نگاه دوباره به زندگی
چندی پیش فیلم سینمایی «در آغوش درخت» ساخته بابک خواجه پاشا به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی شد و واکنشهای فراوانی را به وجود آورد. آکادمی اسکار پس از بررسی فیلمهای ارسالی از سوی کشورهای مختلف در نهایت فهرست ۸۵ فیلم را بهعنوان آثار واجد شرایط رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی جوایز اسکار ۲۰۲۵ معرفی کرد. رایگیری مقدماتی اسکار ۲۰۲۵ از ۹ تا ۱۳ دسامبر برگزار میشود و هر سه فهرست نهایی شاخه بهترین فیلم بینالمللی، انیمیشن و مستند در روز ۱۷ دسامبر (۲۷آذر) مشخص میشوند.
این فیلم محصول سال ۱۴۰۱است و در چهلویکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم فجر اکران شد و برنده سیمرغ بهترین فیلمنامه و سیمرغ بهترین فیلم اول شد و توجهها را اینقدر جلب کرد تا برای نخستین بار اثری از یک کارگردان فیلماولی راهی اسکار شود. خواجهپاشا متولد ۱۳۶۰است و در فیلمهای «خورشید»، «قصر شیرین»، و «تو میمانی» و سریالهای «سنه خاطیر»، «تورشا شیرین» و «عاشورا» به عنوان بازیگر حضور داشته و در سریالهای «بهانهای برای بودن»، «تورشا شیرین» و «سنه خاطیر» که همگی محصول صداوسیمای شبکه استانی آذربایجان غربی بوده، کارگردانی کرده است. او همچنین دستیار کارگردان فیلم «محمد» به کارگردانی مجید مجیدی بوده است.
داستان فیلم «در آغوش درخت» درباره بحران پیچیده زندگی کیمیا و فرید که دوازده سال از ازدواجشان میگذرد، است. این بحران، جهان زیبای فرزندانشان را بر هم میریزد. کودکانی که هیچچیز جز سادگی و مهربانی را در زندگی نمیشناسند. مارال بنیآدم، جواد قامتی، روحالله زمانی، اهورا لطفی و رایان لطفی بازیگران «در آغوش درخت» را تشکیل میدهند. دیروز اتحادیه روزنامهنگاران سینمایی زن به بهانه انتخاب این فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۵ یادداشتی را منتشر کرد. جنیفر گرین، منتقد و روزنامهنگار فعال در مجله اتحادیه روزنامهنگاران سینمایی زن، نوشته «در آغوش درخت» با داستانی خانوادگی، صمیمی و در عین حال جهانی اولین فیلم بابک لطفی خواجهپاشاست و نوید ظهور استعدادی قابلاعتنا را میدهد. فیلم «در آغوش درخت» با وجود اینکه به موضوع طلاق میپردازد، از مسائل بحثبرانگیز پرهیز میکند. داستان آن با قدرت، حامی نهاد خانواده است و فیلمبرداری آن زیباییهای طبیعت ایران را برجسته میکند. این اثر سرشار از نمادگرایی است، به گونهای که گویی اجزای طبیعت در زندگی شخصیتها نقشآفرینی میکند و اتفاقات آینده را پیشبینی میکند.
در این یادداشت آمده است: کیمیا با بازی مارال بنیآدم و فرید با بازی جواد قامتی، به دلیل بیماری مرموز کیمیا به دنبال جدایی هستند. کیمیا که نشانههایی از اضطراب را در خود بروز میدهد، نمیتواند از تابلوی ۱۵کیلومتری جاده خارج شهر عبور کند، بهطور مداوم انگشتانش را میجود، گاهی از حال میرود و احساس وحشت همهجانبه دارد؛ بهعنوان مثال گوسفندها را به رنگ سنگ قبرها میبیند. او میگوید که افسرده و بیحال است و روی این مساله کنترل ندارد. فرید به نظر میرسد هنوز او را دوست دارد و میخواهد رابطهشان را حفظ کند، هرچند که گاهی با یک کارگر جوانتر نیز معاشرت میکند.
در این یادداشت آمده است: برنامه آنها این است که هر کدامشان یکی از پسرانشان (اهورا و رایان لطفی) را با خود ببرد. اما طاها ۱۱ساله و برادر پنجسالهاش، علیسان، از هم جداشدنی نیستند. طاهای بالغ از علیسان مراقبت میکند، درحالیکه والدینشان عمدتا غایباند و عموی بیمسوولیتشان که نقش پرستار موقت را دارد، رفتاری نزدیک به سوءرفتار دارد؛ هرچند که رضا با بازی روحالله زمانی نیز پسرها را دوست دارد و وقت زیادی را با آنها میگذراند.
در این مطلب آمده است: به والدین توصیه میشود که تمرین فاصله را اجرا کنند تا پسرها به جدایی عادت کنند، اما اکثر اطرافیان میگویند که علیسان، بدون حضور طاها خواهد مرد. در واقع، طاها در صحنهای ابتدایی از فیلم جان علیسان را نجات میدهد. این یکی از نمونههای استفاده از پیشآگاهی در فیلم است. طاها بادکنک سفیدی را که علیسان همیشه به بازویش میبندد، در میان درختان میبیند. جعبهای از جوجهاردکها که به طاها سپرده شده و نزدیک بودن مرگ ماهیهای مزرعه خانواده نیز با وقایع بعدی در فیلم موازی است. وقتی فرید تلاش میکند حتی برای یک روز طاها را همراه خود داشته باشد، تصادف کوچکی میکنند. فرید زمانی درباره جدایی پیشرو به طاها توضیح میدهد که روی صخرهای مشرف به رودخانهای نشستهاند که درهای را از میان بریده و نمادی دیگر از جدایی - مرز بین ایران و ترکیه - است.
در ادامه یادداشت نوشته شده است: «در آغوش درخت» اخیرا جایزه ویژه هیات داوران را در دهمین جشنواره فیلمهای آسیایی لسآنجلس دریافت کرده است. این فیلم داستان خود را بهطور حسابشدهای روایت میکند و به اعضای خانواده نزدیک میماند و سرنخهایی را به گونهای آشکار میکند که به نقطهاوجی قدرتمند و دردناک در پرده سوم منجر میشوند، جایی که شخصیتها، که با بازیهایی قدرتمند بهطور واقعی به تصویر کشیده شدهاند، مجبور میشوند نگاهی دوباره به زندگی خود داشته باشند.
مراسم پایانی نود و هفتمین دوره جوایز سینمایی اسکار روز ۲ مارس (بامداد یکشنبه ۱۲اسفند) در سالن دالبی در هالیوود برگزار میشود.