چرا فیلم‌های ایرانی در بخش اصلی اسکار پذیرفته نمی‌شود؟!

آخرین باری که یک فیلم ایرانی به اسکار معرفی شد و پس از اعلام نتایج به بخش اصلی مسابقات راه یافت به سال 2016 برمیگردد؛ «فروشنده» اصغر فرهادی در این سال علاوه بر اینکه به بخش اصلی جوایز آکادمی اسکار راه یافت، توانست اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را از آن خود کند و برای بار دوم، نام ایران را در میان صاحبان سینما بر سر زبان ها بیندازد و افتخاری برای سینمای ایران کسب کند. اصغر فرهادی قبل از فروشنده و پس از سال قبل از آن یعنی در سال 2011 نیز با فیلم جدایی نادر از سیمین توانسته بود به مرحله اصلی راه پیدا کند از قضا جایزه اسکار را از آن خود کند و برای اولین بار این جایزه را با خود به ایران بیاورد. از آخرین باری کیک فیلم ایرانی توانسته بود به بخش اصلی جوایز آکادمی اسکار راه پیدا کند هشت سال می گذرد و هنوز هیچ فیلم معرفی شده ای نتوانسته جواز حضور در مرحله نهایی را کسب کند و همگی یکی پس از دیگری از لیست داوران خط می خورند تا عدم حضور ایران در بخش پایانی این آکادمی معتبر به قدمتی هشت ساله برسد و امسال هم مانند هفت سال قبل با تشکیل کمیته ای در نهایت مقرر شد که فیلم در آغوش درخت ساخته بابک خواجه پاشا به آکادمی اسکار معرفی شود. فیلمی خوش ساخت که در نهایت فقط می توانست مخاطب ایرانی را راضی نگه دارد و قطعا برای حضور در آکادمی اسکار به هیچ عنوان فیلم مناسبی نبود ولی از آنجایی که در سال گذشته تقریبا هیچ فیلم غیرکُمدی درخوری نداشتیم، تقریبا اعضای کمیته مجبور شدند که این فیلم را به عنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار معرفی کنند. این اتفاق و این سبک معرفی نیز سال گذشته هم تکرار شد و اعصای کمیته به دلیل خالی بودن دستشان از فیلم های خوب و درخور، ترجیح دادند که فیلم نگهبان شب ساخته رضا میرکریمی را به این جشنواره ارسال کنند که آن فیلم هم حرفی برای گفتن نداشت و نتوانست جای خود را در مرحله اصلی در کنار دیگر فیلم ها باز کند. این مردود شدن ها در آکادمی اسکار و بسته بودن دست کمیته انتخاب فیلم ارسالی نمی تواند نوید روزهای خوبی برای سینمای کشور باشد. تا چند سال پیش به دلیل ازدیاد فیلم های خوب و درخور شان نام ایران برای ارسال به اسکار بحث جدل های فراوانی شکل می گرفت و چندین و چند جلسه برای انتخاب نهایی صورت می گرفت و در نهایت هر فیلمی هم که انتخاب می شد تقریبا گزینه خوبی برای شرکت در فستیوال اسکار بود ولی در حال حاضر انتخاب میان بد و بدتر است و کمیته انتخاب مجبور است میان چند فیلم درجه ب یکی از فیلم ها را که احساس می کند بهتر است را به آکادمی اسکار ارسال کنند. بعد از فروشنده اصغر فرهادی که موفق شد جایزه اسکار را از آن خود کند، هشت فیلم به آکادمی ارسال شده که همگی در همان مراحل اولیه رد شدند. نفس به کارگردانی نرگس آبیار، بدون تاریخ بدون امضا ساخته وحید جلیلوند، مستند در جستجوی فریده ساخته کوروش عطایی، خورشید به کارگردانی مجید مجیدی، قهرمان ساخته دیگر اصغر فرهادی، جنگ جهانی سوم ساخته هومن سیدی، نگهبان شب به کارگردانی رضا میرکریمی و در آغوش درخت به کارگردانی بابک خواجه پاشا که اگر بخواهیم از دید منتقد به این هشت فیلم نگاه کنیم تنها دو فیلم ارزش و عیار حضور در آکادمی اسکار را داشتند و انصافا حقشان بود که در لیست نهایی جوایز قرار بگیرند. بدون تاریخ بدون امضا ساخته وحید جلیلوند و جنگ جهانی سوم به کارگردانی هومن سیدی دو اثری بودند که به حق می توان گفت جزو بیست فیلم برتر سینمای ایران می توانند جای داشته باشند و انتخاب این دو اثر برای شرکت در اسکار جزو انتخاب های درست و با فکری بود که کمیته انتخاب بر ارسال آنها اصرار داشت ولی متاسفانه نتوانستد در نهایت در میان آثار نهایی قرار بگیرند. سینمای ایران چند سالی که در جشنواره داخلی خود که همان جشنواره فیلم فجر است نیز به شدت منفعل عمل کرده و جشنواره تقریبا از فیلم خوب عاری بوده و همین موارد باعث شده که کمیته انتخاب در نهایت دست بازی برای انتخاب فیلم برای ارسال به آکادمی اسکار نداشته باشند. جشنواره فیلم فجر نزدیک است، امیدواریم که امسال حداقل با چهار سال گذشته تفاوت های اساسی داشته باشد تا شاید دوباره مانند سال های 2011 و 2016 بتوانیم در آکادمی اسکار حرفی برای گفتن داشته باشیم. علی کلانتری