اتریوم چیست؛ نحوه کارکرد اتریوم و تفاوت آن با بیت کوین

اتریوم سیستم غیرمتمرکزی است که یک نهاد دولتی آن را کنترل نمی‌‌کند. اکثر سرویس‌های آنلاین، کسب‌وکارها و سازمان‌ها توسط سیستم‌های متمرکز مدیریت می‌شوند. این رویه صدها سال است که ادامه دارد. با اینکه تاریخ به ما نشان داده که این سیستم مشکلات خاص خودش را دارد، اما تا زمانی که طرف‌های درگیر به هم اعتماد ندارند، استفاده از سیستم‌های متمرکز اجتناب‌ناپذیر است. در این مقاله شما را با نحوه ایجاد اتریوم و کارکرد آن، تفاوت اتریوم با بیت کوین، کاربردهای اتریوم، مزایا و معایب اتریوم آشنا خواهیم کرد.

اتریوم چیست؟

در سیستم متمرکز، یک نهاد همه‌چیز را کنترل می‌کند. البته ایجاد یک مشکل در سیستم باعث می‌شود تا اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های آنلاین در برابر حملات سایبری و قطع برق آسیب‌پذیر شوند. همچنین در شبکه‌های اجتماعی آنلاین و سایر سرورهای آنلاین، کاربر باید تا حدی اطلاعات شخصی خود را وارد کند که این داده‌ها در سرورهای سیستم متمرکز ذخیره می‌شود. اینجاست که یک کارمند خاطی می‌تواند اطلاعات شما را به سرقت ببرد.

اتریوم به‌عنوان سیستمی غیرمتمرکز کاملا خودمختار است و هیچ‌کسی آن را کنترل نمی‌کند. درواقع، هیچ نقطه مرکزی برای شکسته شدن وجود ندارد؛ بلکه توسط هزاران رایانه داوطلب در سراسر جهان کنترل می‌شود. به‌همین‌دلیل، هیچ‌وقت آفلاین نمی‌شود. در ضمن اطلاعات شخصی کاربران روی سیستم خودشان ذخیره می‌شود و محتوایی مثل اپلیکیشن‌ها، ویدئو و… در کنترل کامل پدیدآورنده آن خواهد بود و نیازی به پیروی کردن از قوانین سرویس‌های هاستینگ مثل یوتیوب یا اپ استور هم ندارند.

مسئله مهم بعدی، درمورد رابطه بیت کوین و اتریوم است. باید بدانید این دو، دو پروژه‌ کاملا متفاوت هستند و اهداف متفاوتی دارند. بیت کوین اولین ارز دیجیتال و یک سیستم انتقال پول است که براساس فناوری «دفاتر کل توزیع‌شده» یا «بلاک چین» ایجاد شده است.

اتریوم از همین فناوری استفاده کرده و توانایی‌های آن را گسترش داده است. اتریوم شبکه‌ای کامل است که مرورگر اینترنتی، سیستم کدگذاری و پرداخت خود را نیز دارد. از همه مهم‌تر، به کاربران اجازه می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را روی فناوری بلاک چین اتریوم ایجاد کنند.

این اپلیکیشن‌ها می‌توانند ایده‌های کاملا جدید یا کپی ایده‌هایی باشند که قبلا اجرا شده‌اند. این روش اجازه می‌دهد تا دست واسطه‌ها کوتاه شود و همه هزینه‌های مرتبط با این واسطه نیز حذف می‌شود. به‌عنوان مثال، تنها کسی که از لایک کردن یا به‌اشتراک گذاشتن یک پست تبلیغاتی روی صفحه شما سود می‌برد، فیسبوک است. در شبکه اجتماعی نسخه اتریوم، هم هنرمند و هم مخاطب که ارتباط مثبتی داشته‌اند پاداش می‌گیرند. در نسخه اتریوم شبکه Kickstarter (یک وب‌سایت کراد فاندینگ) شما فقط یک نسخه از محصول اولیه را دریافت نمی‌کنید، بلکه مالک بخشی از سود این شرکت در آینده هم خواهید شد.

از طرفی، اپلیکیشن‌های بر پایه اتریوم تمام هزینه‌هایی را که به طرف‌های سوم برای ارائه خدمات پرداخت می‌کردید، حذف می‌کنند. به‌طور خلاصه، اتریوم یک بستر غیرمتمرکز، منبع باز، عمومی و بلاک چین است که به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را توسعه بدهند.

