چراغ سبز ترامپ به اردوغان 3 پیام ویژه داشت

فرارو- پس از تغییر و تحولات در نظام سیاسی سوریه، وضعیت سفارتخانه‌های مختلف در این کشور و نوع ارتباط کشور‌ها با دولت جدید سوریه زیر ذره بین قرار دارد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در مورد بازگشایی سفارت ایران در دمشق، گفت: «بازگشایی سفارت نیازمند مقدماتی است از جمله تأمین امنیت سفارت و کارکنان و اینکه شرایط لازم به لحاظ تأمین امنیت و سیاسی فراهم شود. این کار را دنبال خواهیم کرد. ما در سوریه به دنبال کشورگشایی و سیطره جویی و احیای امپراتوری‌های گذشته نبودیم. آنچه در سوریه مهم بود کمک به تأمین امنیت مردم سوریه در مقابله با افراطی گری خشن بود.»

به گزارش فرارو، این سخنان بقایی از این جهت مورد توجه قرار گرفته است که با توجه به نفوذ عامدانه ترکیه در تحولات سوریه و حمایت ترامپ از اردوغان در جریان دخالت در امور سوریه، اکنون نقش ایران در سوریه و چگونگی روابط آتی ایران و سوریه، مورد توجه قرار دارد. درواقع این پرسش‌ها مطرح است که روابط آتی ایران و سوریه به کدام سمت می‌رود و چگونه شکل می‌گیرد؟ عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلیتیک و تحلیلگر سیاست خارجی در گفت‌و‌گو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

تغییر کادر دیپلماتیک ایران در سوریه باعث افزایش اعتماد خواهد شد

عبدالرضا فرجی راد به فرارو گفت: «افرادی که در سوریه پیروز شده‌اند یا حامی گروه‌های پیروز هستند، علاقه ندارند که به سرعت رابطه‌ای بین ایران و این گروه‌های پیروز یا دولت موقت شکل بگیرد. دلیل این موضوع این است که ایران در سوریه ردپایی مشخص دارد، در نتیجه این احتمال همچنان وجود دارد که دولت موقت نیز تحت تاثیر ایران قرار بگیرد یا گروه‌هایی که در سوریه، به نیرو‌های ایرانی علاقه‌مند بودند، این بار هم واکنش‌هایی برای نزدیک شدن به ایران داشته باشند. طبیعتا نه اسرائیل و نه ترکیه علاقه‌ای ندارند ایران پای خود را در مناقشات سوریه باز کند همچنین در دنیای عرب نیز، این علاقه وجود ندارد. اما به نظر می‌رسد که ایران با توجه به شرایطی که به وجود آمده، نمی‌خواهد ارتباط خود را برای طولانی مدت با دولت موقت فعلی سوریه قطع کند و مایل است حتی اگر پیوندی کوچک باشد، برقرار بماند، هدف از حفظ این پیوند، تبدیل به یک پیوند بزرگتر و سپس رابطه کامل دیپلماتیک است. با توجه به این اتفاق، به نظر می‌رسد ایران صلاح را در این دیده که از طریق فعالیت کنسولی، کار را شروع کند، ضمن این که در بین گروه‌هایی که قدرت را به دست گرفته‌اند، حساسیت نسبت به ایران بسیار زیاد است. برای مثال می‌بینیم که نسبت به روسیه که فعالیت نظامی زیادی در سوریه انجام داده و حتی بمباران‌های هوایی را انجام می‌داد، حساسیتی وجود ندارد و به نظر می‌رسد گروه‌های داخلی سوریه، تلاش دارند رابطه با روسیه را حفظ کنند.»

