سید جمال از کدام مسیر به سوی عراق تبعید شد؟

شهرری در دوره ناصرالدین شاه حاکم شجاع و دلیری به نام مختارخان داشت. او نماینده تام‌الاختیار ناصرالدین شاه برای حفظ امنیت زائران و توسعه حرم شاه عبدالعظیم بود.

به گزارش همشهری آنلاین، گذر مختارخان در جنوب محله سرتخت هم در واقع برگرفته از نام همین حاکم است، اما اینکه چرا نام این گذر شد مختارخان، حکایت جالبی دارد.

سید محسن ماجدی، ری‌پژوه، درباره ماجرای نامگذاری گذر مختار خان، تعریف می‌کند: «مختارخان علاوه بر سمت سیاسی‌اش، مسئول رسیدگی به مدرسه امین‌السطان ری و دکان‌های وقفی بازار هم بود. یکی از کار‌هایی که مختارخان انجام داد اخراج سید جمال‌الدین اسدآبادی از ایران بود.»

قصه اخراج هم از این قرار بود که مختارخان شبانه همراه تعدادی مامور، سید جمال الدین اسدآبادی را با همان لباس خانه از مسیر شمال شرقی ری و بازار به سمت جنوب سرتخت و پشت باغ مادر شاه بردند و ار آنجا به مرز عراق فرستادند و به این نحو سید جمال الدین اسد آبادی نفی‌بلد شد.

این ری‌پژوه در ادامه توضیح بیشتری می‌دهد: «این مسیر بعد‌ها میان اهالی به گذر مختارخان معروف شد؛ گذری که تقریبا باعث اتصال چند کوچه به یکدیگر می‌شود. آن زمان این گذر یکی از نقاط امن تردد برای همه اهالی از جمله زائران تلقی می‌شد و همه با امنیت کامل به واسطه قدرت و تسلط مختار خان در ایجاد امنیت در آن رفت و آمد می‌کردند.»