انگل روده را بشناسید و انواع آن را جدی بگیرید.
آنچه در این مقاله میخوانید انگل ها درون بدن یک موجود زنده دیگر زندگی و از آن تغذیه میکنند. انگل تک یاخته با تقسیم سلولی تکثیر شده و در درون افراد تکثیر میشوند. انگل های روده انواع مختلفی دارند که در این مقاله به معرفی آنها پرداختهایم. راه پیشگیری سخت نیست؛ تنها باید کمی احتیاط کرد و به نکات بهداشتی توجه ویژه داشت.
فهرست مطالب
انگل روده شامل کرمها و موجودات تک سلولی هستند که در روده زندگی میکنند. انگل ارگانیسمی است که از ارگانیسم دیگر (میزبان) تغذیه و زندگی میکند. انگلها از بدن میزبان برای تغذیه و ادامه دادن به زندگی استفاده میکنند. آنها به میزبان به عنوان وسیلهای برای گسترش به میزبانهای بالقوه بعدی متکی هستند. بدین شکل است که میتوانند به تکثیر و گسترش ادامه دهند. انگل های روده به طور کلی سودی ندارند. وجود آنها در بدن میتواند علائم بیماری ایجاد کند و خطرات جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد. شما میتوانید در صورت ابتلا به انگل روده و مواجهه با عوارض آن از یک پزشک متخصص گوارش یا داخلی کمک بگیرید. بهترین پزشکان متخصص را در وبسایت دکترتو بیابید و نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین خود را به سادگی دریافت کنید.
انگل روده چیست؟
انگل های روده شامل کرمها و موجودات تک سلولی به نام تک یاخته هستند. کرم روده از بدن انسان تغذیه میکند و به رشد و حیات خود ادامه میدهد. کرم روده انواع مختلفی دارد و هر نوع آن میتواند علائم زیاد و متفاوتی ایجاد کند. برخی از علائم ابتلا به کرم روده شبیه علائم سایر بیماریهای روده است و به همین خاطر باید تشخیص دقیق و درست آن را به پزشک متخصص در این زمینه سپرد.
دچار مشکلات گوارشی شدی و میترسی انگل روده باشه؟
از متخصص مشاوره بگیر.
علائم انگل روده
بسیاری از انواع مختلف انگل میتوانند منجر به بروز علائمی مختلف شوند. همچنین برخی انگل ها سالها بدون ایجاد علائم در رودهها زندگی خواهند کرد. نشانه های انگل ها ناشی از سمومی است که این موجودات در جریان خون انسان آزاد میکنند. انگل های روده به دلیل علائم شدید و ناراحت کنندهای که ایجاد میکنند با علائمی قابل مشاهده همراه هستند.
شایعترین علائم عفونت انگلی عبارتند از درد شکم، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ، گاز یا نفخ، اسهال خونی (مدفوع شل حاوی خون و مخاط)، بثورات یا خارش در اطراف راست روده یا فرج، درد یا حساسیت معده، احساس خستگی، کاهش وزن، عبور کرم در مدفوع. همچنین بسته به جایی که آلوده شدهاید، ممکن است با علائم عصبی مانند تشنج، سردرد شدید یا گیجی و یا علائم پوستی مانند قرمزی، خارش، بثورات یا زخم هم مواجه شوید.