همان‌طور که توضیح داده شد، اتریوم یک سیستم غیرمتمرکز است که اجازه ارتباط همتا به همتا را به کاربران می‌دهد. هر تراکنش انجام‌شده بین آنها، توسط خود کاربران پشتیبانی می‌شود و هیچ نهادی روی آن کنترل ندارد.

سرتاسر سیستم اتریوم توسط یک شبکه جهانی از نودها (گره‌ها) پشتیبانی می‌شود. نودها داوطلبانی هستند که کل بلاک چین اتریوم را دانلود و روی رایانه خود نصب کرده‌اند. آنها همچنین تمام قوانین توافق‌شده شبکه را دنبال می‌کنند، اعتبار شبکه را تأمین و در قبال آن پاداش دریافت می‌کنند.

این قوانین توافق شده‌اند و سایر بخش‌های شبکه توسط مفهومی به‌نام «قراردادهای هوشمند» ایجاد شده است. این قراردادها به این منظور طراحی شده‌اند تا تراکنش‌ها و سایر عملیات‌های شبکه را با سایر افرادی که شما لزوما به آنها اعتماد ندارید، صورت دهند. مقررات برای همه طرف‌ها، از قبل، داخل قرارداد برنامه‌ریزی شده است تا آنها به تعهدات خود عمل کنند. پیروی از این مقررات باعث ایجاد یک سری تراکنش‌ها یا سایر اعمال ازپیش‌توافق‌شده می‌شود.

خیلی‌ها باور دارند که قراردادهای هوشمند، آینده‌ی سازوکارها و قراردادهای سنتی هستند و اجرای آنها امنیت بیشتری را نسبت به قراردادهای سنتی ایجاد می‌کند و باعث کاهش هزینه‌های مرتبط با ایجاد یک قرارداد و همین‌طور ایجاد اعتماد بین دو طرف قرارداد می‌شود.

در ضمن این سیستم، یک ماشین مجازی اتریوم (EVM) را نیز برای کاربرها فراهم می‌کند که نقش برنامه زمانی را برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم دارد. این ماشین مجازی باعث ایجاد امنیت برای اجرای کدهایی می‌شود که به آنها اعتمادی ندارید و از طرفی تضمین می‌کند که این کدها با سایر کدهای سیستم تداخلی ایجاد نمی‌کند. ماشین مجازی به‌طور کامل از شبکه اتریوم جدا است که آن را به ابزار کاملی برای تست و بهبود قراردادهای هوشمند تبدیل می‌کند. این بستر ارز دیجیتالی به‌نام اتر (Ether) را نیز فراهم می‌کند.

چه کسی اتریوم را ایجاد کرده است؟

در اواخر سال ۲۰۱۳، ویتالیک بوترین ایده خود را در قالب مقاله سفید (نوعی گزارش معتبر یا راهنمایی برای کمک به خوانندگان است که به‌منظور درک یک مسئله، حل یک مشکل و یا اتخاذ یک تصمیم تدوین می‌گردد) ارائه کرد. او این مقاله را برای چند نفر از دوستانش فرستاد و آنها نیز برای بقیه ارسالش کردند. نتیجه این شد که ۳۰ نفر با ویتالیک در این مورد تماس گرفتند و در مورد ایده‌اش با او صحبت کردند. او منتظر بود که کسی از ایده‌اش انتقاد کند، اما این اتفاق رخ نداد.

این پروژه رسما در ژانویه ۲۰۱۴ معرفی شد. تیم اصلی پروژه اتریوم شامل ویتالیک بوترین، میاهی آلیسی، آنتونی دی لوریو، چارلز هوسکینسون، جو لوبین و گاوین وود بودند. بوترین در کنفرانس بیت کوین که در شهر میامی برگزار شد، اتریوم را به علاقه‌مندان معرفی کرد و چند ماه بعد تیم اتریوم پیش‌فروشی را برای اتر درنظر گرفت که توکن شبکه اتریوم است. هدف آنها جمع‌آوری سرمایه برای توسعه این سیستم بود.

آیا اتریوم یک ارز دیجیتال است؟

اتریوم یک بستر نرم‌افزاری است که می‌خواهد به‌عنوان اینترنت و اپ استور غیرمتمرکز عمل کند. چنین سیستمی نیاز به ارزی دارد تا هزینه استفاده از منابع رایانه‌ای برای اجرای اپلیکیشن‌ها پرداخت شود. اینجاست که پای اتر به‌میان می‌آید.

