سنگ لوزه چیست و چگونه درمان می شود؟
آنچه در این مقاله میخوانید به تودههای کوچک و سنگ ریزه مانند در لوزهها سنگ لوزه میگویند که از بقایای غذا، میکروب و کلسیم تشکیل میشوند. سنگ لوزه به دلیل تجمع مواد معدنی، بقایای غذایی و باکتریها در لوزهها تشکیل میشود که علائمی مانند بوی بد دهان، گلو درد و مشکل در بلع ایجاد میکنند. سنگهای کوچک ممکن است بدون علامت باشند، سنگهای بزرگتر میتوانند باعث ناراحتی و عفونتهای مکرر شوند.
فهرست مطالب
سنگ لوزه ها (Tonsil stone) تودههای کوچک و سنگ ریزه مانندی هستند که در لوزهها شکل میگیرند. این سنگها از مواد معدنی سخت شده مانند کلسیم، بقایای غذا و میکروبها تشکیل شدهاند. علامت اصلی سنگ لوزه بوی بد دهان است، اما برخی افراد ممکن است مشکلات دیگری مانند سرفه یا گلو درد را نیز تجربه کنند. معمولا سنگ های لوزه ضرری ندارند، اما اگر ناراحتکننده باشند، باید برداشته شوند. اگر به تازگی با مشکلات دهانی آزار دهندهای مواجه شدهاید بهتر است در این باره با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای نوبت دهی حضوری و یا مشاوره آنلاین با پزشکان کمک بگیرید.
سنگ لوزه چیست؟
سنگ لوزه تودههای کوچک مواد معدنی سخت شدهای است که در زوایا و شکافهای لوزهها شکل میگیرد. این سنگها از مواد معدنی سخت شده مانند کلسیم، بقایای غذا و باکتریها یا قارچها تشکیل شدهاند. معمولا سنگ لوزه مضر نیست، اما علائم لوزه میتواند باعث بوی بد دهان، گلو درد، گوش درد و سایر علائم شود. سنگ های لوزه مانند سنگریزههای کوچک سفید یا زرد رنگ روی لوزهها هستند که ممکن است یک عدد از آنها وجود داشته باشد یا چند عدد، معمولا کوچک هستند، اما ممکن است اندازههای بزرگتری هم داشته باشند.
سنگ لوزه خطرناک است؟
سنگ لوزه عموما خطرناک نیست و بیشتر افراد بدون اینکه بدانند به آن مبتلا میشوند. اما اگر بوی بد دهان دارید، یا احساس درد و التهاب در گلو، یا درد در گوش میکنید یا با سرفه مکرر مواجهید، ممکن است خطرناک باشد. در کل، سنگ لوزه نیازی به درمان خاصی ندارد و با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از آنها جلوگیری کرد.
علائم سنگ لوزه
علائم سنگ لوزه متفاوتند. علائم سنگ لوزه ممکن است با علائم سایر بیماریهای گلو اشتباه گرفته شود. بنابراین، اگر علائم ذکر شده را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود. اما شایعترین آنها عبارتند از:
- بوی بد دهان ناشی از تجمع باکتریها و مواد غذایی
- التهاب و گلودرد مداوم
- سرفههای مکرر
- احساس درد در گوش
- احساس وجود جسم خارجی در گلو یا لوزهها
- تب و عفونت
نشانه های بزرگترین سنگ لوزه
نشانه های سنگ لوزه بزرگتر بیشتر از سنگهای کوچک بوده و به راحتی قابل تشخیص هستند. بوی بد شدید دهان، درد شدید در گلو و گوش از نشانه های بزرگ ترین سنگ لوزه هستند. بلع غذا یا مایعات ممکن است دشوارتر شود و احساس فشار یا ناراحتی در ناحیه لوزهها بیشتر از قبل خواهد بود.
علائم خاصی داری و نگرانی سنگ لوزه باشه؟
همین حالا از متخصص کمک بگیر.