ویژگی | کودکان | بزرگسالان |
---|---|---|
شیوع | شایعتر به دلیل کنجکاوی، تماس بیشتر با محیط آلوده و رعایت کمتر بهداشت | کمتر شایع از کودکان، اما همچنان ممکن است رخ دهد. |
انواع انگل | کرمک، آسکاریس، ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم | مشابه کودکان، اما ممکن است برخی انواع خاصتر در بزرگسالان شایعتر باشد. |
علائم | خارش مقعد، بیقراری، کاهش اشتها، درد شکم، تهوع، استفراغ، اسهال، کاهش وزن | مشابه کودکان، اما ممکن است علائم عمومیتر مانند خستگی و ضعف نیز دیده شود. |
راههای انتقال | بلعیدن تخم انگل از طریق دستهای آلوده، غذاهای آلوده، آب آلوده، تماس با خاک آلوده | مشابه کودکان، اما ممکن است به دلیل شغل یا عادات خاص، راههای انتقال متفاوتی نیز وجود داشته باشد. |
عوارض | سوء تغذیه، کمخونی، اختلال رشد، آلرژی، عفونتهای ثانویه | مشابه کودکان، اما ممکن است عوارض جدیتری مانند انسداد روده یا آسیب به اندامهای داخلی رخ دهد. |
تشخیص | آزمایش مدفوع، آزمایش خون، اندوسکوپی | مشابه کودکان، اما ممکن است آزمایشهای تخصصیتری مانند آزمایشهای تصویربرداری نیز انجام شود. |
درمان | داروهای ضد انگل، رعایت بهداشت فردی، درمان علائم | مشابه کودکان، اما ممکن است مدت زمان درمان و نوع داروها متفاوت باشد. |
پیشگیری | شستن دستها، پختن کامل غذا، مصرف آب سالم، بهداشت محیط، آموزش بهداشت فردی به کودکان | مشابه کودکان، اما ممکن است اقدامات پیشگیرانه دیگری مانند استفاده از دستکش در محیطهای کاری خاص نیز لازم باشد. |
۱. علائم انگل روده در بزرگسالان
به طور طبیعی، انگل های روده در دستگاه گوارش (GI) جاگیر میشوند. آنها باعث واکنش نشان دادن سیستم ایمنی میشوند و بر اساس ارگانیسم علائم متفاوتی ایجاد خواهند کرد. ۱۰ نشانه در بزرگسالان که ممکن است نشان دهنده ابتلا به انگل روده در آنها باشد عبارتند از:- مشکلات گوارشی
- خستگی مزمن یا فرسودگی
- بیماری و مشکلات پوستی
- درد عضلانی و مفاصل
- کم خونی
- احساس ناخوشایند بعد از مصرف غذا
- خارش
- دندان قروچه
- بیخوابی
- نفخ
علت درد شکم چیست؟
۲. علائم انگل روده در کودکان
کودکان مبتلا به عفونت های انگلی دستگاه گوارش ممکن است علائمی نداشته باشند یا بسته به علت، استفراغ و اسهال، عدم رشد و سایر علائم و نشانهها را تجربه کنند. احساس خارش در اطراف واژن که شبها تشدید شده و خواب را مختل کند هم از علائم انگل در کودکان است.
عکس انگل روده
انگل روده انواع مختلفی داشته و باید توسط پزشک بررسی شود. در تصویر زیر یک نوع انگل روده را مشاهده میکنید:
علت انگل روده
انگل های روده موجودات ریزی هستند که در روده انسان زندگی کرده و از مواد مغذی بدن تغذیه میکنند. دلایل مختلفی باعث میشود افراد به این انگلها مبتلا شوند. شما میتوانید عفونت های انگلی را از موارد زیر دریافت کنید:
- نوشیدن آب آلوده یا وارد شدن آن به دهان به طور اتفاقی
- خوردن گوشتهای نیم پز
- خوردن غذاهای آلوده (این مورد شامل خوردن محصولاتی است که در آب آلوده شسته شده یا در خاک آلوده رشد کردهاند.)
- نیش پشه، نیش کنه، نیش مگس یا نیش دیگر حشرات حامل انگل
- ارتباط با سطوح آلوده
- رابطه جنسی محافظت نشده
- تماس با خاک آلوده
- ابتلا از مادر به جنین در دوران بارداری
راه های تشخیص انگل روده
پزشک در ابتدا در مورد علائم بیمار از او سوالاتی میپرسد و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. همچنین ممکن است آزمایش مدفوع را برای پیدا کردن تخم های انگل در مدفوع درخواست دهد. برخی از انواع آزمایش تشخیصی انگل روده عبارتند از:
- تست نوار Scotch™: این آزمایش میتواند به پزشک کمک کند تا ببیند آیا شما یا فرزندتان به کرمهای سوزنی مبتلا هستید یا خیر. در این تست بیمار نواری چسبناک را در اطراف مقعد قرار میدهد تا تخمکهایی که در آن نواحی هستند به چسب بچسبد. نوار توسط متخصص زیر میکروسکوپ قرار میگیرد و وجود یا عدم وجود تخمکها بررسی میشود.