اتر یک دارایی دیجیتال است و نیازمند طرف سومی برای پردازش پرداخت‌ها نیست. هر چند تنها به‌عنوان یک ارز عمل نمی‌کند، بلکه نقش سوخت برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شبکه را نیز دارد. اگر کاربری بخواهد چیزی را در یکی از اپلیکیشن‌های اتریوم تغییر دهد، باید برای انجام تغییر در شبکه، هزینه آن را پرداخت کند.

نرخ تراکنش به‌صورت خودکار محاسبه می‌شود و براساس میزان سوخت موردنیاز برای تغییر محاسبه می‌شود. میزان سوخت موردنیاز نیز براساس قدرت رایانه‌ای و مدت زمان انجام عملیاتی که برای تغییر موردنیاز است، محاسبه می‌شود.

تفاوت اتریوم با بیت کوین چیست؟

وقتی از جنبه ارز دیجیتال به موضوع نگاه می‌کنیم، شاید اتریوم و بیت کوین شباهت‌هایی داشته باشند، اما آنها ۲ پروژه با اهداف مختلف هستند. با اینکه بیت کوین تا حالا خود را به‌عنوان یک ارز دیجیتال موفق نشان داده است، اما اتریوم بستری است با اهداف مختلف که ارز دیجیتال خود را نیز دارد که بخشی از اپلیکیشن قراردادهای هوشمند این شبکه است.

حتی وقتی ارزهای دیجیتال بیت کوین و اتر را با هم مقایسه می‌کنیم، تفاوت‌های زیادی وجود دارد. به‌عنوان مثال بیت کوین به‌طور کلی ۲۱ میلیون ذخیره سکه دارد، اما میزان ذخیره اتر ایجادشدنی عملا بی‌نهایت است. زمان ایجاد هر بلاک بیت کوین حدود ۱۰ دقیقه است، این زمان برای اتریوم حدود ۱۲ ثانیه است که نشان از زمان کمتر برای تأیید بلاک‌ها دارد.

از طرفی استخراج بیت کوین نیازمند قدرت رایانه‌ای و الکتریسیته‌ای زیادی است که تنها در مزارع صنعتی استخراج بیت کوین قابل‌دسترس است. اما الگوریتم اثبات کار اتریوم اجازه می‌دهد تا افراد عادی هم بتوانند دست به استخراج آن بزنند.

مهم‌ترین تفاوت بین این دو، کدهای داخلی اتریوم است که براساس ماشین تورینگ کامل ایجاد شده‌اند، یعنی هر چیزی می‌تواند در شبکه محاسبه شود تا زمانی که قدرت پردازشی و زمان موردنیاز موجود باشد. بیت کوین این قابلیت را ندارد. با اینکه این قابلیت باعث می‌شود که کاربران اتریوم از بی‌نهایت امکان برخوردار باشند، اما این پیچیدگی می‌تواند مشکلات امنیتی ایجاد کند.

اتریوم چطور کار می‌کند؟

همان‌طور که قبلا اشاره شد، اتریوم از پروتکل بیت کوین یا همان بلاک چین استفاده می‌کند، اما آن را برای انجام کارهایی فراتر از تراکنش‌های مالی تغییر داده است. تنها شباهت این دو بلاک چین در این است که تمام تاریخچه تراکنش‌ها را ذخیره می‌کنند، اما بلاک چین اتریوم کارهایی بیشتری انجام می‌دهد.

جدا از تاریخچه تراکنش‌ها، هر نود روی شبکه اتریوم باید آخرین تغییرات صورت‌گرفته، اطلاعات کنونی هر قرارداد هوشمند شبکه، باقی‌مانده حساب هر کاربر و محل و کد هر قرارداد هوشمند را دانلود کند.

می‌توان بلاک چین اتریوم را به‌عنوان یک ماشین حالات متناهی تراکنش‌ها توصیف کرد. در علوم رایانه، منظور از ماشین حالات متناهی این است که چیزی می‌تواند یک سری از ورودی‌ها را بخواند و براساس آن ورودی‌ها به یک شرایط جدید گذار کند. وقتی تراکنش‌ها اجرا شدند، ماشین به یک حالت دیگر گذار می‌کند.