سنگ لوزه و بوی بد دهان
سنگ لوزه یکی از دلایل شایع بوی بد دهان (هالیتوز) است که به چند دلیل ایجاد میشود. سنگ لوزه حاوی باکتریها، بقایای غذا و سلولهای مرده است که در نتیجه تجزیه مواد غذایی و متابولیسم، بوی بدی تولید میکنند. در برخی موارد، سنگ های لوزه باعث التهاب و عفونت در لوزهها شده که میتواند علت بوی بد دهان باشد. همچنین، بقایای غذایی که در سنگ لوزه گیر میکند، میتواند باکتریها را تغذیه کرده و باعث تولید گازهای بدبو شود.
علت سنگ لوزه (سنگ لوزه از چی به وجود میاد؟)
سنگ لوزه به دلیل تجمع مواد مختلف شامل بقایای غذا، باکتریها، سلولهای مرده و مواد معدنی در لوزهها شکل میگیرد. وقتی غذا یا ذرات کوچک دیگر در شکافها و نواحی غیرقابل دسترس لوزهها گیر میکنند، ممکن است به مرور زمان تجزیه شوند و باکتریها در آن نواحی تجمع یابند. این فرایند منجر به عفونت لوزه و تشکیل سنگهای کوچکی شده که از مواد معدنی سختشده مانند کلسیم تشکیل شدهاند. عوامل متعددی احتمال تشکیل سنگ لوزه را افزایش میدهند از جمله بهداشت ضعیف دهان، عفونتهای مکرر گلو، و وجود ناهنجاریهای آناتومیکی در لوزهها که باعث میشود مواد بیشتر در آن نواحی گیر کنند.
علت سنگ لوزه در کودکان
سنگ لوزه در کودکان به دلیل تجمع بقایای غذا، باکتریها و سلولهای مرده در لوزهها شکل میگیرد. عفونتهای مکرر لوزه، بهداشت ضعیف دهان و دندان، و ناهنجاریهای آناتومیکی خطر تشکیل این سنگها در کودکان را افزایش میدهند. مصرف غذاهای شیرین یا چسبناک باعث تجمع بیشتر مواد در لوزهها میشود.
سنگ لوزه و ایدز
سنگ های لوزه به خودی خود ارتباط مستقیمی با ویروس ایدز (HIV) ندارند، اما در افراد مبتلا به ایدز، سیستم ایمنی بدن بهطور قابل توجهی تضعیف میشود. این مسئله باعث افزایش خطر عفونتهای مختلف از جمله عفونتهای لوزه خواهد شد. افراد مبتلا به ایدز ممکن است بیشتر در معرض عفونتهای باکتریایی و قارچی قرار داشته باشند که همین امر ریسک تشکیل سنگ لوزه را بیشتر میکند.
راه های تشخیص سنگ لوزه (از کجا بفهمم سنگ لوزه دارم؟)
پزشک معمولاً با معاینه گلو میتواند سنگ لوزه را تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است آزمایشهای دیگری مانند کشت گلو نیز تجویز شود. راههای تشخیص سنگ لوزه عبارتند از:
- بررسی علائم
- معاینه فیزیکی
- سونوگرافی یا سیتیاسکن
- سابقه پزشکی بیمار
درمان سنگ لوزه (چگونه سنگ لوزه را از بین ببریم؟)
در بسیاری موارد، میتوان سنگ لوزه را در خانه برداشت. درمان سنگ لوزه بستگی به شدت علائم و اندازه سنگها دارد. راهکارهای درمان سنگ لوزه عبارتند از:
- با آب نمک گرم قرقره کنید.
- بهطور مکرر سرفه کنید تا سنگها را خارج کنید.
- از دستگاه آبپاش برای شستشوی سنگ های لوزه استفاده کنید.
- با یک گوشپاککن به آرامی سنگ های لوزه را فشار دهید تا خارج شوند.
اگر نتوانستید آنها را در خانه بردارید، برای از بین بردن سنگ لوزه به پزشک مراجعه کنید. گاهی ممکن است نیازی به انجام کاری نباشد. در واقع، سنگ های لوزه اغلب بهطور خودبهخود و به مرور زمان خارج میشوند و علت زمینهای آنها نیز برطرف میشود. مسکنهای بدون نسخه برای کاهش ناراحتی و درد استفاده میشوند. در مواردی که عفونت وجود داشته باشد، پزشک آنتیبیوتیک تجویز میکند. اما آنتیبیوتیکها راهحل بلندمدت نیستند. اگر سنگ های لوزه باعث علائم شوند یا مکررا بازگردند، ممکن است نیاز باشد گزینههای جراحی را بررسی کنید. پزشک بسته به علائم، عمل برداشتن لوزه (تونسیلکتومی) را انجام میدهد.