- آزمایش خون: آزمایش خون نشان دهنده کم یا زیاد بودن تعداد گلبولهای قرمز خون است. نتیجه این آزمایش نشاندهنده برخی از انواع عفونت های انگلی است. برخی از آزمایشات، آنتی ژنها یا آنتی بادیها را شناسایی میکنند. این موارد میتوانند وجود یک انگل خاص را نشان دهند.
- تصویربرداری: ممکن است پزشک برای شناسایی کرمهای بالغ در رودهها، عکسبرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی، MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) یا سیتی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری) را درخواست دهد.
- کولونوسکوپی: این آزمایش میتواند هر گونه آسیب داخل روده را که مربوط به عفونت روده است، نشان دهد.
راه های درمان انگل روده (از بین بردن انگل روده)
اگر سیستم ایمنی قوی و رژیم غذایی و سبک زندگی سالمی داشته باشید، برخی از انواع کرمهای روده، مانند کرمهای نواری، ممکن است کاملا ناپدید و درمان شوند. با این حال، بسته به نوع عفونت کرم روده، ممکن است نیاز به درمان با داروهای ضد انگلی داشته باشید. برنامه درمانی شما بر اساس نوع کرم روده و علائمتان تعیین میشود. در ادامه درباره انواع روش درمان انگل روده بیشتر صحبت کردهایم.
۱. داروی انگل روده
برخی از عفونتها به خودی خود از بین میروند، اما بیشتر افراد برای خلاص شدن از شر انگل های روده، به داروهای ضد انگل نیاز دارند. این داروها با فلج کردن انگل ها، باعث توقف رشد آنها یا حتی کشتن انگل یا تخمهای آن میشود. از جمله داروهای انگلی رایج عبارتند از:
- پاموات پیرانتل برای کرمههای سنجاقی
- مبندازول یا آلبندازول برای کرمهای رودهای (این نوع کرمها از خاک منتقل میشوند.)
- مترونیدازول، تینیدازول یا تری متوپریم برای عفونتهای تک یاختهای
بسته به نوع دارو، ممکن است فقط به یک دوز برای رفع عفونت نیاز داشته باشید. برای سایرین، ممکن است نیاز باشد روزانه یک یا چند دوز را بین سه روز تا سه هفته مصرف کنید. برای مصرف هر نوع داروی موثر برای درمان انگل روده باید دستورالعملهای پزشک خود را دنبال و داروها را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. مصرف دارو باید به شکلی باشد که پس از گذشت مدتی از شروع مصرف دارو متوجه بهبود شرایط خود شوید.
قرص ضد انگل روده
درمانهای رایج برای عفونت انگل روده شامل مبندازول (ورموکس و امورم) و آلبندازول (آلبنزا) است. داروهای کرم روده معمولاً به مدت ۱ تا ۳ روز مصرف میشود. مترونیدازول (متروکرم، متروژل، متروژل-واژینال، مترولوتیون یا فلاژیل) یک داروی ارزان قیمت برای درمان انواع خاصی از عفونتهای باکتریایی و تک یاختهای است. این دارو نسبت به داروهای مشابه مصرف بیشتری دارد و برندهای مختلفی آن را تولید و عرضه کردهاند.
۲. درمان خانگی انگل روده
طیف وسیعی از گیاهان و مکملهای مختلف برای پاکسازی انگل روده ها توصیه و استفاده میشود. برخی گیاهان دارویی ممکن است دارای ترکیباتی باشند که برای درمان انگل ها و پاکسازی سیستم بدن از آنها استفاده میشود. مصرف گیاهان دارویی مانند میخک، آویشن، پونه کوهی، گردو سیاه و سفید، افسنطین، و سیر در درمان انگل های روده انسان نقش موثری دارد.