هر حالت اتریوم حاوی میلیون‌ها تراکنش‌ است. این تراکنش‌ها در گروه‌هایی به‌نام بلاک جمع‌آوری می‌شوند که هر بلاک به بلاک قبلی خود زنجیر می‌شود. اما قبل از اینکه تراکنش بتواند به دفتر کل اضافه شود، ابتدا باید تأیید شود که برای انجام این کار فرایندی به‌نام استخراج یا ماینینگ باید صورت بگیرد.

استخراج فرایندی است که وقتی یک گروه از نودها از قدرت پردازشی خود برای تکمیل پروتکل اثبات کار استفاده می‌کنند که درواقع یک پازل ریاضی است. هر چقدر این قدرت پردازشی بیشتر باشد، پازل نیز زودتر حل می‌شود. پاسخ به این پازل همان اثبات کار است و تضمین‌کننده اعتبار بلاک خواهد بود.

ماینرهای زیادی در سراسر دنیا با هم رقابت می‌کنند تا بلاک جدید را ایجاد و تأیید کنند. هر زمان که این کار صورت بگیرد، یک توکن اتر هم ایجاد می‌شود و به ماینر پاداش داده می‌شود. ماینرها ستون فقرات شبکه اتریوم هستند؛ چراکه نه‌تنها تراکنش‌ها و هر عملیاتی را تأیید می‌کنند، بلکه باعث ایجاد توکن‌های جدید شبکه نیز می‌شوند.

از اتریوم می‌توان چه استفاده‌هایی کرد؟

اتریوم به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را ایجاد و راه‌اندازی کنند. هر سرویس متمرکزی می‌تواند با استفاده از اتریوم غیرمتمرکز شود. تنها چیزی که می‌تواند ساختن اپلیکیشن‌های جدید را محدود کنند، خلاقیت سازنده اپلیکیشن است.

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز این ظرفیت را دارند که رابطه بین شرکت‌ها و کاربران را به‌طور کلی تغییر دهند. این روزها سرویس‌های زیادی وجود دارند که از دو طرف معامله فقط برای یک سپرده، نرخ تراکنش طلب می‌کنند. از طرف دیگر بلاک چین اتریوم، مشتری‌ها را قادر می‌سازد تا مبدأ اصلی محصولات خریداری‌شده را ردیابی کنند. اجرای قراردادهای هوشمند اجازه انجام سریع و ایمن معاملات را بدون دخالت یک میانجی امکان‌پذیر می‌کند.

فناوری بلاک چین نه‌تنها پتانسیل این را دارد که سرویس‌هایی برپایه وب را به‌طور کلی تغییر دهد، بلکه می‌تواند صنایعی را که سابقه طولانی دارند، به‌طور کلی تغییر دهد. به‌عنوان مثال، در صنعت بیمه عمر آمریکا حدود ۷ میلیارد دلار پول وجود دارد که می‌تواند به صورت شفاف و عادلانه از طریق بلاک چین دوباره توزیع شود. همچنین با اجرای قراردادهای هوشمند، مشتری‌ها می‌توانند در صورت رعایت شرایط قرارداد، به‌صورت آنلاین درخواست بیمه خود را ثبت و آن را آنلاین پرداخت کنند.

بلاک چین اتریوم می‌تواند توانایی‌های ذاتی خود مثل اعتماد، شفافیت، امنیت و عملکرد بهینه را به هر سرویس، کسب‌وکار و صنعتی بیاورد.

از اتریوم می‌توان برای ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار (DAO) استفاده کرد که کاملا شفاف و مستقل از هر نوع دخالتی عمل می‌کنند. DAO به‌وسیله کدهای برنامه‌نویسی‌شده و مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند اداره می‌شود که روی بلاک چین ثبت شده‌اند. DAO ایجاد شده است تا نیاز به فرد یا گروهی از افراد را برای کنترل از بین ببرد.

مالکیت DAO در اختیار افرادی است که توکن‌های آن را خرید کرده‌اند. البته میزان توکن‌های خریداری‌شده برابر با سهام مالکیت از DAO نیست. توکن‌ها میزان مشارکت افراد در پروژه هستند که به آنها حق رأی می‌دهد.