۱. درمان سنگ لوزه با قرص
درمان سنگ لوزه بهطور مستقیم با قرص انجام نمیشود، اما میتوان از برخی داروها برای کاهش علائم و ناراحتیهای ناشی از این سنگها استفاده کرد مانند:
- مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- آنتیبیوتیکها
- دهانشویههای حاوی کلرهگزیدین یا سایر مواد ضدعفونیکننده
۲. چگونه سنگ لوزه را خارج کنیم؟
خارج کردن سنگ لوزه میتواند در خانه انجام شود، اما در صورت عدم موفقیت یا وجود علائم شدید، مراجعه به پزشک توصیه میشود. روشهای متداول خارج کردن سنگ لوزه عبارتند از:
روش | توضیحات |
---|---|
قرقره با آب نمک گرم | با استفاده از آب نمک گرم، چند دقیقهای قرقره کنید. این کار باعث نرم شدن و خروج سنگها میشود. |
سرفه | سرفههای شدید سنگ در لوزهها را جابجا میکند. |
دستگاه آبپاش | میتوانید از دستگاه آبپاش یا واترپیک برای خروج سنگها با فشار آب استفاده کنید. |
استفاده از گوشپاککن | با استفاده از گوشپاککن تمیز و به آرامی، سنگهای لوزه را فشار دهید و آنها را بیرون بیاورید. مراقب باشید که به لوزهها آسیب نزنید. |
۳. عمل سنگ لوزه چگونه است؟
عمل سنگ لوزه در مواردی انجام میشود که این سنگها باعث علائم ناراحتکنندهای شوند. ابتدا پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی، وجود سنگها و شدت علائم را ارزیابی میکند. این عمل تحت بیحسی موضعی انجام میشود، به این معنا که فقط ناحیه لوزه بیحس میشود و بیمار در حین عمل بیدار است.سپس پزشک با استفاده از ابزارهای خاص، سنگ لوزه را از محل خود خارج میکند. پس از عمل، ممکن است داروهای ضدعفونیکننده تجویز شود تا از عفونت جلوگیری شود و بیمار نیاز به دورهای برای استراحت دارد. معمولا درد و ناراحتی خفیفی پس از عمل وجود دارد که با مسکنها قابل کنترل است. در نهایت، پزشک توصیههایی برای مراقبتهای بعد از عمل ارائه میدهد تا بهبودی بیمار تسریع شود.
۴. درمان خانگی سنگ لوزه
درمانهای خانگی برای سنگ های لوزه میتوانند به کاهش علائم و حتی خارج کردن این سنگها کمک کنند. برخی روش های درمان خانگی سنگ لوزه هستند:
- یکی از روشهای ساده و موثر، قرقره کردن با آب نمک گرم است.
- استفاده از یک قاشق تمیز یا گوشپاککن، به آرامی سنگها را فشار دهید و تلاش کنید آنها را بیرون بیاورید.
- نوشیدن آب کافی و مصرف مایعات
- رعایت بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک زدن منظم و استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده
۵. دهانشویه مخصوص سنگ لوزه
دهانشویه مخصوص سنگ لوزه حاوی ترکیبات ضدعفونیکننده و ضدباکتری است که باکتریها را کاهش داده و بهبود بهداشت دهان را بهدنبال دارد:
- دهانشویههای حاوی کلرهگزیدین: این نوع دهانشویه بهخاطر خواص ضد عفونیکنندگی خود شناخته شده است و باکتریها و التهاب در ناحیه لوزه را کاهش میدهد.