دچار انگل روده شدی و نمیدونی کدام راه درمان بهتره؟ مشاوره بگیر.
انواع انگل روده
انواع مختلفی از انگلهای روده وجود دارند که هر کدام علائم و راههای انتقال متفاوتی دارند. از جمله دلایل شیوع انگل روده میتوان به عدم رعایت بهداشت فردی، مصرف آب و غذای آلوده و زندگی در مناطق گرمسیری اشاره کرد. در ادامه درباره برخی از مهمترین آنها توضیح دادهایم.
۱. سرایت کرمک
کرمهایی ریز، سفید یا خاکستری روشن که باعث عفونت رایجی به نام انتروبیازیس میشوند. این عفونت بسیار مسری بوده و اغلب در کودکان رخ میدهد. پزشکان این نوع انگل روده را با داروهای ضد انگلی خوراکی درمان میکنند که کرمها را تنها در دو دوز از بین میبرند.
۲. اکسیور (کرمک)
کرمهای نخی که به عنوان کرمهای سوزنی هم شناخته میشوند، کرمهای انگلی کوچکی هستند که روده بزرگ انسان را آلوده میکنند. کرم نخی یک نوع رایج عفونت کرمی در بریتانیا به ویژه در کودکان زیر ۱۰ سال است. این کرمها سفید و شبیه تکههای کوچک نخ هستند.
۳. لارو (نوزاد)
لارو (نوزاد) به صورت بندبند و دارای رنگی کدر و تقریبا سبز است. اندازه این کرمها بسیار ریز است و به راحتی از بدن خارج نمیشوند. سرعت تکثیر آنها زیاد بوده و بعد از مدتی بندها مرتباً از راه مدفوع خارج میشوند.
۴. کرم کدو (تنیا)
کرم کدو یا تنیا کرمهای نواری مسطح، انگلی و هرمافرودیتی با چرخههای زندگی پیچیده هستند که حیوانات و حتی انسانها را آلوده میکنند.
۵. آسکاریس
یکی از شایعترین عفونتهای کرمی در مردم در سراسر جهان، کرم آسکاریس است. اکثر افراد مبتلا موارد خفیف و بدون علامت این بیماری را دارند. آسکاریازیس نوعی کرم گرد است. این کرمها انگل هایی هستند که از بدن به عنوان میزبان و برای بالغ شدن و خروج از مرحله لارو یا تخم به کرمهای بالغ استفاده میکنند. کرمهای آسکاریس بالغ که توانایی تولید مثل دارند، بیش از یک فوت (۳۰ سانتیمتر) طول خواهند داشت.
کرمهای آسکاریازیس معمولاً صورتی یا سفید با انتهای مخروطی هستند. کرم های ماده می توانند بیش از ۱۵ اینچ (۴۰ سانتیمتر) طول و کمی کمتر از یک چهارم اینچ (۶ میلیمتر) قطر داشته باشند. کرمهای نر اما معمولا کوچکتر هستند. آسکاریازیس اغلب کودکان در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان را بیمار میکند؛ به ویژه در مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند.
عوارض بیماری انگل روده
در صورت داشتن تعداد زیادی انگل درون روده خود علائم شدیدی را تجربه میکنید. اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا اگر باردار هستید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید. بسته به نوع انگل، عفونتهای درمان نشده با علائم زیر قابل تشخیص است:
- کم آبی بدن (در اثر اسهال شدید)
- سوء تغذیه
- کم خونی فقر آهن
- انسداد روده
- آپاندیسیت
- انواژیناسیون
- کلانژیت
- کوله سیستیت
- پانکراتیت
- پریتونیت
- اسهال خونی
- افتادگی راست روده
- آسیب اندام (کرم نواری به مغز، چشم، قلب، ریه یا کبد میرسد)
راه های پیشگیری انگل روده
دسترسی به آب تمیز یکی از بهترین راهحلها برای جلوگیری از ابتلا به اکثر عفونت های انگل روده ای است. به طور کلی همه افراد میتوانند خطر ابتلا به انگل های رودهای را با موارد زیر کاهش دهند:
- نوشیدن آب تمیز: از نوشیدن آب در دریاچهها، رودخانهها و برکهها خودداری کنید. اگر مطمئن نیستید که منبع آب تمیز و مطمئن است، به جای آن از آب معدنی استفاده کنید.