مزایای اتریوم

اتریوم به عنوان یکی از پیشگامان در دنیای بلاک‌چین، ویژگی‌های منحصربه‌فردی را برای کاربران و توسعه‌دهندگان فراهم کرده است. در اینجا به مزایای کلیدی اتریوم اشاره می‌کنیم که آن را از سایر شبکه‌های بلاک‌چین متمایز می‌کند:

۱. غیرمتمرکز بودن کامل

اتریوم یک بستر غیرمتمرکز است که در آن هیچ نهاد واحد یا فردی نمی‌تواند کنترل کاملی بر شبکه یا اپلیکیشن‌های آن داشته باشد. این ویژگی به طور قابل توجهی از نفوذ و دخالت‌های بیرونی جلوگیری می‌کند. برای مثال، تمام اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAO) در شبکه اتریوم تحت کنترل هیچ سازمان یا دولت خاصی نیستند.

۲. حفاظت در برابر فساد و کلاه‌برداری

تمام تراکنش‌ها و فعالیت‌ها در شبکه اتریوم باید از طریق اجماع نودها (گره‌ها) تایید شوند. به این معنی که هر تغییری که در سیستم رخ دهد باید به توافق عمومی برسد. این ویژگی باعث می‌شود که کلاه‌برداری، فساد، و دستکاری بیرونی به طرز چشمگیری کاهش یابد و نهادها یا افراد سودجو نتوانند به راحتی از شبکه سوءاستفاده کنند.

۳. امنیت بالا با استفاده از رمزنگاری

اتریوم به طور گسترده‌ای از رمزنگاری پیشرفته استفاده می‌کند تا داده‌ها و تراکنش‌ها امن و دست‌نخورده باقی بمانند. این ویژگی به اتریوم اجازه می‌دهد تا در برابر حملات هکری مقاوم باشد و اطمینان حاصل شود که هیچ تراکنشی به صورت غیرمجاز تغییر پیدا نمی‌کند.

۴. شبکه همیشه آنلاین و مقاوم در برابر شکست

اتریوم به‌دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود، هیچ نقطه واحدی برای حمله و شکست ندارد. هر نود در شبکه مستقل عمل می‌کند و در صورت خراب شدن یک یا چند نود، بقیه شبکه همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود که شبکه اتریوم همیشه آنلاین باشد و در برابر خرابی‌ها و حملات مقیاس‌پذیر مقاوم باشد.

۵. امکان اجرای قراردادهای هوشمند

یکی از بزرگ‌ترین مزایای اتریوم قراردادهای هوشمند هستند. این قراردادها به برنامه‌هایی اطلاق می‌شوند که به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه‌ها یا نهادهای بیرونی، اجرا می‌شوند. این قابلیت موجب افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و کاهش نیاز به اعتماد به افراد ثالث می‌شود. قراردادهای هوشمند امکان اتوماتیک شدن بسیاری از فعالیت‌ها در دنیای دیجیتال را فراهم می‌آورد.

۶. پلتفرم توسعه‌دهندگان

اتریوم به‌عنوان یک پلتفرم توسعه نرم‌افزار، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و توکن‌های دیجیتال جدید بسازند. این فضای باز برای نوآوری باعث شده تا اتریوم به محور اصلی پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرمثلی (NFT) و بسیاری از کاربردهای دیگر تبدیل شود.

معایب اتریوم

با وجود مزایای فراوان، اتریوم نیز مشکلات و چالش‌هایی دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. در این بخش به برخی از معایب این شبکه اشاره می‌کنیم:

۱. آسیب‌پذیری در برابر اشتباهات کدنویسی

گرچه قراردادهای هوشمند اتریوم به‌طور کلی امن هستند، اما همچنان بستگی به کدهایی دارند که توسط توسعه‌دهندگان نوشته می‌شوند. این کدها می‌توانند حاوی اشتباهات و حفره‌های امنیتی باشند که هکرها می‌توانند از آن‌ها سوءاستفاده کنند. حتی کوچک‌ترین اشتباه در کدها می‌تواند باعث سرقت دارایی‌ها یا تخریب قرارداد شود.

۲. تهدیدات امنیتی ناشی از کدهای آسیب‌پذیر

یک مثال معروف از حمله به قراردادهای هوشمند در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۱۶ رخ داد، زمانی که DAO (سازمان خودمختار غیرمتمرکز) هدف یک حمله هکری قرار گرفت. هکر از یک حفره امنیتی به‌نام “تماس مجدد” (Reentrancy) در کد قرارداد استفاده کرد و توانست بیش از ۳٫۶ میلیون اتر به سرقت ببرد. این حادثه نشان داد که حتی شبکه‌های غیرمتمرکز و به‌ظاهر ایمن نیز ممکن است در برابر اشتباهات کدنویسی یا حملات پیچیده آسیب‌پذیر باشند.