وی افزود: «در سخنرانی‌های مقامات این گروه‌ها نیز معمولا انتقاداتی از ایران می‌شود که درواقع نشان می‌دهد باید با احتیاط پیش رفت و سرعت عمل در برقراری روابط را به سمتی نبریم که نتیجه برعکس شود. به اعتقاد من، وزارت خارجه، فعلا در این زمینه درست عمل می‌کند و نباید عجله به خرج داده شود. با توجه به این که شرایط کاملا عوض شده است و وزارت خارجه هم اعلام کرده که فعلا قصد دارد روابط را در سطح کاردار برقرار کند، بهتر است که کادر دیپلماتیک اصلی کشورمان تغییر کند. با توجه به نقش فعال ایران در حفظ اسد در قدرت و این که کادر سیاسی ایران در سوریه نیز در همین زمینه فعالیت می‌کرده، اگر کادر دیپلماتیک کشور را در این کشور تغییر دهیم، این پیام مثبت را خواهیم داد که نمی‌خواهیم دخالتی در امور داشته باشیم به جز این که روابط دیپلماتیک عادی را می‌خواهیم و پیام جدیدی را برای دولت سوریه می‌فرستیم که خود، می‌تواند به اعتمادسازی سرعت دهد.»

از چراغ سبز ترامپ به ترکیه تا عدم تمایل اردوغان به برگزاری انتخابات آزاد در سوریه

این تحلیلگر ارشد سیاسی در ادامه گفت: «در سطح محدود کنسولی و فعالیت در سطح کاردار، بعید است که ترکیه در روابط ایران تنش ایجاد کند، اما باید این واقعیت را بپذیریم که ترکیه، امورات اصلی سوریه را در اختیار خود گرفته است. الجولانی و نخست وزیر موقت سوریه در حال مدیریت از سوی ترکیه هستند. ترکیه برای سوریه امروز برنامه دارد. همانطور که مقامات ارشد ترکیه نیز مدام در این باره اظهار نظر می‌کنند و حتی ترامپ هم چراغ سبزی به ترکیه نشان داد و گفت اردوغان فرد باهوشی است که توانسته است، سوریه را در کنترل خود داشته باشد و ما نیز با این مسئله مشکلی نداریم. این پیام، پیامی حساس بود و نشان می‌دهد دولت آینده آمریکا یا همان دولت ترامپ تمایلی ندارد در مسائل سوریه، دخالت داشته باشد و دوم این که به کرد‌ها پیامی داده است که نیرو‌های آمریکایی از سوریه در دوره ریاست جمهوری ترامپ، خارج خواهند شد و نکته سوم این که، این پیام ترامپ را می‌توان، پیامی نسبتا منفی برای اعراب دانست.»

وی افزود: «اعراب به حضور کامل ترکیه در سوریه، با توجه به سوابق تاریخی و اتفاقی که اخیرا در سوریه رخ داده، حساسند. آن‌ها سوریه را بخشی از دنیای عرب و اتحادیه عرب می‌دانند. درواقع این پیام ترامپ، برای اعراب نویدبخش نبود چرا که چراغ سبزی برای آنکارا بود که سوریه را زیر نفوذ و سلطه خود بگیرد. البته فارغ از اعراب، دولت جدید سوریه اجازه نخواهد داد که دولت جدید سوریه به ایران نیز نزدیک شود، مگر این که ترکیه احساس کند پایه‌های حکومت جدید سوریه، تحت نفوذ اردوغان، کاملا مستحکم شده است. البته نمی‌توان این نکته را نیز منکر شد که رقبای ژئوپلیتیکی ترکیه بیکار نخواهند بود. آن‌ها نیز با دقت در حال رصد شرایط هستند و نمی‌خواهند اجازه دهند ترکیه همه چیز را تحت کنترل بگیرد. باید صبر کرد و دید در سوریه آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. در حال حاضر اسرائیل نیز در این منطقه دست بالا را پیدا کرده و کشور‌های عربی به غیر از قطر، با هم همفکری دارند. اردن، عربستان، امارات و مصر در کنار اروپا به اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ علاقه بیشتری دارند. بر اساس این قطعنامه شورای امنیت، باید دولتی بر اساس انتخابات و زیر نظر سازمان ملل شکل بگیرد و این کار با حضور همه احزاب و گروه‌های سیاسی باید رخ دهد؛ بنابراین چنین ایده‌ای نمی‌تواند چندان مورد قبول و تایید دولت ترکیه قرار گیرد، چرا که طبعا با برگزاری انتخابات، بخشی از اوضاع از کنترل ترکیه خارج می‌شود.»