنگام دنده معکوس احتمال خرد شدن گیربکس و دیسک و صفحه کلاچ بسیار زیاد است.

همچنین دایپر هنگام تصادفات و حوادث نابهنگام از پخش شدن قطعات در وسط جاده جلوگیری می‌کند تا به راننده و سایر رقبا آسیب وارد نشود. البته جاده‌های ریس عاری از ماسه و سنگ ریزه و جسم خارجی در کف هستند. به‌دلیل سرعت بالای ۳۰۰کیلومتر این خودروها، چنانچه با جسمی برخورد کنند مانند گلوله و ترکش توپ و خمپاره عمل کرده که این موضوع می‌تواند باعث مرگ رانندگان دیگر شود.

جنس این کیسه از الیاف نسوز است و دمای زیادی را تحمل می‌کند. همچنین مانند پوشک نوزادان جاذب مایعات است. این تن‌پوش در خودروهای معمولی کاربردی ندارد. چون سطح جاده‌های شهری و ترانزیت مملو از مشتقات نفتی از کامیون‌ها و سواری‌های فرسوده‌ است. از زمان اختراع پیشرانه درون‌سوز تاکنون نسخه‌ها و انواع گوناگونی از آن تولید و معرفی شده‌اند. برخی از این پیشرانه‌ها هم‌اکنون گزینه‌های کلاسیک ارزشمندی هستند درحالی‌که برخی دیگر فراموش شده‌اند.

با اینکه در سال جاری میلادی پیشرانه‌های بسیار خوب و پرقدرتی در بازار حضور دارند اما مهندسان هنوز نتوانسته‌اند پیشرانه‌ای کاملا قابل‌اطمینان و عاری از عیب و نقص تولید کنند. پیچیدگی پیشرانه باعث خرابی قطعات متعددی می‌شود، بنابراین همه رانندگان باید خود را آماده بدترین سناریوها کنند.

یکی از رایج‌ترین روش‌ها در کشورهای غربی استفاده از دایپر پیشرانه خودرو است. با اینکه یک راننده معمولی نیازی به دایپر نخواهد داشت اما اگر فردی هستید که آخر هفته‌ها راهی پیست می‌شوید، دایپر پیشرانه که با نام مهارکننده پیشرانه نیز شناخته می‌شود اهمیت زیادی خواهد داشت؛ از جنس متریال هوی‌دیوتی و بادوام مثل کولار و نایلون بالستیک بوده و به زیر پیشرانه متصل می‌شود. اگر پیشرانه از کار بیفتد، دایپر مایعات و قطعات جدا شده از پیشرانه را جذب خود کرده و مانع ریزش و افتادن آن‌ها به کف پیست مسابقه می‌شود. مهم‌تر اینکه دایپر پیشرانه از راننده نیز محافظت می‌کند.

نصب این وسیله روی پیشرانه خودرو کار خیلی سختی نیست و شاید دشوارترین مرحله آن همان ابتدای کار باشد که باید پیشرانه را با بالابر از داخل خودرو بیرون بیاورید. اگر به بالابر دسترسی ندارید می‌توانید یکی را اجاره کنید.

زمانی که پیشرانه به حالت مطمئن از خودرو خارج شد می‌توان در کمترین زمان ممکن دایپر پیشرانه را نصب کرد. برخی انواع دایپر پیشرانه با تسمه‌های آسان‌بازشو عرضه می‌شوند و زمانی که نیازی به این وسیله نداشتید می‌توانید بدون نیاز به باز کردن پیچ‌های یادشده، دایپر را جدا کنید.

این وسیله همچنین برای جا دادن لوله‌ها و سایر قطعات پیشرانه در خود طراحی شده است. همان‌طور که گفتیم دایپر وسیله‌ای ضروری برای همه رانندگان نیست و شاید در کشور به ندرت دیده شود اما اگر خواهان یکی از آن‌ها باشید می‌توانید سری به فروشگاه‌های آنلاین مشهور همچون آمازون و ای بی بزنید که با مشاهده این وب‌سایت‌ها قیمت حدود ۱۱۵ تا ۱۵۵دلار را برای دایپر پیشرانه خودرو مشاهده خواهید کرد. البته برخی از انواع دایپر به خاطر برند سازنده، نوع متریال استفاده شده، وجود یا نبود پیچ‌های نصب و... قیمت بالاتری دارند و حتی با بهای ۳۰۰ دلار و بیشتر نیز عرضه می‌شوند.

از طرفی باید گفت تعویض پدهای دایپر و پیچ‌های آن خیلی هزینه‌بر نیست. باید به این نکته هم توجه داشت که همه سازمان‌های برگزار کننده مسابقات، دایپر و قطعات همراه آن‌ها را تائید نمی‌کنند بنابراین قبل از خرید باید به این موضوع نیز فکر کنید تا به خاطر نقض قوانین از مسابقات حذف نشوید.