۳. وابستگی به توافقات جمعی برای اصلاحات

یکی دیگر از چالش‌های اتریوم این است که در صورتی که مشکلی مانند حمله یا خطای کدنویسی رخ دهد، اصلاحات نیاز به توافق جمعی دارند. این ممکن است به مشکلاتی از جمله کندی در فرآیند تصمیم‌گیری و عدم هماهنگی میان نودها منجر شود. برای مثال، در حادثه DAO در سال ۲۰۱۶، برای جبران خسارت‌ها و اصلاح مشکل، باید اکثریت شبکه تصمیم می‌گرفتند که این خود موجب کاهش اعتماد کاربران به امنیت و پایداری شبکه شد.

۴. مقیاس‌پذیری و هزینه‌های بالا

یکی از مشکلات شناخته‌شده اتریوم، مقیاس‌پذیری پایین است. به دلیل اینکه تعداد تراکنش‌ها در شبکه اتریوم به سرعت افزایش یافته است، هزینه‌های گاز (Gas fees) برای انجام تراکنش‌ها به شدت بالا رفته و این می‌تواند به افزایش هزینه‌های معامله برای کاربران منجر شود. علاوه بر این، سرعت پردازش تراکنش‌ها در مواقع اوج تقاضا کاهش می‌یابد، که این مسئله موجب محدودیت‌های عملیاتی در مقیاس بزرگ می‌شود.

آینده اتریوم و بهبودهای مورد نظر

با وجود معایب موجود، اتریوم همچنان به عنوان پلتفرم پیشرو در دنیای بلاک‌چین شناخته می‌شود و پروژه‌های متعددی برای رفع چالش‌های آن در دست اقدام است. اتریوم ۲.۰ که قرار است با پیاده‌سازی اثبات سهام (PoS) و شاردینگ، مقیاس‌پذیری، امنیت و سرعت شبکه را بهبود بخشد، می‌تواند بسیاری از مشکلات فعلی این پلتفرم را حل کند و اتریوم را به بستری حتی قوی‌تر و مطمئن‌تر برای آینده تبدیل کند.

شبکه اتریوم چیست؟

اتریوم یک شبکه بلاک‌چینی است که نه تنها یک ارز دیجیتال به نام اتر (ETH) دارد، بلکه امکان اجرای قراردادهای هوشمند و ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را نیز فراهم می‌کند. این پلتفرم به گونه‌ای طراحی شده که از امکانات بلاک‌چین برای ایجاد برنامه‌های کاربردی و تعاملات غیرمتمرکز استفاده کند.

ویژگی‌های کلیدی اتریوم:

1. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts): این قراردادها به کدهایی گفته می‌شود که به طور خودکار و بر اساس شرایطی که در آن‌ها تعریف شده، اجرا می‌شوند. مثلاً فرض کنید دو نفر قرار است برای خرید و فروش کالا توافق کنند. در صورتی که شرایط قرارداد برآورده شود (مثلاً پرداخت وجه یا ارسال کالا)، قرارداد به صورت خودکار اجرا می‌شود و نیازی به دخالت هیچ شخص یا واسطه‌ای نیست. این ویژگی، اتریوم را برای توسعه‌دهندگان جذاب می‌کند.
2. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps): این اپلیکیشن‌ها بر روی شبکه اتریوم ساخته می‌شوند و هیچ‌گونه سرور مرکزی ندارند. به عبارت دیگر، تمام داده‌ها و کدها به صورت توزیع شده بر روی شبکه اتریوم قرار می‌گیرند. این ویژگی به این معناست که dApps برای کاربران امن‌تر و مقاوم‌تر به حملات هکری هستند، زیرا هیچ نقطه‌ی واحدی برای حمله وجود ندارد.
3. توکن‌های ERC-20 و ERC-721: اتریوم اجازه می‌دهد تا توکن‌های دیجیتال مختلفی ایجاد شوند. توکن‌های ERC-20 که برای ایجاد ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند، و توکن‌های ERC-721 که برای ساخت توکن‌های غیرمثلی (NFTها) کاربرد دارند. این توکن‌ها همه به قراردادهای هوشمند اتریوم وابسته هستند.