- شستن مرتب دستها: از آب تمیز و صابون ضد باکتری برای شستن دستهای خود استفاده کنید. با این کار تمام تخمهای انگل را از بین خواهید برد. همچنین توصیه میشود که دستان خود را بعد از رفتن به حمام، قبل از دست زدن یا خوردن غذا و بعد از تمیز کردن بچهها (تعویض پوشک کثیف) یا حیوانات خانگی بشویید.
- خودداری از مصرف مواد غذایی خام: اگر در منطقهای هستید که انگل های روده ای شایع هستند، از خوردن محصولات خام خودداری کنید. میوهها و سبزیجات را پیش از مصرف در آب تمیز بشویید، پوست بکنید و به شکل پخته شده مصرف کنید.
- پوشیدن کفش و دستکش: کفشهایی که پاهای شما را در معرض دید قرار نمیدهند، از ابتلا به عفونت کرم شلاقی جلوگیری میکنند. اگر کار شما با خاک است، حتما باید دستکش بپوشید.
- خودداری از مصرف گوشت یا ماهی خام: گوشتها را تا زمانی بپزید که کاملا پخته شوند. برشهای کامل گوشت را با دمای ۱۴۵ درجه فارنهایت (۶۲.۸ درجه سانتیگراد) و گوشت چرخ کرده را با دمای ۱۶۰ (حدود ۷۱ درجه سانتیگراد) درجه فارنهایت بپزید.
- داشتن رابطه جنسی ایمن: هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا احتمال انتقال بیماری را کاهش دهید.
- احتیاط در مصرف برخی مواد: از مصرف قهوه، شکر، الکل و غلات تصفیه شده خودداری کنید.
- افزودن سیر به روتین غذایی: سیر بیشتری را در وعدههای غذایی خود بگنجانید.
- افزایش مصرف هویج، سیب زمینی شیرین و کدو: مصرف این مواد را در برنامه غذایی خود افزایش دهید. این غذاها سرشار از بتاکاروتن هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل میشود. ویتامین A به بدن شما کمک میکند تا در برابر کرمها و لاروهای انگلی مقاومت کند.
- افزایش مصرف مواد غذایی غنی از پروبیوتیک: با مصرف مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک مانند ماست، باکتریهای “خوب” را در روده خود بازسازی میکنید.
- مصرف غذاهای غنی از ویتامینها: مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C و ویتامین B را در برنامه روزمره خود جای دهید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
این مقاله با هدف آشنایی شما با انواع انگل روده و شناخت روشهای موثر برای پیشگیری و درمان آن ارائه شد. انواع مختلفی انگل وجود دارد که به دلایل مختلفی فرد را به خود مبتلا میکنند. راه پیشگیری سخت نیست؛ تنها باید کمی احتیاط کرد و به نکات بهداشتی توجه ویژه داشت.
اگر نیاز به صحبت با یک دکتر گوارش یا دکتر داخلی برای دریافت مشاوره تخصصی دارید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما کمک میکند تا به راحتی و در زمانی کوتاه نوبت ویزیت حضوری دریافت کرده و یا از خدمات ویزیت آنلاین متخصص گوارش یا دکتر داخلی استفاده کنید. کافیست سری به صفحه نوبتدهی بزنید و اقدام به ثبت و دریافت نوبت مورد نظر خود از پزشک مد نظرتان نمایید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!