چالش‌ها و ضرورت‌های تشکیل کانون سهامداران حقیقی در بازار سرمایه ایران

به گزارش ایران اکونومیست؛ در پانزدهمین پادکست پاداش، سیاوش وکیلی، معاون اجرایی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، با موضوع «تشکیل کانون سهامداران حقیقی» به گفتگو پرداخت. این کانون که می‌تواند به‌عنوان یک نهاد مستقل و بی‌واسطه صدای سهامداران خرد را به گوش سیاست‌گذاران برساند، تاکنون به دلایل مختلفی همچنان محقق نشده است. او بر اهمیت نقشی که این کانون در توسعه اقتصادی کشور و مولدسازی فعالیت‌های اقتصادی دارد، تأکید کرد.

کانون سهامداران حقیقی، اگرچه در قانون بازار سرمایه سال ۱۳۸۴ پیش‌بینی شده، اما صدور مجوز آن به سازمان بورس سپرده شده و هنوز به نتیجه نرسیده است. مجلس شورای اسلامی نیز در برهه‌هایی به اهمیت تأسیس این کانون اشاره کرده است، اما موانع ساختاری و اجرایی موجب شده است که تأسیس این نهاد به‌عنوان یک نیاز جدی در بازار سرمایه مغفول بماند.



وکیلی با مرور چالش‌های پیش‌روی تشکیل این کانون اظهار داشت که برخی از مشکلات اساسی به اساسنامه پیشنهادی و صلاحیت مدیران کانون مربوط است. به گفته او، تدوین ضوابط برای تأیید صلاحیت مدیران و استقلال واقعی این نهاد از جمله موضوعاتی است که تاکنون مانع جدی بر سر راه تأسیس این کانون بوده است.

این صاحب‌نظر بازار سرمایه با اشاره به تجارب جهانی توضیح داد که بازارهای بین‌المللی به‌طور معمول از انجمن‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای حمایت از سهامداران خرد استفاده می‌کنند. اما ساختار متمرکز ایران و چالش‌های امنیتی و اجرایی، مانع پیاده‌سازی این الگو در کشور شده و ضرورت طراحی یک مدل بومی برای کانون سهامداران را افزایش داده است.



پیشنهاد وکیلی برای حل این مسئله، تشکیل کانون‌هایی بر اساس صنایع خاص یا تقسیم‌بندی جغرافیایی است. او تأکید کرد که این روش می‌تواند ساختاری کاربردی‌تر و انعطاف‌پذیرتر ایجاد کند. به‌عنوان مثال، کانون‌هایی بر اساس استان‌ها یا مناطق مختلف کشور می‌توانند نمایندگی مؤثرتری برای سهامداران خرد ایجاد کنند.

به گفته وکیلی، هدف اصلی از تشکیل کانون سهامداران حقیقی، ایجاد نهادی مستقل است که بدون وابستگی به نهادهای حکومتی، صدای واقعی سهامداران را منعکس کند. این نهاد باید بتواند بدون محدودیت‌های ساختاری یا قانونی، در راستای منافع سهامداران خرد عمل کند و از حقوق آنها در بازار سرمایه دفاع کند.

او همچنین به تاریخچه تلاش‌ها برای تشکیل این کانون اشاره کرد و گفت که از حدود ۱۵ سال پیش، ایده تشکیل کانون سهامداران حقیقی مطرح شده است. با وجود تدوین اساسنامه‌ها و پیشنهادات مختلف، همچنان موانع اجرایی و نبود اراده قاطع موجب شده است که این نهاد شکل نگیرد.

وکیلی در پایان بر اهمیت تعریف دقیق وظایف و اهداف این نهاد تأکید کرد. او خاطرنشان کرد که کانون سهامداران حقیقی می‌تواند در راستای نمایندگی حقوق سهامداران خرد و افزایش شفافیت در بازار سرمایه، نقشی بی‌بدیل ایفا کند. اما برای تحقق این هدف، تدوین سیاست‌ها و ساختارهای اجرایی شفاف و عملیاتی ضروری است.