مقایسه با بیت‌کوین:

اتریوم با بیت‌کوین مشابهت‌هایی دارد، مثل استفاده از فناوری بلاک‌چین، اما تفاوت‌های عمده‌ای هم دارد. به طور خاص، بیت‌کوین تنها برای ذخیره‌سازی و انتقال ارزش طراحی شده است، در حالی که اتریوم بستری برای برنامه‌نویسی و اجرای قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند.

استخراج اتریوم چگونه است؟

استخراج اتریوم فرآیند تایید تراکنش‌ها و ثبت آن‌ها در بلاک‌چین است. شبکه اتریوم ابتدا از مکانیزم اثبات کار (Proof of Work) برای اجماع و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کرد، مشابه با بیت‌کوین. اما اتریوم در حال حاضر در حال گذار به اثبات سهام (Proof of Stake) است.

اثبات کار (PoW):

در مدل اثبات کار، ماینرها برای تایید تراکنش‌ها و اضافه کردن بلوک‌های جدید به بلاک‌چین، باید مسائل پیچیده ریاضی را حل کنند. این کار به شدت به منابع پردازشی نیاز دارد. ماینرها پس از حل این مسائل، پاداشی به صورت اتر (ETH) دریافت می‌کنند. این مدل به دلیل مصرف بالای انرژی و عدم مقیاس‌پذیری برای تراکنش‌های زیاد، مورد انتقاد قرار گرفته است.

اثبات سهام (PoS):

در مدل اثبات سهام که به زودی جایگزین PoW خواهد شد، ماینرها (که در اینجا به آن‌ها “والیدیتور” گفته می‌شود) به جای حل مسائل ریاضی، باید مقدار مشخصی از اتر (ETH) خود را در شبکه قفل کنند (سهام‌گذاری یا Staking). هرچه مقدار بیشتری از اتریوم در اختیار یک والیدیتور باشد، شانس بیشتری برای تایید تراکنش‌ها و دریافت پاداش دارد. این سیستم از نظر مصرف انرژی بسیار بهینه‌تر است و در عین حال مقیاس‌پذیری بالاتری دارد.

در حال حاضر، اتریوم در حال گذار به مدل اثبات سهام با پروژه‌ای به نام اتریوم ۲.۰ است که به‌طور کامل این تغییرات را پیاده‌سازی خواهد کرد.

آینده اتریوم چطور خواهد بود؟

آینده اتریوم به دلایل مختلف بسیار پرشور و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد. اتریوم با قابلیت‌هایی مانند قراردادهای هوشمند، dApps و توکن‌ها، به سرعت در حال تبدیل شدن به قلب اصلی اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi) است. بسیاری از پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، که به مردم این امکان را می‌دهند بدون نیاز به بانک‌ها و واسطه‌ها تراکنش‌های مالی انجام دهند، بر روی اتریوم ساخته شده‌اند.

اتریوم ۲.۰:

یکی از بزرگ‌ترین تغییرات در آینده اتریوم، پروژه اتریوم ۲.۰ است. این ارتقاء شامل تغییرات زیر است:

1. انتقال به اثبات سهام (PoS): این تغییر باعث کاهش مصرف انرژی و بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم می‌شود.
2. شاردینگ (Sharding): این تکنولوژی به شبکه اتریوم اجازه می‌دهد که داده‌ها و تراکنش‌ها را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کند و هر بخش به طور مستقل پردازش شود. این امر باعث می‌شود که شبکه اتریوم بتواند تعداد تراکنش‌های بیشتری را در ثانیه پردازش کند.
3. دستگاه‌های مجازی جدید (eWASM): این ارتقاء به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های خود را با زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی بنویسند، نه فقط Solidity که زبان اصلی اتریوم است.

DeFi (مالی غیرمتمرکز):

اتریوم پایه‌گذار DeFi است که هدف آن ایجاد سیستم‌های مالی باز و غیرمتمرکز است. این سیستم‌ها شامل صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، وام‌دهی غیرمتمرکز، بیمه‌های دیجیتال و غیره می‌شود. این برنامه‌ها تماماً بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته می‌شوند و به افراد این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به بانک‌ها یا موسسات مالی، تراکنش‌های مالی انجام دهند.

