تشریح وضعیت شیوع اوتیسم در ایران و جهان

محی الدین تیموری سنگانی، در افتتاحیه هجدهمین کنگره ملی گفتار درمانی که روز پنجشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۳ در هتل المپیک تهران برگزار شد، افزود: این کنگره با هدف ارتقای سطح علمی و افزایش دانش همکاران حوزه گفتاردرمانی برگزار می‌شود. این کنگره با محوریت روش‌های مبتنی بر شواهد در اختلالات گفتار و بلع، مداخلات زودهنگام برای اختلالات عصب رشدی در کودکان، آگاهی بخشی به جامعه و اختلالات گفتار و زبان در حال برگزاری است.

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان شیوع اختلالات گفتاری در کودکان، گفت: یکی از اختلالات گفتاری، اختلال در تلفظ است که شیوع آن از ۵ تا ۱۲ درصد است‌. شیوع لکنت زبان در کودکان نیز بین ۷ تا ۱۰ درصد است. اختلالات اوتیسم نیز یکی دیگر از اختلالات است که با توجه به تغییر سبک زندگی با آن مواجه هستیم. اختلالات طیف اوتیسم در کشورهای پیشرفته افزایش یافته و به ازای هر ۵۰ کودک یک کودک با اختلال اوتیسم شناخته می‌شود.

دبیر علمی کنگره ملی گفتاردرمانی ایران ادامه داد: حوزه فعالیت گفتاردرمانی از بدو تولد است و در نوزادانی که نارس هستند، روی فعالیت‌های تغذیه‌ای و دهانی کار می‌شود. از حدود یک سالگی نیز انتظار داریم بچه‌ها گفتن اولین کلمات را شروع کنند و شاخص‌هایی برای سنجش وضعیت گفتاری کودکان وجود دارد از جمله اینکه کودکان در یک سالگی بتوانند مفاهیم ساده و پرکاربرد دور و اطراف خود را درک و از کلماتی مانند مامان و بابا استفاده کنند. اگر کودکی درک و توجهی به اطراف خود نداشت باید والدین به آن توجه و جهت تشخیص اختلال به گفتاردرمان مراجعه کنند. به طور طبیعی در ۱۸ ماهگی از کودکان انتظار می‌رود بتوانند ۵۰ تا ۱۰۰ کلمه را بگویند و عبارات دو کلمه‌ای را به کار ببرند. در سه سالگی گفته‌های سه کلمه‌ای از کودک انتظار می‌رود و اگر کودک اسباب‌بازی‌ها و افراد اطراف خود را به خوبی درک نکند و تک کلمه‌ای صحبت کند باید اقدامات مداخله‌ای انجام شود.

وی در پاسخ به این سوال که اگر اختلالات گفتاری درمان نشود چه مشکلاتی برای کودک پیش می‌آورد، تصریح کرد: بچه‌هایی که اختلالات تلفظی درمان نشده دارند بعداً در سنین مدرسه دچار مشکل می‌شوند. بسیاری از افراد مشکلات تلفظی دارند و در ارتباط با هم‌سن و سالان خود در مهدکودک یا مدرسه دچار مشکل خواهند شد اما خانواده آن را جدی نمی‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی و تلفن همراه، می‌تواند باعث شود تغییراتی در سبک ارتباط کودکان پیدا شود و افراد را مستعد مبتلا به اختلالات گفتاری و اوتیسم کند، ادامه داد: در ایران مطالعه منسجمی درباره میزان شیوع اوتیسم نبوده و در ایران برخی مطالعات نشان داده از هر ۱۰۰ کودک یک کودک مبتلا به اوتیسم است. علت‌های مختلفی عامل افزایش اوتیسم در جوامع است از جمله اینکه تشخیص‌های این اختلال بیشتر و دقیق‌تر شده است‌.

بنابر این گزارش، صادق روشندل عضو هیأت مدیره انجمن علمی گفتاردرمانی ایران نیز گفت: شعار کنگره امسال، دکترای حرفه‌ای گفتاردرمانی نیاز سلامت جامعه است. نیازمند به روزرسانی علمی، حرفه‌ای بالینی و مدیریتی در این رشته هستیم و دکترای حرفه‌ای گفتاردرمانی می‌تواند این ظرفیت‌ها را در دانش‌آموختگان ایجاد کند.

وی افزود: در حال حاضر در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در حال پذیرش دانشجو هستیم و الان در مرحله تصویب ضروریات دکترای حرفه‌ای گفتاردرمانی در شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی هستیم.

روشندل بیان کرد: از کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق، آذربایجان، افغانستان و پاکستان مراجعات زیادی داریم و این رشته نقش بسزایی در توریسم سلامت دارد. ایران به دلیل سابقه ۵۵ ساله در تأسیس رشته گفتاردرمانی، در خاورمیانه پیشتاز این رشته است.