در تصادف خودروی خودران مقصر کیست؟

با توسعه تکنولوژی خودران شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که در تصادف یک خودروی خودران مقصر کیست؟


یکی از مرگبارترین تصادفات مرتبط با تکنولوژی خودران چند سال پیش رخ داد و در آن خودروی تسلا به خاطر بی‌مبالاتی راننده با خودرویی دیگر تصادف کرد و دو نفر کشته شدند. با اینکه مقامات دولتی اتهامی را متوجه تسلا نکردند اما خانواده قربانیان آن حادثه از این برند مطرح جهانی شکایت کردند. البته این اولین باری نیست که فردی در هنگام استفاده از تکنولوژی خودران با اتهام سنگینی مواجه می‌شود. در سال ۲۰۱۸ شرکت اوبر ناوگان کاملاً خودران خود را که از ولوو XC90 تشکیل شده بود تست می‌کرد. یکی از این خودروها باعث مرگ عابری پیاده شد اما راننده ایمنی خودرو به قتل از روی سهل‌انگاری متهم شد. او ظاهراً در زمان حادثه مشغول تماشای تلویزیون بوده است.

ما به دو نمونه مرگبار از به‌کارگیری تکنولوژی خودران و نیمه خودران که ظاهراً در مرگ سه نفر دخالت داشته است اشاره کردیم. دلیل استفاده از واژه “ظاهراً” نیز این بود که پرونده مربوط به این حوادث همچنان باز است و هنوز نتیجه نهایی بررسی‌های دادگاه منتشر نشده است. با تمامی این تفاسیر، در تصادف خودروی خودران مقصر چه کسی خواهد بود؟ از نظر ما حادثه مربوط به اوبر پیچیدگی خاصی ندارد. اوبر از مقامات آمریکایی مجوز بررسی و تست تکنولوژی خودران را دریافت کرده هرچند راننده ایمنی می‌بایست پشت فرمان می‌نشست. گفته شده این راننده فقط باید یک کار انجام می‌داد: نگاه کردن به جاده به منظور اطمینان از رعایت تمامی قوانین و دخالت در کنترل راننده در مواقع لزوم. در جولای ۲۰۲۳، یکی از شعب دادگاه‌های امریکا تائید کرد راننده خودروی اوبر مقصر و گناهکار است و به سه سال حبس تعلیقی تحت نظارت محکوم شد.

همین تصادف مشهور خودروی خودران باعث شد اوبر به‌کارگیری خودروهای خودران را رها کند و بخش ویژه شرکت را که مخصوص توسعه چنین محصولاتی بود به کمپانی دیگری بفروشد؛ اما باید دانست دو تصادف رخ داده تفاوت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند هرچند وجه مشترک مهم آن‌ها قابل‌بحث است. اگر راننده خودروی اوبر همان‌طور که ادعا شده در حال تماشای تلویزیون بوده است بنابراین می‌توان گفت او از عملکرد XC90 خودران مطمئن بوده است؛ بنابراین اگر فرض بگیریم خودرو کار خود را به خوبی انجام می‌داده پس چرا باید همچنان مراقب خودرو و جاده باشیم؟

این قضیه ما را به اتوپایلوت و خودران کامل تسلا می‌رساند. در تصادف مشهور خودروی تسلا، مقامات بازهم تصمیم گرفتند اتهامی را متوجه سازنده نکنند بلکه به دنبال راننده بروند و با اینکه طرفداران تسلا دوست دارند توانایی‌های خودروهای این شرکت را نشان دهند اما تبلیغات خودران کامل این برند گمراه‌کننده بوده است. در وب‌سایت این برند آمده که ویژگی‌های خودران موردبحث نیازمند مراقبت کامل راننده هستند و باعث نمی‌شوند خودرو کاملاً خودران عمل کند. بر همین اساس شما ۱۰۰ درصد آزاد هستید از تکنولوژی‌های تسلا در حین تمرکز روی جاده استفاده کنید اما اگر به کار دیگری مشغول شوید و چشمان خود را از جاده بردارید خطری برای جامعه خواهید بود و گواهینامه شما باید باطل شود.