NFTs و سایر کاربردها:

همچنین اتریوم به طور عمده برای ایجاد و تبادل توکن‌های غیرمثلی (NFT) استفاده می‌شود. این توکن‌ها نماینده‌ی دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد مانند آثار هنری، موسیقی، ویدئوها و حتی دارایی‌های فیزیکی هستند. آینده اتریوم به شدت به رشد این صنعت بستگی دارد.

سوالات متداول درباره اتریوم

۱. اتریوم چیست؟

اتریوم یک شبکه بلاک‌چینی است که به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را اجرا کنند.

۲. چطور اتریوم از سیستم‌های متمرکز متفاوت است؟

برخلاف سیستم‌های متمرکز که توسط یک نهاد کنترل می‌شوند، اتریوم کاملاً غیرمتمرکز است و توسط هزاران نود در سراسر جهان مدیریت می‌شود.

۳. اتریوم چطور کار می‌کند؟

اتریوم از فناوری بلاک‌چین برای ذخیره‌سازی اطلاعات و انجام تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند بدون نیاز به واسطه‌ها به صورت خودکار اجرا می‌شوند.

۴. تفاوت اتریوم با بیت کوین چیست؟

بیت کوین بیشتر به عنوان ارز دیجیتال برای انتقال پول شناخته می‌شود، در حالی که اتریوم پلتفرمی است که علاوه بر ارز دیجیتال (اتر)، امکان ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند.

۵. چگونه می‌توان از اتریوم استفاده کرد؟

اتریوم به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را ایجاد کنند. همچنین از آن برای ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز (DAO) و انجام تراکنش‌های امن و بدون واسطه استفاده می‌شود.

۶. اتر چیست؟

اتر (ETH) ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است که به عنوان سوخت برای انجام تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند در این شبکه استفاده می‌شود.

۷. قراردادهای هوشمند چیستند؟

قراردادهای هوشمند کدهایی هستند که به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه‌ها، وقتی شرایطی خاص برآورده شود، اجرا می‌شوند. این قراردادها می‌توانند طیف وسیعی از اعمال را در اتریوم مدیریت کنند.

۸. چه کسی اتریوم را ایجاد کرده است؟

اتریوم توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ پیشنهاد شد و در سال ۲۰۱۴ به طور رسمی راه‌اندازی شد. تیم اولیه اتریوم شامل ویتالیک بوترین، میاهی آلیسی، آنتونی دی لوریو و دیگران بود.

۹. آیا اتریوم یک ارز دیجیتال است؟

اتریوم خود یک بستر نرم‌افزاری است که ارز دیجیتال خاص خود به نام اتر را دارد، اما هدف آن بیشتر از انتقال پول است و به کاربران اجازه می‌دهد قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بسازند.

۱۰. مقایسه اتریوم با بیت کوین از لحاظ استخراج چیست؟

در حالی که استخراج بیت کوین نیاز به قدرت پردازشی زیاد دارد، اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند که به افراد عادی هم این امکان را می‌دهد که استخراج کنند.

۱۱. اتریوم ۲.۰ چیست و چه بهبودهایی خواهد داشت؟

اتریوم ۲.۰ به‌عنوان نسخه جدید اتریوم بهبودهایی همچون انتقال به اثبات سهام (PoS) و شاردینگ را فراهم می‌کند که مقیاس‌پذیری، سرعت و امنیت شبکه را افزایش می‌دهد.

۱۲. چالش‌های اصلی اتریوم چیست؟

از جمله چالش‌های اتریوم می‌توان به مشکلات مقیاس‌پذیری، هزینه‌های بالا برای تراکنش‌ها و آسیب‌پذیری در برابر اشتباهات کدنویسی اشاره کرد.

۱۳. چگونه می‌توان از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) استفاده کرد؟

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم ساخته می‌شوند و شما می‌توانید با استفاده از کیف پول دیجیتال و اتصال به شبکه اتریوم به این اپلیکیشن‌ها دسترسی داشته باشید.

۱۴. آیا اتریوم برای کسب‌وکارها مناسب است؟

بله، اتریوم به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بسازند، قراردادهای هوشمند اجرا کنند و هزینه‌های واسطه‌ها را کاهش دهند.

۱۵. اتریوم در چه صنایعی کاربرد دارد؟

اتریوم در صنایع مختلفی مانند امور مالی (DeFi)، بیمه، هنر دیجیتال (NFT) و حتی دولت‌ها برای ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز (DAO) کاربرد دارد.