- دهانشویههای حاوی فلوراید برای کاهش بوی بد دهان ناشی از سنگ لوزه
- دهانشویههای خانگی با ترکیب آب گرم و نمک یا آب لیمو جهت ضدعفونی کردن دهان و کاهش التهاب
- دهانشویههای حاوی عصارههای طبیعی مانند نعناع، چای سبز یا آویشن
۶. درمان سنگ لوزه در طب سنتی
در طب سنتی، درمان سنگ های لوزه به روشهای مختلفی انجام میشود که بر پایه گیاهان دارویی و تغییرات در رژیم غذایی است:
- استفاده از گیاهان دارویی مانند آویشن، نعناع و زنجبیل
- عرقهای گیاهی مانند عرق کاسنی و عرق نعناع
- مصرف عسل بهتنهایی یا مخلوط با آب گرم
- رژیم غذایی مناسب و خوردن غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات و سبزیجات تازه
- اجتناب از غذاهای تند و تحریککننده
- نوشیدن آب کافی و مایعات گرم
- روشهای سنتی شامل بخور دادن با گیاهان معطر یا استفاده از محلولهای نمکی برای شستشوی دهان و گلو
دنبال بهترین درمان برای سنگ لوزه هستی؟ از متخصص راهنمایی بگیر.
انواع سنگ لوزه
اگرچه انواع خاصی از سنگ لوزه از نظر پزشکی تعریف نشده است، اما میتوان آنها را بر اساس اندازه، رنگ، محل قرارگیری و علل ایجادشان دستهبندی کرد. سنگ های لوزه به چند نوع اصلی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و علل خاص خود را دارند:
- سنگ های لوزه کوچک که اندازه کوچک و گرد دارند و بهراحتی قابل مشاهده نیستند.
- سنگ های لوزه بزرگ که اندازه بزرگتری دارند و باعث بروز علائم واضحتری مانند بوی بد دهان، گلو درد و احساس وجود جسم خارجی در گلو میشوند.
- سنگ های لوزه کلسیمدار
- سنگ های لوزه عفونی
عوارض سنگ لوزه
سنگ لوزه اگرچه به طور معمول خطرناک نیستند، اما میتوانند باعث ایجاد برخی ناراحتیها و عوارض شوند. این عوارض بسته به اندازه، تعداد و محل قرارگیری سنگها متفاوت است. عوارض سنگ لوزه عبارتند از:
- بوی بد دهان
- گلو درد
- سرفههای مکرر
- گوش درد
- مشکل در بلع
- عفونت
- التهاب لوزهها
سنگ لوزه و سرطان
سنگ های لوزه بیخطر هستند و به خودی خود با سرطان ارتباط ندارند. اما باید توجه داشت که برخی از علائم مشترک بین سنگ های لوزه و بیماریهای جدیتر از جمله سرطان لوزه یا گلو وجود دارد. برای مثال، گلو درد مزمن میتواند نشانهای از عفونتهای مکرر یا مشکلات جدیتری باشد. اگر سنگ های لوزه بهطور مکرر ایجاد شوند یا علائم نگرانکنندهای مانند گلو درد شدید، مشکل در بلع، یا تغییر در صدا و قورت دادن غذا بروز کند، مهم است که با پزشک مشورت شود.
راه های پیشگیری از سنگ لوزه
با رعایت برخی عادات بهداشتی و تغذیهای میتوان خطر تشکیل این سنگها را کاهش داد. یکی از مهمترین راهها، حفظ بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن منظم دندانها و استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده، باکتری و تجمع مواد غذایی در دهان را کاهش میدهد. نوشیدن آب کافی و مایعات از خشکی دهان و کاهش بوی بد جلوگیری میکند. مصرف غذاهای تازه و غنی از ویتامین C، مانند میوهها و سبزیجات، با تقویت سیستم ایمنی از عفونتهای مکرر لوزه جلوگیری میکنند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سنگ لوزه به دلیل تجمع مواد معدنی، بقایای غذایی و باکتریها در لوزهها تشکیل میشود که علائمی مانند بوی بد دهان، گلو درد و مشکل در بلع ایجاد میکنند. سنگهای کوچک ممکن است بدون علامت باشند، سنگهای بزرگتر میتوانند باعث ناراحتی و عفونتهای مکرر شوند.
روشهای خانگی مانند قرقره با آب نمک و استفاده از دستگاه آبپاش به خارج کردن سنگها کمک میکنند، اما در موارد شدیدتر، مشاوره با پزشک و استفاده از درمانهای پزشکی توصیه میشود. در صورت بروز علائم مکرر یا شدید، مراجعه به پزشک گوش و حلق و بینی برای ارزیابی و درمان مناسب الزامی است. خبر خوب اینکه شما میتوانید از خدمات ویزیت آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!