باید گفت اتوپایلوت تسلا سیستمی عالی است و احتمالاً بهترین کروز کنترل فعال بازار به شمار می‌رود اما فقط در همین حد باید از آن انتظار داشت. از همان ابتدا هم انتخاب نام اتوپایلوت برای این ویژگی کاری احمقانه بود چراکه حس نادرست برتری نسبت به رقبا را القا کرد. اتوپایلوت ویژگی‌های مثبت زیادی دارد اما تفاوت بزرگ آن است که در محیطی نسبتاً کنترل شده و قابل‌ردیابی تردد می‌کردند و به فردی پول پرداخت می‌شد تا تمام‌وقت به جاده دقت کند؛ اما رانندگان تسلا هر زمان که می‌خواستند به فعالیت‌های دیگر می‌پرداختند. این تصادف خاص محصول تسلا شک و تردیدهای زیادی ایجاد خواهد کرد. احتمالاً تصادف مرگبار خودروی این شرکت در پدال هم با واکنش‌های مختلف همراه خواهد شد اما مشکل اصلی افرادی هستند که چشم روی واقعیت بسته و به طرفداری بی چون و چرا از این برند ادامه می‌دهند. آن‌ها دنباله‌روی محض ایلان ماسک هستند، هرچند که قول‌های تو خالی او بیشتر از محصولات واقعی بوده است.

تاکنون مقالات مثبت زیادی درباره اتوپایلوت تسلا منتشر شده اما اکثر فروم های طرفدار این شرکت اشاره‌ای به تصادف موردبحث ما و برخی تصادفات جنجالی دیگر نداشته‌اند و همیشه هم راننده را مقصر دانسته‌اند. در واقع تبلیغات غیرواقعی باعث می‌شود چنین مشکلاتی به وجود آید. اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم. در سال ۲۰۲۱ مردی مست پشت فرمان تسلا نشسته بود. او در بزرگراه به خوبی تردد می‌کرد تا اینکه توسط پلیس توقیف و جان خودش و دیگران حفظ شد؛ اما اجازه دهید کمی عمیق‌تر نگاه کنیم. چه چیزی باعث شده بود این مرد جوان فکر کند می‌تواند با حالت مست پشت فرمان بنشیند؟ بلکه تصور اینکه خودرو می‌تواند خودش را کنترل کند به او اطمینان داده بود که پشت فرمان بنشیند.

خودروسازان تراز اول جهانی تلاش‌های زیادی برای رقابت با تسلا در این زمینه داشته‌اند هرچند تست‌های بیشتری نیاز است. در فوریه امسال بود که یک دستگاه فورد موستانگ مک ای ۲۰۲۲ با هوندا CR-V 1999 برخورد کرد. در حین تصادف بلوکروز فورد فعال بود. با اینکه راننده فورد بدون جراحت جدی از خودرو خارج شد اما راننده هوندا جان خود را از دست داد. بررسی‌ها نشان داد دلایل مختلفی برای بروز این حادثه وجود دارد و بلوکروز شاید مقصر کامل آن نباشد. بلوکروز فورد معادل اتوپایلوت تسلاست و از نظر فنی حتی بهتر از تکنولوژی تسلا به نظر می‌رسد اما این حادثه می‌تواند نشان دهنده نقص جدی خودران فورد باشد. البته برخی مقامات هم گفته‌اند CR-V در حال حرکت نبوده و چراغ‌های خود را روشن نکرده بنابراین دیدن آن هم برای انسان و هم سنسورهای فورد دشوار بوده است. البته این امر نمی‌تواند بهانه‌ای برای عدم توجه به جاده و استفاده از چراغ‌های خودروی خود باشد.

در حال حاضر تمامی خودروسازان از رانندگان می‌خواهند حین استفاده از سیستم خودران مواظب خودرو و جاده باشند چراکه اگر این کار را نکنند مقصر خواهند بود. خودروساز زمانی مقصر خواهد بود که دنیا به رانندگی کاملاً خودران روی بیاورد و زمانی که این اتفاق رخ دهد و فقط وقوع یک تصادف کافی خواهد بود تا موجی از شکایات ثبت شوند، شکایاتی که می‌توانند شرکت‌ها را سرنگون کنند. به دیزل گیت فکر کنید اما صد برابر بدتر از آن! با این تفاسیر در تصادف خودروی خودران مقصر نهایی کیست؟ آیا تسلا گناهکار است؟ بر اساس قوانین فعلی خیر. این شرکت به خوبی از خود سلب مسئولیت کرده اما می‌توانست نام بهتری برای تکنولوژی خود انتخاب کند. اتوپایلوت و خودران کامل انتخاب‌های بدی بوده‌اند. پیام این مقاله چیست؟ رانندگان نباید بدون توجه کامل به جاده از خودران استفاده کنند در غیر این صورت مقصر حادثه خواهند بود.